|
'''Paltsgraaf''' ([[Duits]]: ''Pfalzgraf'', [[Latyn]]: ''comes palatinus'') is 'n historiese adellike titel. Dit is 'n samestelling van die woorde ''"[[palts]]''" (in die paleis of hof), en ''"[[graaf (titel)|graaf]]''", ’n koninklike bestuursamptenaar.<ref name=etymologie>[http://www.etymologie.nl/ Etymologisch Woordenboek van het Nederlands], Besoek op 26 Desember 2007</ref> 'n Paltsgraaf het as hofdienaar van hoë rang namens die Frankiese of Heilige Romeinse Keiser opgetree.<ref>[[HAT]], Tweede Hersiene uitgawe, 1979, p 817</ref>
== Geskiedenis ==
In die Merowingiese- en Karolingiese [[Frankiese Ryk]] was PfaltsgrawePaltsgrawe koninklike ampsdraers van hoë rang met hoofsaaklik administratiewe en geregtelike pligteregspligte. Met die amp is paltsgrawe baiekeerdikwels ook heerskappy oor 'n koning of keiser se paleis en die landgoed en gevolg daarvan toegeken. Hierdie burgagtige [[palts]]e, of koningshowekonininklike washowe, versprei oor die koninkrykhet in verskeie [[Hertogdomhertogdom]]me voorgekom.
Teen die agtergrond van die ontwikkeling van die [[Heilige Romeinse Ryk]] uit die Oos-Frankiese Ryk het die paltsgrawe uitgebreide koninklike voorregte ontvang om die politiesepolitieke behoud van die koninkryk te verseker en om as teenwig te dien vir die magtige hertoë. Die paltsgrawe was nou nie meer met die oorspronklike pligte rondom die bestuur van 'n koningspaleis behelsbelas nie, maar het eerder 'n soort beheer funksiebeheerfunksie en verteenwoordiging van die koning in die hertogdomme vervul en het hiermee die tweede posisie naná die hertog in die hertogdom vervulbeklee. 'n Rangverhoging teenoor ander [[graaf (titel)|grawe]] in die hertogdomme het daarmee gepaard gegaan, enasok die reg om die regterlike ampregsamp van die koning se staat uit te voer. Die paltsgraaf het daarmee saam ook jag-, belasting- en ''Münzrecht'' regtebelastingregte bekom. Die magtigste van die paltsgrawe, die Paltsgraaf vanaan die Ryn, was adjunk tot die koning in ''Hofgericht'', regent wanneer die koningsamp vakant was, en selfs regter oor die koning.
Daar het nie 'n streng skeiding van magte tussen paltsgrawe en ander vorste bestaan nie. Magtige paltsgrawe was baie keerdikwels ook [[Landgraaf|Landgrawelandgrawe]] of, [[Markgraaf|Markgrawemarkgrawe]], [[Hertog|Hertoëhertoë]] of kerklike vorste. Dit het veroorsaak dat die begrip palts in die [[Heilige Romeinse Ryk]] 'n nuwe betekenis gekry het,; dit het naamlik nie meer net “koninklike vesting” beteken nie, maar ook gebiede wat deur paltsgrawe of keurvorste[[keurvors]]te geregeerregeer is. Later het die betekenis verander na 'n erflike titel in verskeie Duitse vorstehuise. In die Heilige Romeinse Ryk het hertoë, land-, mark- en paltsgrawe teen die [[middeleeue|laat-middeleeue Middeleeue]] totonder die rykvosrtestandrykvorstestand getel. Benewens die sekulêre vorste was daar verskeie kerklike vorste: aartsbiskoppe, biskoppe, abte en abdisse van ryksabdye.
