Planete anderkant Neptunus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Besig
Besig
Lyn 75:
 
Pluto se massa is eindelik in 1978 finaal vasgestel nadat die Amerikaanse sterrekundige James W. Christy sy maan [[Charon (maan)|Charon]] ontdek het. Dit het hom en Robert Harrington van die Amerikaanse Vlootsterrewag in staat gestel om die massa van die Pluto-Charon-stelsel regstreeks te meet deur die maan se wenteling om Pluto te bestudeer.<ref name="Christy"/> Hulle het bepaal Pluto se massa is 1,31×10<sup>22</sup>&nbsp;kg; rofweg ’n 500ste van die Aarde s’n en ’n 6de van die Maan s'n, en heeltemal te klein om die afwykings in die buiteplanete se wentelbane te veroorsaak. Lowell se "voorspelling" was dus blote toeval: As daar ’n Planeet&nbsp;X is, is dit nie Pluto nie.<ref>Croswell (1997), pp. 57–58.</ref>
 
===Verdere soeke na Planeet X===
Ná 1978 het ’n paar sterrekundiges bly soek na Lowell se Planeet&nbsp;X, oortuig daarvan daar moet nog ’n planeet wees wat die buiteplanete se wentelbane versteur nadat bewys is dit is nie Pluto nie.<ref name=cros />
 
In die 1980's en 1990's het Robert Harrington ’n soeke begin na die ware oorsaak van die versteurings.<ref name=cros>Croswell, pp. 56–71</ref> Hy het bereken enige Planeet&nbsp;X sou rofweg drie keer so ver as Neptunus van die Son af wees; sy wentelbaan sou hoogs eksentriek wees en ’n groot helling met betrekking tot die sonnebaan hê – sy wentelbaan sou ’n hoek van rofweg 32 grade met dié van die ander planete vorm.<ref>{{cite journal | title = The location of Planet X | author = R. S. Harrington | journal= The Astronomical Journal | volume= 96 | date = 1988 |pages= 1476–1478|doi=10.1086/114898| bibcode=1988AJ.....96.1476H}}</ref> Die reaksie hierop was gemeng. Die bekende Planeet&nbsp;X-skeptikus Brian G. Marsden van die [[Kleinplaneetsentrum]] het uitgewys die afwykings in wentelbane is ’n 100ste so groot as wat deur Le Verrier waargeneem is en kon maklik die gevolg van ’n waarnemingsfout gewees het.<ref>Croswell (1997), pp. 62–63.</ref>
 
In 1972 het Joseph Brady van die Lawrence Livermore- Nasionale Laboratorium onreëlmatighede in die beweging van [[Halley se Komeet]] bestudeer. Hy het beweer dit kan veroorsaak word deur ’n planeet so groot soos Jupiter anderkant Neptunus, by 59&nbsp;AE, wat in ’n [[Retrograde en prograde beweging|retrograde wentelbaan]] om die Son is.<ref name=Brady1972>{{cite journal |last=Brady |first=Joseph L. |title=The Effect of a Trans-Plutonian Planet on Halley's Comet |journal=Publications of the Astronomical Society of the Pacific |volume=84 |issue=498 |pages=314–322 |date=1972 |bibcode=1972PASP...84..314B |doi=10.1086/129290}}</ref> Beide Marsden en die Planeet&nbsp;X-voorstander P. Kenneth Seidelmann het die hipotese egter gekritiseer en bewys Halley se Komeet skiet onreëlmatige strome materiaal uit en dit veroorsaak veranderings in sy baan. Hulle het ook gesê ’n voorwerp so groot soos Brady se Planeet&nbsp;X sou die wentelbane van die bekende buiteplanete ontsettend beïnvloed.<ref>Croswell (1997), p. 63.</ref>
 
In 1988 het A.A. Jackson en R.M. Killen die stabiliteit van Pluto se baanresonansie met Neptunus bestudeer deur toets-"Planeet X'e" met wisselende massas en afstande van Pluto in modelle te gebruik. Pluto en Neptunus se wentelbane is in ’n 3:2-resonansie, wat voorkom dat die twee planete bots of selfs naby mekaar kom. Daar is bevind die hipotetiese voorwerp moet ’n massa van meer as 5&nbsp;aardmassas hê om die resonansie te versteur en dat ’n groot verskeidenheid voorwerpe anderkant Pluto kan voorkom sonder dat die resonansie versteur word. Vier toetswentelbane van ’n trans-Pluto-planeet is vir 4&nbsp;miljoen jaar vooruit getoets om te bepaal watter uitwerking dit op die resonansie tussen Pluto en Neptunus sou hê. Daar is bevind planete anderkant Pluto met ’n massa van 0,1 en 1 aardmassas, in wentelbane by onderskeidelik 48,3 en 75,5&nbsp;AE, versteur nie die 3:2-resonansie nie. Toetsplanete van 5&nbsp;aardmassas en [[Ellips|halflengteasse]] van 52,5 en 62,5&nbsp;AE versteur wel die resonansie oor 4&nbsp;miljoen jaar.<ref>{{cite journal|title= Planet X and the stability of resonances in the Neptune-Pluto system|author= A. A. Jackson|author2= R. M. Killen|last-author-amp= yes |journal= Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|volume= 235 |issue= 2|date=1988|pages = 593–601 |bibcode=1988MNRAS.235..593J |doi=10.1093/mnras/235.2.593|doi-access= free}}</ref>
 
==Verwysings==