Kurumanrivier

Die Kurumanrivier in die Kalahari is ‘n hoofsaaklik droë boloop van die Oranjerivier.

Hierdie rivier ontspring by die Oog van Kuruman in die Kuruman-heuwels. Daarna vloei dit noordweswaarts verby Seodin tot by Frylinckspan (Aansluit) en daarna weswaarts verby Van Zylsrus en Askham. So ‘n 10km noordwes van Askham vloei die rivier in die Moloporivier. Hierdie samevloeiing is ongeveer waar die R360-pad (tussen Upington en die Kgalagadi-vredespark) en die R31-pad (tussen Kimberley via Daniëlskuil, Kuruman, Blackrock, Van Zylsrus en Askham na Rietfontien op die grens met Namibië) kruis.

Twee noemenswaardige sytakke vloei in die Kurumanrivier. Die Moshawengrivier kom vanaf Vryburg en Severn en sluit by Aansluit aan. ‘n Suidelike tak is die Gamogararivier en dit sluit naby Blackrock aan. Dit bring water vanaf ‘n gebied rondom Daniëlskuil en die Wonderwerkgrot oos van die Langberge in Griekwaland-Wes.

Hierdie hele rivierstelsel is meer rivierbedding as stromende rivier. As die rivier vloei, loop dit vir ‘n kort afstand voordat die water vinnig in die sand verdwyn. Daarom is dit nutteloos vir besproeiing. Vermoedens dat die Kurumanrivier se water ooit via die Molopo die Oranje bereik het, is nooit bewys nie. Die water het wel in 1894, 1896 en in 1920 tot by die Molopo gekom.

Tydens die Eerste Wêreldoorlog het die Suid-Afrikaanse regering op etlike plekke langs die rivier boorgate gesink om water te kan verskaf aan die troepe wat aan daardie oorlog in Namibië deelgeneem het. Na die oorlog is ‘n aantal boere as boorgatwagters langs die rivier gevestig met as vergoeding gratis weiding vir hul vee. So het die dorp Van Zylsrus ontstaan.