Mens: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
"Homo_heidelbergensis_(10233446).jpg" is verwyder omdat dit in Commons deur Ciell verwyder is omrede: per c:Commons:Deletion requests/Hominin photos violating FoP
Lyn 52:
Daar is min fossiele getuienis vir die splitsing tussen die gorilla-, sjimpansee- en hominienlyn.<ref>{{cite journal |author=Begun David R |year=2010 |title=Miocene Hominids and the Origins of the African Apes and Humans |url= |journal=Annual Review of Anthropology |volume=39 |issue= |pages=67–84 |doi=10.1146/annurev.anthro.012809.105047}}</ref><ref>{{cite journal |author1=Begun David R. |author2=Nargolwalla Mariam C. |author3=Kordos Laszlo |year=2012 |title=European Miocene Hominids and the Origin of the African Ape and Human Clade |url= |journal=Evolutionary Anthropology |volume=21 |issue=1 |pages=10–23 |doi=10.1002/evan.20329 |pmid=22307721}}</ref> Die vroegste fossiele wat na bewering lede van die hominienlyn is, is ''[[Sahelanthropus tchadensis]]'' van 7&nbsp;miljoen jaar gelede, ''[[Orrorin tugenensis]]'' van sowat 5,7&nbsp;miljoen jaar gelede en ''Ardipithecus kadabba'' van sowat 5,6&nbsp;miljoen jaar gelede. Daar is al gesê elk van hierdie spesies het op twee voete geloop en was voorouers van latere hominiene, maar al dié bewerings word betwis. Dit is ook moontlik dat enigeen van die drie ’n voorouer van ’n ander tak van die Afrika-ape is, of ’n gesamentlike voorouer van hominiene en ander Afrika-ape. Die kwessie is steeds onopgelos. Uit hierdie vroeë spesies het die Australopithecina sowat 4&nbsp;miljoen jaar gelede gesplits in [[Paranthropus|robuuste]] en [[Australopithecus|delikate]] takke,<ref>{{cite journal |first1=Henry M. |last1=McHenry |first2=Katherine |last2=Coffing |journal=Annual Review of Anthropology |title=Australopithecus to Homo: Transformations in Body and Mind |volume=29 |pages=125–46 |doi=10.1146/annurev.anthro.29.1.125}}</ref> waarvan een (soos ''[[Australopithecus garhi]]'', van 2,5&nbsp;miljoen jaar gelede) waarskynlik ’n direkte voorouer van die genus ''Homo'' is.<ref>{{cite journal |title=Early Homo at 2.8 Ma from Ledi-Geraru, Afar, Ethiopia |first1=Brian |last1=Villmoare |first2=William H. |last2=Kimbel |first3=Chalachew |last3=Seyoum |first4=Christopher J. |last4=Campisano |first5=Erin N. |last5=DiMaggio |first6=John |last6=Rowan |first7=David R. |last7=Braun |first8=J. Ramón |last8=Arrowsmith |first9=Kaye E. |last9=Reed |journal=Science |date=20 March 2015 |volume=347 |issue=6228 |pages=1352–55 |doi=10.1126/science.aaa1343 |pmid=25739410}}</ref>
 
 
[[Lêer:Homo heidelbergensis (10233446).jpg|duimnael|200px|’n Rekonstruksie van ''Homo heidelbergensis'', moontlik ’n voorsaat van die moderne mens.]]
Die vroegste lede van die genus ''Homo'' is ''[[Homo habilis]]'', wat sowat 2,8&nbsp;miljoen jaar gelede ontwikkel het.<ref>{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-31718336 |title='First human' discovered in Ethiopia |work=BBC News |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504220727/https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-31718336 |archive-date=4 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> ''Homo habilis'' word beskou as die eerste spesie wat volgens getuienis steengereedskap gebruik het. Onlangs, in 2015, is steengereedskap van voor die tyd van ''Homo habilis'' egter in Noordwes-[[Kenia]] ontdek wat na raming 3,3&nbsp;miljoen jaar oud is.<ref name="Harmand 2015">{{cite journal |last1=Harmand |first1=Sonia |last2=Lewis |first2=Jason E. |last3=Feibel |first3=Craig S. |last4=Lepre |first4=Christopher J. |last5=Prat |first5=Sandrine |last6=Lenoble |first6=Arnaud |last7=Boës |first7=Xavier |last8=Quinn |first8=Rhonda L. |last9=Brenet |first9=Michel |last10=Arroyo |first10=Adrian |last11=Taylor |first11=Nicholas |last12=Clément |first12=Sophie |last13=Daver |first13=Guillaume |last14=Brugal |first14=Jean-Philip |last15=Leakey |first15=Louise |last16=Mortlock |first16=Richard A. |last17=Wright |first17=James D. |last18=Lokorodi |first18=Sammy |last19=Kirwa |first19=Christopher |last20=Kent |first20=Dennis V. |last21=Roche |first21=Hélène |title=3.3-million-year-old stone tools from Lomekwi 3, West Turkana, Kenya |journal=Nature |volume=521 |issue=7552 |year=2015 |pages=310–15 |doi=10.1038/nature14464 |pmid=25993961}}</ref> ''Homo habilis'' se brein was omtrent dieselfde grootte as dié van ’n sjimpansee, en hul grootste aanpassing was om op twee voete te leer loop omdat hulle op die grond gewoon het.