Die ''PfalzgrafPaltsgraaf bei Rhein'' (Platsgraaf vanaan die Ryn), wat uit die [[Huis van Wittelsbach]] ontstaan het, was van [[1214]] tot [[1356]] een van die sewe keurvorste van die Heilige Romeinse Ryk en het in die afwesigheid van die koning vir hom waargeneem. Die belangrike keurvorsstatus het daarmee die paltsgraaftitel ingesluit en en het daartoe gelei dat die term "Paltspalts" geleidelik ontwikkel het tot die naam van die gebiede van die "Keurvorste van die Palts" (''Kurpfalz'') en vir gebiede wat daarmee geallieerd was ontwikkel het; beide vir diedié wat daar langsdaarlangs geleë was, soos ''Pfalz-Neumarkt'', asook diedié wat verder weg geleë was, soos Opperpalts. Toe die Keurvors van die Palts in [[1777]] die KeurvosrtedomKeurvorstedom [[Beiere]] erf, het daar kortstondig die dubbelstaat "Palts-Beiere" vir ’n kort ruk ontstaan. Die gedeelte van die Palts wes van die [[Ryn]] hetis egter spoedig nadeur [[Frankryk]] oorgegaanoorgeneem wiewaarvan sedie heerser, [[NapoléonNapoleon Bonaparte]], Beiere in [[1805]] tot koninkryk verhef het. Toe dele van die ou KurpfalzPalts in [[1814]]/[[1815]] aan Beiere teruggegee is, het hierdie nou Beierse landnaam nie verander nie en het "die Pfalz"dit een van die Beierse provinsies geword. In [[1945]] ishet die Palts van Beiere afgeskei en is dit met die suidelike deel van wat tot op daardie stadium die Pruisiese Rynprovinsie was, verenig in die nuwe Duitse bondstaat Rynland-Palts. In die benaming leef die woord ''Palts'', met veranderde begrip, steeds voort.
== MerovingieseMerowingiese en Karolingiese Paltsgrawepaltsgrawe ==
=== Robertyne ===
* Chrodobertus II, [[2 Oktober]] [[678]] ''comes palatinus''
* Grimbert, 691/720 ''comes palatinus'' van [[Neustrië]], waarskynlik die seun van Chrodobertus II
* Rupert I († voor 764) 741/742 ''comes palatinus'', kleinseun van Chrodobertus II
* Anselm († [[778]] in [[Roncesvalles]]) ''comes palatinus'', seun van Rupert I
* Adalhard 877
* Cobbo die Jongere (Ekbertiner)
=== Grawe van Champagne ===
Die Karolingers [[Lotarius I (Frankryk)|Lotarius I]] ([[Koningkoning van Frankryk]], 954-986) het Odo I, Graaf van Blois, benewens die grawe van Vermandois een van sy getrouste bondgenote in die gevegte teen die Robertyne, benewens die Grawe van Vermandois, tot paltsgraaf bevorder, – 'n titel, wat in sy familie oorerflik was en dan na die heerser van [[Champagne]] verwys het.
== Paltsgrawe van Beiere ==
Die Paltsgraaftiteltitel paltsgraaf het aanvanklik met die Palts in Regensburg gehangverband gehou en was in Beiere vermoedelik nie aan die Koningkoning onderhorig nie, maar aan die Beierse Hertoghertog. Dit het die titelhouer ’n leidende rol in regs- en regterlikeop gebiedregsgebied in die hertogdom besorg.
* Meginhart I, Paltsgraaf in Beiere 883
* Arnulf (I) vonvan Scheyern († 954), Paltsgraaf van Beiere, het in 940 die Burgkasteel Scheyern herbou
* Berthold I von Reisensburg (+ 999), Paltsgraafpaltsgraaf 954-976 met onderbrekings, nasaat van die Grawegrawe van Andech
* Hartwig I († [[985]]), Paltsgraaf van Beiere 977-985
* Aribo I (IV) († c. [[1020]]), Paltsgraaf van Beiere 985-1020
* Hartwig II († [[1027]]), Paltsgraaf van Beiere 1020-1026
* Aribo II (V) († [[1102]]), Paltsgraaf van Beiere 1026/41-1055
* Kuno von Rott († waarskynlik 1082/1083), Paltsgraaf van Beiere
* Rapoto I († [[1099]]), Paltsgraaf van Beiere 1082/1083-1093 (Ratpotone)
* Engelbert I van Görz († 1122), Paltsgraaf van Beiere 1099–1120 (Meinhardiner)
* ...
