Illuminati: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Etikette: Teruggerol Visuele teksverwerker |
Tegel (besprekings | bydraes) k Wysigings deur 64.114.222.81 teruggerol na laaste weergawe deur KabouterBot Etiket: Terugrol |
||
Lyn 1:
[[Beeld:Adam Weishaupt01.jpg|duimnael|230px|Adam Weishaupt (1748-1830), stigter van die Beierse Illuminati.]]
'''Illuminati''' (meervoud van die [[Latyn]]se ''illuminatus'', "verligte") of '''Illuminate''' is ’n naam wat al aan verskeie groepe gegee is. Histories verwys dit egter na die '''Beierse Illuminati''', ’n geheime organisasie van die [[Verligting]] wat op [[1 Mei]] [[1776]] gestig is en hoofsaaklik uit studente bestaan het. Die doel van die organisasie was om bygelowe, verkramptheid, godsdienstige invloed op die openbare lewe en die uitbuiting van staatsmag teen te werk. "Die punt", skryf hulle in hul grondreëls, "is om ’n einde te bring aan die konkelary van die verskaffers van die reg, om hulle te beheer sonder om hulle te oorheers."<ref>Richard van Dülmen, ''The Society of Enlightenment'' (Polity Press 1992) p. 110</ref> Die Illuminati is in 1784, 1785, 1787 en 1790 verbied – saam met die [[Vrymesselaars]] en ander geheime organisasies – deur die [[Beiere|Beierse]] heerser [[Karel Theodor]] onder aanmoediging van die [[Rooms-Katolieke Kerk]].<ref>René le Forestier, ''Les Illuminés de Bavière et la franc-maçonnerie allemande'', Parys, 1914, pp. 453, 468–9, 507–8, 614–5</ref> In die jare daarna is die groep beswadder deur konserwatiewes en godsdienstige kritici, wat beweer het hulle het ondergronds voortbestaan en was verantwoordelik vir die [[Franse Rewolusie]].
Baie invloedryke intellektuele en progressiewe politici was lede van die Illuminati, onder andere hertog Ferdinand van [[Brunswyk]] en die diplomaat Xavier von Zwack, wat die orde se onderleier was.<ref name="introvigne2005">{{cite web |last=Introvigne |first=Massimo |title=Angels & Demons from the Book to the Movie FAQ – Do the Illuminati Really Exist? |url=http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |publisher=Center for Studies on New Religions |access-date=27 Januarie 2011 |year=2005 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190106232949/https://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |archive-date=6 Januarie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit het letterkundiges soos [[Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]] en die heersende hertoë van [[Gotha]] en [[Weimar]] gelok.<ref>{{cite book|title=Die Mitglieder des Illuminatenordens, 1776-1787/93|last=Schüttler|first=Hermann|year=1991|publisher=Ars Una|location=Munich|isbn=3-89391-018-2|pages=48–9, 62–3, 71, 82}}</ref>
== Oorsprong ==
Adam Weishaupt (1748-1830) het in 1773 professor in kanonieke reg en praktiese filosofie aan die Universiteit van Ingolstadt geword. Hy was die enigste nie-geestelike professor by die instelling wat deur [[Jesuïet]]e bestuur is, wie se orde deur [[Pous Clemens XIV]] in 1773 ontbind is. Die Jesuïete van [[Ingolstadt]], het egter steeds die finansies beheer en 'n mate van mag aan die Universiteit behou, wat hulle steeds as hul eie beskou het. Hulle het konstante pogings aangewend om nie-klerklike personeel te frustreer en te diskrediteer, veral wanneer kursusmateriaal as liberaal of protestants beskou word. Weishaupt het diep anti-klerikaal geword en besluit om die ideale van die [[Verligting]] (''Aufklärung'') te versprei deur middel van 'n soort geheime vereniging van eenderdenkende individue.
| |||