Mapungubwe: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 49:
 
== Oorsprong ==
Die grootste nedersetting van wat as die Luiperdkoppie-kultuur bekend geword het, staan as die K2-kultuur bekend en was die onmiddelike voorganger van die nedersetting van Mapungubwe. Die mense van die K2-kultuur, wat waarskynlik van die [[Khoikhoi|Khoi-]]<nowiki/>kultuur afgestam het, is waarskynlik tot die Shashe-Limpopo-area aangetrek omdat dit moontlikhede vir gemengde boerdery voorsien het. Die area het ook baie [[Olifant|olifante]] gehuisves, wat toegang tot waardevolle [[ivoor]] gegee het. Die beheer van die goud- en ivoorhandel het die politieke mag van die K2-kultuur ‘n groot hupstoot gegee. Teen 1075 het die bevolking van K2 die omgewing ontgroei en hulle het na Mapungubwe-heuwel verhuis.
 
Ruimtelike organisasie in die koninkryk van Mapungubwe het die gebruik van klipmure ingesluit om belangrike areas at te baken. Daar was ʼn klipmuurwoning wat waarskynlik deur die hoofman bewoon is. Klip en hout is saam gebruik. Daar sou ook ʼn houtpalisade rondom Mapungubwe-heuwel gewees het. Die meeste van die hoofstad se bevolking sou binne die westelike muur gewoon het. Die terrein van die stad is nownou ʼn wêrelderfenisgebied, Suid-Afrikaanse nasionale erfenisgebied, nasionale park en argeologiese terrein.
 
Daar is kontroversie oor die oorsprong van die naam Mapungubwe. Konvensionele wysheid wil dit hê dat Mapungubwe ‘plek van jakkalse’j[[Jakkals|akkals]]<nowiki/>e’ beteken, of anders ‘plek waar die jakkalse eet’, of volgens Fouché – een van die vroë opgrawers van Mapungubwe – ‘heuwel van die jakkals’. Dit beteken ook ‘plek van wysheid’ en ‘die plek waar die klip in vloeistof verander’ – afgelei van verskeie etniese groepe in die area, insluitend die Pedi, Sotho, Venda en Kalanga.
 
== Kultuur en gemeenskap ==
Argeoloë glo dat Mapungubwe se gemeenskap die eerste klas-gegronde sosiale stelsel in Suid-Afrika was; dit wil sê dat sy leier verwyderd en hoër in rang was as sy inwoners. Mapungubwe se [[argitektuur]] en ruimtelike reëlings verskaf ook die vroegste bewyse van heilige leierskap in suidelike Afrika.
 
Die lewe in Mapungubwe het om familie en [[Landbou|boerdery]] gesentreer. Spesiale terreine is geskep vir inisiasieseremonies, huishoudelike aktiwiteite en ander sosiale funksies. Vee het in krale naby aan die inwoners se huis gewoon, wat hul waarde aangedui het.
 
Die meeste bespiegeling oor gemeenskap is steeds op die oorblyfsels van geboue gegrond, aangesien die inwoners geen geskrewe rekords nagelaat het nie.
Lyn 65:
 
== Herontdekking ==
Op nuwejaarsdag van 1932 het ESJ van Graan, ʼn plaaslike boer en prospekteerder en sy seun, ʼn voormalige student aan die [[Universiteit van Pretoria]], ʼn togontdekkingstog aangepak na aanleiding van ʼn legende waarvan hy te hore gekom het.
 
Volgens ʼn artikel wat in 1985 gepubliseer is, hetis die oorblyfsels van ʼn klipfort wat op die kruin van die heuwel gevind is en uit die 11de eeu dateer, ondersoek. Die argeologiese terrein is vir die publiek gesluit, buiten begeleide besoeke en toere. Tog wasis sommige van die items wat gevind is by die Departement Argeologie aan die Universiteit van Pretoria ten toon gestel. Mapungubwe-heuwel en K2 is in die 1980’s deur die regering as nasionale monumente verklaar.
 
Mapungubwe is in 2003 by Suid-Afrika se nasionale graad 6-kurrikulum gevoeg.
Lyn 74:
Minstens vier-en-twintig geraamtes is op Mapungubwe-heuwel opgegrawe, maar slegs elf was vir analise beskikbaar. Die res het met aanraking gedisintegreer sodra dit aan lig en lug blootgestel is. Die meeste geraamte-oorblyfsels is met min of geen bykomstighede begrawe, hoewel die meeste volwassenes  met glaskrale begrawe is. Twee volwasses (nommers 10 en 14 genoem deur die opgrawers), asook ook onbenaamde geraamte (waarna as die oorspronklike goue begrawing verwys word) is met goue artefakte verbind en is by die sogenaamde begraafplaas-area op Mapungubwe-heuwel opgediep. Onlangse genetiese studies het bevind dat die eerste twee geraamtes van Khoi-San-afkoms was en waarskynlik ʼn koning en koningin van Mapungubwe was. Ten spyte van hierdie jongste inligting, is die oorblyfsels alles in die tradisionele Bantoe-begrawingsposisie gevind – sittend met die bene wat na die bors opgetrek is, arms voor om die knieë gevou – en hulle het wes gekyk. Die geraamte genommer 10, ʼn man, is met ʼn goue septer in sy hand begrawe.
 
Die geraamte wat 14 genommer is (vroulik), is met minstens 100 goue armbande om haar enkels begrawe en daar watwas minstens ʼn duisend goue krale in haar graafgraf. Die laaste goue begrawing (manlik), wat hoogs waarskynlik die koning was, is met ʼn kopkussing en drie objekte met hout in die middel en goue foelie bedek –  ʼn bak, septer en renoster – begrawe. Daar was minstens nog twee renosters, maar hul verbintenis met ʼn spesifiek graf is onbekend.
 
In 2007 het die Suid-Afrikaanse regering die groenlig gegee dat die gebeentes wat in 1933 opgegrawe is, op Mapungubwe herbegrawe kan word tydens ʼn seremonie wat op 20 November 2007 plaasgevind het.