* Otto V († 1156), Paltsgraaf van Beiere, het in 1124 die setel na die Burg Wittelsbach-kasteel geskuif
* Otto VI († [[1183]]), Paltsgraaf van Beiere 1156-1180, het in 1180 Otto I Hertog van Beiere geword, seun van Otto V
* Otto VII († [[1189]]), Paltsgraaf van Beiere 1180-1189, seun van Otto V.
* Otto VIII († [[1209]]), Paltsgraaf van Beiere 1189-1208, die Koningkoning se moordenaar, seun van Otto VII
* Radbod/Rapoto II vannvan Ortenburg († [[1231]]), Paltsgraaf van Beiere 1208-1231, swaer van Otto VIII
* Rapoto III van Ortenburg († [[1248]]), Paltsgraaf van Beiere 1231-1248, seun van Rapoto II
* ...
== Paltsgraaf van Boergondië ==
In [[1169]] deur Keiserkeiser Friedrich I uit die [[Franche-Comté|Vrygraafskap van Boergondië]] geskep. Sien [[Lys van Heersers van Boergondië]]▼
== Paltsgrawe van Lotharinge ==
▲In [[1169]] deur Keiser Friedrich I uit die [[Franche-Comté|Vrygraafskap van Boergondië]] geskep. Sien [[Lys van Heersers van Boergondië]]
[[Beeld:Clement III - Antipope.jpg|duimnael|250px|Die Keiserkroningkroning van keiser Hendrik IV (links) deur [[ Teenpousteenpous]] [[Teenpous Clemens III|Clemens III]] (regs) op [[31 Maart ]] [[1084 ]]. In die middel staan die Swaarddraerswaarddraer, Paltsgraafpaltsgraaf Herman II van Lotharinge. Afbeelding in die Kroniek van Otto von Freising, Codex Jenesis Bose q.6 (1157)]] ▼
==* Wigerich (915- † voor 921/922) Paltsgraaf van Lotharinge, Graaf in Bidgau ==(Wigeriche)
* Gottfried van Jülich (* c. 905 † [[1 Junie]] tot 949) Paltsgraaf van Lotharinge, Graaf in [[Jülichgau ]] (Matfriede) ▼▲[[Beeld:Clement III - Antipope.jpg|duimnael|250px|Die Keiserkroning van Hendrik IV (links) deur [[Teenpous]] [[Teenpous Clemens III|Clemens III]] (regs) op [[31 Maart]] [[1084]]. In die middel staan die Swaarddraer Paltsgraaf Herman II van Lotharinge. Afbeelding in die Kroniek van Otto von Freising, Codex Jenesis Bose q.6 (1157)]]
* Wigerich (915- † vor 921/922) Paltsgraaf van Lotharinge, Graaf in [[Bidgau]] (Wigeriche)
▲* Gottfried van Jülich (* c. 905 † [[1 Junie]] tot 949) Paltsgraaf van Lotharinge, Graaf in [[Jülichgau]] (Matfriede)
Van 985 is die Paltsgraafskap van Lotharinge in die Huis van Ezzonen veranker:
* [[Herman I van Lotharinge]] († voor 996) Paltsgraaf van 985, Graafgraaf in Bonngau, in Eifelgau, in Zülpichgau en in Auelgau.
* [[Ezzo (Lotharinge)|Ezzo]] († 1034), Seunseun van Herman I. Hy was Graafgraaf in Auel- en Bonngau, 1020 Paltsgraaf van Lotharinge. Het getrou met MathildeMatilde van Sakse, dogter van Keiserkeiser [[Otto II (HRR)|Otto II]] ([[Liudolfinger]]).
