Planete anderkant Neptunus: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Besig |
Besig |
||
Lyn 89:
Daar is geen afwykings in die bane van enige [[Ruimtetuig|ruimtetuie]] soos [[Pioneer 10]] en 11 of [[Voyager 1]] en 2 wat toegeskryf kan word aan die swaartekraginvloed van ’n groot, onontdekte voorwerp in die buitenste Sonnestelsel nie.<ref>Littman (1990), p. 204.</ref> Vandag stem die meeste sterrekundiges saam dat Planeet X, soos Lowell dit gedefinieer het, nie bestaan nie.<ref>{{cite book|title=The Neptune File|author=Tom Standage|publisher=Penguin|date=2000|isbn=978-0-8027-1363-6|page=[https://archive.org/details/neptunefilestory00stan/page/168 168]|url-access=registration|url=https://archive.org/details/neptunefilestory00stan/page/168}}</ref>
==Ontdekking van ander trans-Neptunus-voorwerpe==
Ná die ontdekking van Pluto en Charon is geen voorwerpe anderkant Neptunus ontdek nie, tot [[15760 Albion]] in 1992.<ref>{{cite web|author=Minor Planet Center|title=Circular No. 5611 |date= 1992 |url=http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/05600/05611.html|access-date=2011-07-05|archive-url = https://web.archive.org/web/20080504183122/http://cfa-www.harvard.edu/iau/iauc/05600/05611.html |archive-date = 4 Mei 2008}}</ref> Sedertdien is duisende [[trans-Neptunus-voorwerp]]e (TNV's) ontdek. Die meeste word nou gereken as deel van die [[Kuipergordel]], ’n swerm ysliggame wat oorgebly het ná die vorming van die Sonnestelsel wat net anderkant Neptunus naby die vlak van die sonnebaan om die Son wentel. Nie een van hulle is so groot soos Pluto nie, maar van hulle (soos [[90377 Sedna|Sedna]]) is aanvanklik in die media as "nuwe planete" beskryf.<ref>{{cite news |title= Astronomers discover 'new planet' |work= BBC News |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/3511678.stm |access-date= 2008-06-20 | date=2004-03-15}}</ref>
In 2005 het die sterrekundige Mike Brown en sy span die ontdekking aangekondig van {{mp|2003 UB|313}} (later {{dp|Eris}} hernoem, na die Griekse godin van twis en onenigheid): ’n TNV wat aanvanklik geglo is effens groter as Pluto is.<ref>{{cite web|title=Circular No. 8747 |author= Central Bureau for Astronomical Telegrams, International Astronomical Union |url=http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08700/08747.html |date= 2006 |access-date= 2011-07-05|archive-url = https://web.archive.org/web/20070205035336/http://www.cfa.harvard.edu/iau/special/08747.pdf |archive-date = 5 Februarie 2007|url-status=dead}}</ref> Kort daarna is die voorwerp in ’n nuusvrystelling van [[Nasa]] se Jet Propulsion Laboratory as die "tiende planeet" beskryf.<ref>{{cite web |title=NASA-Funded Scientists Discover Tenth Planet |publisher=Jet Propulsion Laboratory |url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news-print.cfm?release=2005-126 |date=2005 |access-date=2007-02-22 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110721191652/http://www.jpl.nasa.gov/news/news-print.cfm?release=2005-126 |archive-date=2011-07-21 |df= }}</ref>
Eris is nooit amptelik as ’n planeet geklassifiseer nie en die IAU se 2006-definisie van ’n planeet definieer beide Eris en Pluto as [[dwergplanete]], en nie planete nie, omdat hulle nie hulle omgewing "skoongevee" het nie.<ref name=IAU/> Hulle wentel nie alleen om die Son nie, maar as deel van ’n gordel soortgelyke voorwerpe. Pluto self word nou gereken as behorende tot die Kuipergordel en die grootste dwergplaneet – ook groter as Eris, wat egter wel ’n groter massa het.
’n Paar sterrekundiges, veral [[Alan Stern]], die hoof van Nasa se [[New Horizons]]-sending na Pluto, is oortuig daarvan dat die IAU se definisie verkeerd is. Hulle glo Pluto, Eris en alle ander groot TNV's, soos {{Dp|Makemake}}, {{Dp|Sedna}}, {{Dp|Quaoar}}, {{Dp|Varuna}} en {{Dp|Haumea}}, behoort as planete erken te word.<ref>{{cite web|title=Unabashedly Onward to the Ninth Planet|author=Alan Stern |date= 2006 |publisher= NASA |url= http://www.spacedaily.com/reports/Unabashedly_Onward_to_the_Ninth_Planet_999.html|access-date=2008-06-25}}</ref> Die ontdekking van Eris het nie weer die Planeet X-teorie laat herleef nie, want dit is veels te klein om ’n uitwerking op die buiteplanete se wentelbane te hê.<ref>{{cite web|title=David Jewitt:Planet X|author=David C. Jewitt (University of Hawaii) | publisher= Personal web site |date= 2006 |url= http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/kb/planetx.html|access-date=2008-05-21|archive-url = https://web.archive.org/web/20080508035508/http://www.ifa.hawaii.edu/~jewitt/kb/planetx.html |archive-date = 8 Mei 2008}}</ref>
==Verwysings==
| |||