Adam Tas: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Lyn 41:
 
== Skryfwerk ==
In sy dagboek kom ons te wete dat Tas feitlik alle boeke waarop hy sy hande kon lê, gekoop en gelees het en hy het dus ’n indrukwekkende kennis van die werke van die grootste denkers van sy tyd. Hierdie kennis en insig word duidelik in sy dagboek weerspieël, waarin ook sy vernuftige taalgebruik opval. Goewerneur Willem Adriaan van der Stel laat gedeeltes van Tas se dagboek (vanaf 13 Junie 1705 tot en met 27 Februarie 1706) kopieer om as bewysstukke teen Tas voor die hof te dien. Hierdie fragmente word in 1911 deur A.C.C. Lloyd, bibliotekaris van die Suid-Afrikaanse Openbare Biblioteek, herontdek en in 1914 gepubliseer. Dit gee ’n waardevolle uiteensetting van die daaglikse lewe aan die Kaap, die persoonlikhede en politieke gebeurtenisse in hierdie periode en is ook ’n vroeë aanduiding van die eiesoortige ontwikkeling van Nederlands aan die Kaap. Dis opmerklik hoe Tas telkens nuwe en oorspronklike, hoewel soms ook ruwe, volksuitdrukkings in sy werk gebruik, veral vir die begrip dronkenskap en braspartye hou.<ref>Aanhalings is soos aangehaal deur Elizabeth Conradie in haar werk “Hollandse skrywers in Suid-Afrika (Deel 1) (1652-1875”, bladsye 50-64</ref> Nou is dit “gepeuselt en gebeekert”, dan “verschyde beekers wijn gestort”, “glaasje wijn binnen gegoten”, of die ontbyt word met wyn “gelardeerd”. In luimige skerts vertel hy hoe sy vriende en kennisse daaruit gesien het op so ’n geleentheid en hoe hy self na die partytjie na sy huis “gerolt” of “geslentert” is. As hy die gewese landdros Robberts by ’n gasmaal aantref, word die man vergelyk met “een ezel, die wywater geslobbert heeft”. In kleurvollekleurryke taal vertel hy ook van die vrou van die landdros Starrenburg wat kwaadwillig vertel dat sy enige jare tevore op Tas se bruilof nie genoeg vleis gekry het om te eet nie. Sy dagboekinskrywing lui: “Men sal dese geweesene provisioneel grootsche landdrostinne by gelegenheid hierover eens spreeken” en wanneer hy haar sien, “dan derven se haar smoelwerk niet open doen”. Ook sy benamings van mense is bewys van sy skerp geestigheid. Die onbeholpe sieketroosters Mahieu en Lussing word in stede van troosters “krankebedroevers” genoem, ds. Beck word “de preekmaker” en “de paap”, terwyl die kerkraadsvergadering ’n “kerkegeraas-vergadering” is. Hierdie vaardigheid en besondere vindingrykheid met die pen gee aan Tas ’n ereplek onder die Kaapse skrywers van die vroeë tyd.
 
== Publikasies ==