* [[Otto II (Swabe)|Otto]], 1035-1045 Paltsgraaf van Lotharinge, alsas Otto II [[Hertogdom Swabe|Hertog van Swabe]] 1045-1047, Seunseun van Ezzo.
* [[Hendrik I van Lotharinge]], Paltsgraaf van Lotharinge 1045-1061, Seunseun van Hezelin (Graaf in Zülpichgau), boerbroer van Ezzo.
* [[Herman II (Lotharinge)|Herman II van Lotharinge]], Paltsgraaf van Lotharinge 1061-1085, Graaf in [[Ruhrgau]] en [[Zülpichgau]], Graaf van Brabant, Seunseun van die Paltsgraafpaltsgraaf Hendrik I
NaNá die dood van Herman II van Lotharinge het sy wedeuweeweduwee, [[Adelheid van Weimar-Orlamünde|Adelheid]], met die [[LuxemburgerLuxemburg]]er Hendrik II van Laach getrou, met die Paltsgraafskappaltsgraafskap as bruidskat. Die Paltsgraafskap van Lotharinge hetis daarmee in die Paltsgraafskap vanaan die Ryn opgegaanopgeneem.
== Paltsgrawe aan die Ryn ==
[[Beeld:Wappen Kurpfalz.svg|duimnael|regs|125px|Wapenskild van die Paltsgrawe aan die Ryn]]
* [[Hendrik II van Laach]], Paltsgraaf 1085-1095
* [[Siegfried I (Weimar-Orlamünde)|Siegfried van Ballenstedt]] en [[Weimar-Orlamünde]] ([[Askanier]]), Paltsgraaf 1095-1113, Hendrik se stiefseun
* [[Gottfried van Calw|Gottfried]], [[Grawe van Calw|Graaf van Calw]], Paltsgraaf 1113-1129 as voog vir Willem van Ballenstedt
* [[Willem (Weimar-Orlamünde)|Willem van Ballenstedt]], Paltsgraaf 1129-1140, Seunseun van Siegfried ([[Askanier]])
* [[Otto I van Salm|Otto II]], Graaf van [[Rheineck]], Paltsgraaf 1140, stiefvader van Willem
* [[Hendrik II (Österreich)|Hendrik Jasomirgott]], Paltsgraaf 1140-1141
== PaltsgraafPaltsgrawe van Sakse == ▼Vir alle verdere Paltsgrawe aan die Ryn sien [[Lys van heersers van die Ryn-Palts]].
Die Paltsgrawetitel Paltsgraaf van Sakse is eers aandeur die Grawegrawe van [[Goseck ]] oorerfgeërf, daarna het die Grawegrawe van [[Sommerschenburg ]] die amp en titel geërf, voor dit oorgegaan het aanvolgende die [[Landgraaf|Landgrawe]]landgrawe van [[Thüringe ]]: ▼▲== Paltsgraaf van Sakse ==
* [[Adalbero van Sakse|Athelbero (Berno) ]] († [[982 ]]), 965-966 Paltsgraaf (in Sakse), Graafgraaf in [[Hessengau|Hessen- ]] en [[Liesgau ]], 972 Paltsgraaf ▼▲Die Paltsgrawe van Sakse is eers aan die Grawe van [[Goseck]] oorerf, daarna het die Grawe van [[Sommerschenburg]] die amp en titel geërf, voor dit oorgegaan het aan die [[Landgraaf|Landgrawe]] van [[Thüringe]]:
* [[Diederik (Sakse)|Thiedrich ]] († [[995 ]], waarskynlik 6 Maart), 992 Paltsgraaf ▼* Frederik († Julie 1002/15 Maart 1003) 995-996 Paltsgraaf, Graaf in [[Harzgau|Harz- ]] en [[Nordthüringgau ]]▼* [[Burchard I van Goseck ]] († na November 1017) 991/1017 Graaf in [[Hassegau ]], 1003 Paltsgraaf (in Sakse), [[1004]] Graaf van [[Merseburg ]]▼* Siegfried († [[25 April ]] [[1038 ]]) 1028 Paltsgraaf (in Sakse) ▼* [[Frederik I (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik