Gebruiker:JMK/Taalgebruik: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
+
JMK (besprekings | bydraes)
+
Lyn 4:
===Spelling===
====ë====
{{multiple image
[[Lêer:Orchid 3943.jpg|duimnael|regs|Een orgidee, twee orgideë]]
| align = right
| direction = vertical
| header = Meervoude
| header_align = center
 
| image1 = Orchid 3943.jpg
| alt1 =
| width1 = 200
| caption1 = Een orgidee, twee orgideë
 
| image2 = Schuppentier2-drawing.jpg
| alt2 =
| width2 = 200
| caption2 = Een ietermagô / ietermago / ietermagog, twee ietermagôs / ietermago's / ietermagogs / ietermagogge<ref name =awsr10/> of skubdiere, maar nié ietermagoë nie.
| background color=;border:none;
}}
* '''Met ë:''' "Gereël" (d.i. bepaal, afgespreek), "reëlmagatig" en "bejeën" is korrek.
* '''Sonder ë:''' "Gereëld" moet egter wees "gereeld" (d.i. dikwels, gedurig, periodiek) en "kopieër" moet wees "kopieer", maar wel "kopieë" of "afskrifte" (en nié "kopië"). "Wel en wee" (teenoor "vanweë"), "finansieel", "kommersieel" en "definieer" is ook sonder deeltekens, maar wel "finansiële" en "kommersiële" (en nié "finansieële").
Line 52 ⟶ 68:
* "Treinwaens" (insluitend "eetwaens") vervoer mense, maar "treintrokke"/"goederewaens" (hetsy oop of toe) is komponente van goederetreine.<ref name =rsg2-2-2020>[http://www.rsg.co.za/Program-Potgooi/48/Taaldinge Taaldinge], RSG, 2 Februarie 2020</ref> Die "platform" van 'n stasie is terloops 'n "perron", en vrag word "per spoor" vervoer, nié "per trein" nie.<ref name=az2>[https://maroelamedia.co.za/afrikaans/taalgebruik/taalgebruik-trein/ Taalgebruik: trein, Maroelamedia; Skryf Afrikaans A-Z, Pharos]</ref>
* Geboue en dorpe kan "ontruim" word, maar mense word "verskuif".<ref name=uvj1>[https://www.uj.ac.za/faculties/humanities/Department-of-Afrikaans/Documents/Afrikaanse%20Taalgids_2018.pdf Afrikaanse Taalgids], Kantoor vir Meertalige Taaldienste, Universiteit van Johannesburg, deur Tisa Viviers (2018)</ref>
* Jou belasting of skuld is "uitstaande", want dit moet nog betaal, ingebring, gehef of verreken word. 'n Mens is egter nie "uitstaande" nie (vgl. Eng: outstanding, albei betekenisse), maar wel voortreflik, uitsonderlik, knap, ens. Jy kan wel uitstaan uit die verkeer of proses, of uitsteek bo ander as jy lank is.<ref name=vdm1/> Kyk ook: uitstaan/veel/verdra; 'n kans staan/hê
* Die syfer "9" is nie opsigself 'n "nommer" nie, maar kan vir numering gebruik word.
* "Vure" veroorsaak gewoonlik nie skade nie, maar "brande" wel.<ref name =rsg2-2-2020/>
Line 75 ⟶ 91:
* Dit is ook verkeerd om te sê: "Dit wil voorkom dat ...".<ref name=vdm1/> Vervang dit deur "dit wil voorkom of ..."
 
Wat dieonvolledige uitlaat van 'n noodsaaklike woordkonstruksies betref, vgl. ook die"dit foutiewehang af of" en "dit hang af in watter". Dit moet wees: "dit hang daar<u>van</u> af of". Die "van" is noodsaaklik.<ref name=vdm1/> "Hierdie is nie 'n poskantoor nie." Dit moet wees "Hierdie gebou [of paslike alternatief] is nie 'n poskantoor nie," óf "Dit is nie 'n poskantoor hierdie nie."<ref>'n Beeld van Afrikaanse woorde: Kort stukke oor die woordeskat uit die radiorubriek Weeklikse Woordeboek, deur Louis Eksteen (Pretoria: Academica, 1984) ISBN 9780868741956</ref> Kyk ook: werkwoord-komplement
 
Suidpunt het my attent gemaak op "in plek" wat waar moontlik as afgesaagde, lui en vae stopterm gebruik word, bv. in die sin: "Sy voer aan dat hoewel die nuwe munisipale regulasies nog nie ''in plek'' is nie…" Dis natuurlik beter om duidelik te maakstel wat jy wil sê, bv.: “Sy voer aan dat hoewel die nuwe munisipale regulasies nog nie /van krag is nie/in werking getree het nie/uitgevaardig is nie/bekragtig is nie/deurgevoer is nie/ter tafel gelê is nie/…”<ref>[http://praag.co.za/?p=46666 Vergeetwoorde of zombiewoorde?], Suidpunt op Praag (1 Augustus 2019)</ref>
 
====Verwarbare woorde====
Line 94 ⟶ 110:
 
=====Verwarring met Engels=====
[[Lêer:Shark stranded on Red Cliffs-06+ (2515537742).jpg|duimnael|regs|SABC: "Die haaie het by die eiland uitgehang" — sien is glo.]]
:''Kyk ook: [[Valse vriende]]''
* Jy maak nie 'n "offer" nie, maar wel 'n "aanbod". En iemand is "dapper", d.w.s. "moedig", maar 'n "brawe" persoon is "deugsaam", "fatsoenlik" of "goed".<ref name=rg3/>
Line 102 ⟶ 119:
* "Kompensasie" word soms as 'n sinoniem vir "vergoeding" gebruik, maar eersg. is eintlik 'n aanvulling wat 'n balans of korrekte instelling meebring.<ref name=rr1/>
* "Familie" is nie gelyk aan Eng. "''family''" nie, want lg. kan ook op 'n "gesin" dui.<ref name=rg2/> Byna soortgelyk is "datum" nie ekwivalent aan "''date''" nie, want "''date''" kan verwys na 1952, 'n jaartal in Afrikaans. 6 April 1652 is 'n datum in Afrikaans, en ook 'n "''date''" in Engels.<ref name=vdm1/>
* In Afrikaans word tipies gesê: hy is gehang (Eng: "he was hanged"), maar "opgehang" is beter.<ref name=vdm1/> In Engels is dit gebruiklik om te sê: "he was hanging out with" / "we were hanging around" / "hang on/in there", en dit lyk of dit ook in Afrikaans en Nederlands inslag vind, selfs in woordeboeke. Miskien is dit waar "rondhang", "uithangplek", "uithanggeleentheid", en "ons gaan daar uithang" ontspring het, en 'n SABC-program voer dit tot uiterste afgesaagdheid: "Die haaie het by die eiland uitgehang." Toegegee, die alternatief is soms nie byderhand nie, maar na gelang van konteks kan "oorwinter", "rondswem", "deurkruis", "bevaar", "vertoef/vertoewe", "gedraal", "aangebly", "bly aan daar/hou vas!", "gehou by", "tyd verwyl by", "tyd deurgebring by", "geboer in/by", "gebeusel", "getalm", "gesloer", "-slenter", "-drentel", "geleuter", "getreusel", "lanterfant" ensomeer, oorweeg word.
* Etlike "valse vriende" of verwarrings haal nie die woordeboek nie, kyk onder by "foutlyn" endiesmeer.