Planete anderkant Neptunus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Besig
Lyn 32:
 
In 1908 het Pickering onafhanklik aangekondig hy het, deur ongerymdhede in Uranus se wentelbaan te ontleed, bewyse gekry van ’n negende planeet. Sy hipotetiese planeet, wat hy "Planeet&nbsp;O" genoem het (want O volg op N; dus Neptunus),<ref>{{cite book|title=The Hunt For Planet X|author=Govert Schilling |date=2009 |publisher=Springer |page=34 | isbn= 978-0-387-77804-4 }}</ref> het ’n gemiddelde baanradius van 51,9&nbsp;AE en ’n wentelperiode van 373,5 jaar gehad.<ref name=grosser/> Fotografiese plate wat in sy sterrewag in [[Peru]] geneem is, het geen getuienis getoon van die voorspelde planeet nie, en die Britse sterrekundige P.H. Cowell het bewys die onreëlmatighede in Uranus se wentelbaan verdwyn feitlik as die hipotetiese planeet se eienskappe in ag geneem word.<ref name=grosser/> Lowell het self Planeet&nbsp;O verwerp, ondanks sy noue verbintenis met Pickering, en gesê: "Hierdie planeet word baie paslik "O" genoem, [want dit] is absoluut niks."<ref name=cros50>Croswell p. 50</ref> Sonder dat Pickering dit geweet het, het vier van die plate wat in sy soeke na "Planeet O" geneem is, beelde van Pluto vasgevang, maar dit is eers jare later ontdek.<ref name="Hoyt">{{cite journal |title= W. H. Pickering's Planetary Predictions and the Discovery of Pluto |author= William Graves Hoyt |journal= Isis |volume= 67 |issue= 4 |date= Desember 1976 |pages = 551–564 |jstor= 230561 |doi= 10.1086/351668 |pmid= 794024 }} p. 563.</ref> Pickering het voorts, tot in 1932, baie ander moontlike trans-Neptunus-planete voorgestel, wat hy "P", "Q", "R", "S", "T" en "U" genoem het; geen daarvan is opgespoor nie.<ref name=ketakar/>
 
===Ontdekking van Pluto===
[[Beeld:Clyde W. Tombaugh.jpeg|thumb|200px|Clyde William Tombaugh.]]
Lowell se skielike dood in 1916 het die soeke na Planeet&nbsp;X tydelik tot stilstand gebring. Sy mislukking om die planeet te ontdek het hom so te sê doodgemaak, het een vriend gesê.<ref>Croswell (1997), p. 49.</ref> Lowell se weduwee, Constance, het in ’n regsgeding met die sterrewag betrokke geraak oor Lowell se nalatenskap en dit het die soektog vir verskeie jare onderbreek.<ref name=cros2>Croswell (1997), pp. 32–55.</ref> In 1925 het die sterrewag glas vir ’n nuwe 33 cm-wyeveldteleskoop aangeskaf om die soektog voort te sit. Dit is gebou met geld van Abbott Lawrence Lowell,<ref>[http://www.astronomy.com/year-of-pluto/2015/05/percival-lowells-three-early-searches-for-planet-x "Percival Lowell's three early searches for Planet X"]. ''Astronomy Magazine''. 14 Mei 2015.</ref> Percival se broer.<ref name=tombaugh/> In 1929 het die sterrewag se direkteur, [[Vesto Slipher]], die taak om die planeet op te spoor gegee aan [[Clyde Tombaugh]], ’n 22-jarige plaasseun van [[Kansas]] wat pas by die Lowell-sterrewag aangestel is.<ref name=cros2/>
 
Tombaugh moes streke van die naglug stelselmatig in pare foto's vasvang. Elke foto van ’n paar is twee weke uitmekaar geneem. Hy het dan die twee foto's van elke streek in ’n masjien geplaas wat die beweging van enige planeet kon opvang. Om die kans te verklein dat ’n vinniger bewegende (en dus nader) voorwerp verkeerdelik vir ’n planeet aangesien word, het Tombaugh elke streek naby sy opposisiepunt, 180 grade van die Son af, afgeneem waar die skynbare retrograde beweging van voorwerpe buite die Aarde se wentelbaan op sy sterkste is. Hy het ook ’n derde foto geneem as ’n beheermaatreël om enige valse bewyse uit te skakel wat deur foute in ’n individuele plaat veroorsaak kon gewees het. Tombaugh het besluit om die hele [[diereriem]] af te neem in plaas van net die streke wat Lowell voorgestel het.<ref name=tombaugh/>
 
Teen begin 1930 het Tombaugh se soektog tot by die [[sterrebeeld]] [[Tweeling (sterrebeeld)|Tweeling]] gevorder. Op 18 Februarie 1930, nadat hy amper ’n jaar lank gesoek en amper 2&nbsp;miljoen [[ster]]re ondersoek het, het Tombaugh ’n bewegende voorwerp waargeneem op fotografiese plate wat op 23 en 29 Januarie van dié jaar geneem is.<ref>Tombaugh (1946), p. 79</ref> ’n Foto van ’n laer gehalte wat op 21 Januarie geneem is, het die beweging bevestig.<ref name=cros2/> Die voorwerp was net ses grade van een van die liggings van Planeet&nbsp;X wat Lowell voorgestel het.<ref name=cros2/> Nadat die sterrewag nog bevestigende foto's gekry het, is die nuus van die ontdekking op 13 Maart 1930 na die Harvard-kollegesterrewag getelegrafeer.
 
Die nuwe voorwerp is later ook ontdek op foto's wat reeds op 19 Maart 1915 geneem is.<ref name="Hoyt"/> Die besluit om die nuwe voorwerp "Pluto" te noem, was deels ter ere van Percival Lowell, want sy voorletters is die eerste twee letters van die naam.<ref>{{cite web|title= NASA's Solar System Exploration: Multimedia: Gallery: Pluto's Symbol |url= http://sse.jpl.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=263 |publisher=NASA |access-date=2007-03-25 |url-status=dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20061001015053/http://sse.jpl.nasa.gov/multimedia/display.cfm?IM_ID=263 |archive-date=2006-10-01 |df= }}</ref> Ná die ontdekking van Pluto het Tombaugh die sonnebaan aanhou deursoek vir ander voorwerpe. Hy het honderde [[veranderlike ster]]re asook asteroïdes en twee komete ontdek, maar geen ander planete nie.<ref>{{cite web|title=Clyde W. Tombaugh|publisher=New Mexico Museum of Space History |url=http://www.nmspacemuseum.org/halloffame/detail.php?id=51|access-date=2008-06-29}}</ref>
 
==Verwysings==