I van Goseck ]] († waarskynlik 1042), 1040 Paltsgraaf in Sakse, Graaf in [[Hassegau ]]▼* [[Willem IV . (Meißen)|Willem IV.]] († [[1062 ]]) [[Graafskap Weimar|Graaf van Weimar ]], waarskynlik 1042 Paltsgraaf van Sakse ▼* Dedo (doodgemaak [[op 5 Mei ]] [[1056 ]] in [[Pöhlde ]]) , Seunseun van Frederik I, 1042-1044 Paltsgraaf, ▼* [[Frederik II (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik II]] († [[27 Mei ]] [[1088 ]] in [[Barby (Elbe)|Barby ]]), Broerbroer van Dedo, 1056 Paltsgraaf ▼* [[Frederik III ( Paltsgraafvermoor van Sakse)|Frederik III]] (vermoorop [[5 Februarie ]] [[1087 ]] deur [[Scheiplitz ]]), sy seun ▼* [[Frederik IV . (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik IV.]] van Putelendorf (Bottendorf aan die Unstrut) († [[1125 ]] waarskynlik 26 . Junie in [[Dingelstedt ]]), sy seun, 1114 Paltsgraaf ▼* [[Frederik V (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik V]] van Sommerschenburg († [[18 Oktober ]] 1120/21), kleinseun van Frederik I, Paltsgraaf in Sakse 1097, Paltsgraaf van Sakse 1111 ,▼* [[Frederik VI (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik VI]] († [[19 Mei ]] [[1162 ]]), 1121 Paltsgraaf, 1123-1124 Paltsgraaf van Sommerschenburg, Seunseun van Frederik V ▼* [[Herman II van Winzenburg ]] (vermoor [[op 30 Januarie ]] [[1152 ]]) uit die Huis die [[Graafskap Formbach|Grawe van Formbach ]], 1129-1130 Paltsgraaf (van Sakse); [[Markgraaf van Meißen]]Meissen 1130 abgesetafgesit; het in 1148 met die weduwee van Frederik VI getrou ▼* Adalbert († 15 Januarie/17 Maart [[1179 ]]), 1162-1179 Paltsgraaf van Sommerschenburg, Seunseun van Frederik VI ▼
In die Reichstag van [[Gelnhausen]] is [[Landgraaf]]landgraaf [[Lodewyk III (Thuringe)|Lodewyk III]] van [[Thüringe ]] op [[13 April ]] [[1180 ]] tot Paltsgraaf van Sakse hernoem. ▼▲* [[Adalbero van Sakse|Athelbero (Berno)]] († [[982]]), 965-966 Paltsgraaf (in Sakse), Graaf in [[Hessengau|Hessen-]] en [[Liesgau]], 972 Paltsgraaf
▲* [[Diederik (Sakse)|Thiedrich]] († [[995]], waarskynlik 6 Maart), 992 Paltsgraaf
▲* Frederik († Julie 1002/15 Maart 1003) 995-996 Paltsgraaf, Graaf in [[Harzgau|Harz-]] en [[Nordthüringgau]]
▲* [[Burchard I van Goseck]] († na November 1017) 991/1017 Graaf in [[Hassegau]], 1003 Paltsgraaf (in Sakse), [[1004]] Graaf van [[Merseburg]]
▲* Siegfried († [[25 April]] [[1038]]) 1028 Paltsgraaf (in Sakse)
▲* [[Frederik I (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik I van Goseck]] († waarskynlik 1042), 1040 Paltsgraaf in Sakse, Graaf in [[Hassegau]]
▲* [[Willem IV. (Meißen)|Willem IV.]] († [[1062]]) [[Graafskap Weimar|Graaf van Weimar]], waarskynlik 1042 Paltsgraaf van Sakse
▲* Dedo (doodgemaak [[5 Mei]] [[1056]] in [[Pöhlde]]) Seun van Frederik I, 1042-1044 Paltsgraaf,
▲* [[Frederik II (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik II]] († [[27 Mei]] [[1088]] in [[Barby (Elbe)|Barby]]), Broer van Dedo, 1056 Paltsgraaf
▲* [[Frederik III (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik III]] (vermoor [[5 Februarie]] [[1087]] deur [[Scheiplitz]]), sy seun
▲* [[Frederik IV. (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik IV.]] van Putelendorf (Bottendorf aan die Unstrut) († [[1125]] waarskynlik 26. Junie in [[Dingelstedt]]), sy seun, 1114 Paltsgraaf
▲* [[Frederik V (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik V]] van Sommerschenburg († [[18 Oktober]] 1120/21), kleinseun van Frederik I, Paltsgraaf in Sakse 1097, Paltsgraaf van Sakse 1111,
▲* [[Frederik VI (Paltsgraaf van Sakse)|Frederik VI]] († [[19 Mei]] [[1162]]), 1121 Paltsgraaf, 1123-1124 Paltsgraaf van Sommerschenburg, Seun van Frederik V
▲* [[Herman II van Winzenburg]] (vermoor [[30 Januarie]] [[1152]]) uit die Huis die [[Graafskap Formbach|Grawe van Formbach]], 1129-1130 Paltsgraaf (van Sakse); [[Markgraaf van Meißen]] 1130 abgeset; het in 1148 met die weduwee van Frederik VI getrou
▲* Adalbert († 15 Januarie/17 Maart [[1179]]), 1162-1179 Paltsgraaf van Sommerschenburg, Seun van Frederik VI
* [[HermanLodewyk I (Thüringe)|Herman I]]III († 12171190) 11811180 Paltsgraaf van Sakse, 1172-1190 Landgraaf van [[Thüringe ]]▼▲In die Reichstag van [[Gelnhausen]] is [[Landgraaf]] [[Lodewyk III (Thuringe)|Lodewyk III]] van [[Thüringe]] op [[13 April]] [[1180]] tot Paltsgraaf van Sakse hernoem.
* [[LodewykHerman IV. (Thüringe)|Lodewyk IV.]]I († 12271217) 1217-12271181 Paltsgraaf van Sakse , en1190 Landgraaf van Thüringe ▼* Lodewyk IV († 1227) 1217-1227 Paltsgraaf van Sakse en Landgraaf van Thüringe
* [[Hendrik Raspe ]] († 1247) 1228-1247 Landgraaf van Thüringe, vorvoor 1231-1247 Paltsgraaf van Sakse en 1246/47 dt. [[Gegenkönig]]teenkoning▼
*Ná [[Lodewykdie IIIdood (Thüringe)|Lodewykvan III]]Hendrik (†Raspe 1190)het 1180die titel Paltsgraaf van Sakse, verzichtetdaarna 1181,aan 1172-1190die Landgraaf vanWettiner Thüringegegaan.
▲* [[Herman I (Thüringe)|Herman I]] († 1217) 1181 Paltsgraaf van Sakse, 1190 Landgraaf van [[Thüringe]]
▲* [[Lodewyk IV. (Thüringe)|Lodewyk IV.]] († 1227) 1217-1227 Paltsgraaf van Sakse en Landgraaf van Thüringe
▲* [[Hendrik Raspe]] († 1247) 1228-1247 Landgraaf van Thüringe, vor 1231-1247 Paltsgraaf van Sakse en 1246/47 dt. [[Gegenkönig]]
* [[Hendrik III (Meißen)|Hendrik III derdie Erlauchte]]Verligte († 1288) 1247-1265 Landgraaf van Thüringe en Paltsgraaf van Sakse, 1227-1288 Markgraf van MeißenMeissen▼Na die dood van Hendrik Raspes het die amp “die Paltsgrawe van Sakse” op grond van 'n ''Eventualbelehnung'' deur Keiser [[Frederik II van die Heilige Romeinse Ryk|Frederik II]] vervolgens na die Wettiner oorgegaan.
* [[Albrecht die Ontaarde|Albrecht II , die Ontaarde]] († 1314) 1265-1314 Landgraaf van Thüringe en Paltsgraaf van Sakse ▼* [[Frederik I (Meißen)|Frederikdie I der Freidige]]Vreedsame ( auch: ''der Gebissene'', † 1323) 1291-1323 MarkgrafMarkgraaf van MeißenMeissen en Landgraaf van Thüringe, seitvan 1280 - vortot voor 1291 Paltsgraaf van Sakse ▼
Onder Koningkoning [[Roedolf I van die Heilige Romeinse Ryk|Roedolf I van Habsburg ]] het dietitel amp van die PaltsgrawePaltsgraaf van Sakse opgegaangegaan inna die Brunswykse[[Brunswyk]]se [[Huis van Welfe|Welfe-hertoë]]. ▼▲* [[Hendrik III (Meißen)|Hendrik III der Erlauchte]] († 1288) 1247-1265 Landgraaf van Thüringe en Paltsgraaf van Sakse, 1227-1288 Markgraf van Meißen
▲* [[Albrecht die Ontaarde|Albrecht II, die Ontaarde]] († 1314) 1265-1314 Landgraaf van Thüringe en Paltsgraaf van Sakse
▲* [[Frederik I (Meißen)|Frederik I der Freidige]] (auch: ''der Gebissene'', † 1323) 1291-1323 Markgraf van Meißen en Landgraaf van Thüringe, seit 1280- vor 1291 Paltsgraaf van Sakse
* [[Hendrik I (Brunswyk-Grubenhagen)|Hertog Hendrik van Brunswyk-Lüneburg ]] († 1322) 1291-1322 Vors van Brunswyk-Grubenhagen, virr 1291 -1322 Paltsgraaf van Sakse ▼▲Onder Koning [[Roedolf I van die Heilige Romeinse Ryk|Roedolf I van Habsburg]] het die amp van die Paltsgrawe van Sakse opgegaan in die Brunswykse [[Huis van Welfe|Welfe-hertoë]].
▲* [[Hendrik I (Brunswyk-Grubenhagen)|Hertog Hendrik van Brunswyk-Lüneburg]] († 1322) 1291-1322 Vors van Brunswyk-Grubenhagen, virr 1291 -1322 Paltsgraaf van Sakse
* ...
== PaltsgraafPaltsgrawe van Swabe ==
* [[Berchthold I (Swabe)|Erchanger I]], Paltsgraaf 892
* [[Erchanger (Swabe)|Erchanger II]], Paltsgraaf, [[Hertog van Swabe]] 915-917
* [[Frederik van Staufen]], 1053 -1069 Paltsgraaf, het [[Kloster Lorch]] gestig ([[Staufer]])
* [[Manegold derdie Ältere]]Ouere, Paltsgraaf 1070/1076-1094, Skoonseunskoonseun van Frederik
* [[Lodewyk van Staufen]], Paltsgraaf 1094-1103, Medegrondleggermedegrondlegger van St.Sint Fides in [[Schlettstadt]]
* [[Lodewyk van Westheim]], Paltsgraaf in Swabe 1103-1112
* [[Manegold der Paltsgraaf]], Paltsgraaf in Swabe 1112-25
* [[Adalbert van Lauterburg]], Paltsgraaf van Swabe 1125-1146
Die swabieseSwabiese Paltsgraafskap het in [[1146]] oorgegaangegaan na die [[Paltsgraafskap Tübinge|Paltsgrawepaltsgrawe van Tübinge]].
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
==Skakels==
{{vertaaluit| taalafk = de | il = Pfalzgraf}}
[[Kategorie:Adellike titels]]
| 