Kommunistiese Party van China: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
k waar lê die plek "Kommunisme, Marxisme-Leninisme"? |
||
Lyn 15:
| opgevolg =
| nuusbrief = ''People's Daily''
| hoofkwartiere = Zhongnanhai, [[Beijing]], [[Volksrepubliek China
| studente_vleuel =
| jeugvleuel = Kommunistiese Jeugliga
Lyn 26:
[[Lêer:Flag of the Chinese Communist Party.svg|duimnael|links|160px|Die party se vlag]]
Die '''Kommunistiese Party van China''' '''(KPC)''' ([[Chinees]], 中國共產黨 / 中国共产党, ''Zhōngguó Gòngchǎndǎng'') is die party wat die [[Volksrepubliek China]] gestig het. Die party regeer sedertdien die land. Die party het tans 89,45 miljoen lede,<ref name="members">{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/world/china-watch/politics/china-communist-party-strength/ |title=Why the Communist Party is alive, well and flourishing in China |date=31 Julie 2017 |work=The Telegraph |access-date=26 Oktober 2017 |ISSN=0307-1235 |language=en-GB |archive-url=https://web.archive.org/web/20180617050615/https://www.telegraph.co.uk/news/world/china-watch/politics/china-communist-party-strength/ |archive-date=17 Junie 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
Die Kommunistiese Party van China is in 1921 gestig en is aanvanklik deur [[Chen Duxiu]] gelei, wat die algemene sekretaris van die sentrale komitee was. Vanaf 1943 tot 1982 was die hoogste posisie in die party die "voorsitter" gewees. In 1982 het die lede van die sentrale komitee gestem om die leier se titel weer na "algemene sekretaris" te verander. [[Xi Jinping]] is tans die party se algemene sekretaris.
== Geskiedenis ==
=== Opkoms ===
Die party is op [[23 Julie]] [[1921]] in [[Shanghai]] deur studente gestig. Die studente het beweer dat die [[kommunisme]] China van die ondergang sal red. China was destyds swak en bedreig deur imperialisme en [[kolonisasie]] van [[Japan]] en Westerse lande. Chen Duxiu (独独秀), Zhang Guotao (张国焘) en Li Da (李 达) stig die Politburo van die Kommunistiese Party van China (KPC).
Die party het verkies om veral die kleiboer se steun te werf ten behoewe van die beplande [[rewolusie]]. Dit sorg vir baie aanhangers en populariteit, want boere en diegene betrokke by die landbou het die grootste deel van die Chinese bevolking gevorm. Deur die boere in 'n aantal klasse te verdeel en daarna die laer klasse op te roep tot opstand teen die hoër klasse (landhere en besitters) en land hervormings in die vooruitsig te stel, word die rewolusie populêr gemaak onder 'n groot deel van die landbou bevolking. Vanaf 1934 was [[Mao Zedong]] leier van die KPC.
Beide die KPC as sy politieke teenstander, die [[Kuomintang]] (KMT), wou twee hoof doelwitte bereik; die land moderniseer en van buitelandse invloede bevry. In die begin was die KPC nie sterk nie en was die KMT dominant. Vervolgens val die Japannese China binne, en dwing die KPC en KMT in 'n verenigde front teen Japan. Die twee bewegings veg egter soms harder teen mekaar as teen die Japannese. Toe die Japannese in 1945 verslaan is, het die burgeroorlog tussen KPC en KMT weer ontvlam.
Lyn 40:
KMT-leier [[Chiang Kai-shek]] het 'n heksejag op die kommuniste geloods. Mao vlug met sy leër in 'n westelike en dan noordelike rigting in die Lang Mars van meer as 9 600 kilometer. Uiteindelik vestig die KPC 'n basis op in Yan'an. Daar het hulle hulself versterk om 'n teen-offensief te loods.
=== Mao aan bewind ===
In 1949 het die kommunistiese party aan bewind gekom. Die party hoop dat hulle ekonomiese onderontwikkeling en sosiale ongelykheid sou omskep in gelykheid, menswaardigheid en welvaart.
Lyn 55:
Baie van hierdie planne het rampspoedige gevolge gehad. Die [[Groot Sprong Voorwaarts]] het tot groot hongersnood gelei, en die [[Kulturele Rewolusie]] kos etlike miljoene lewens. Opstand word soms geweldadig teengestaan, en korrupsie het 'n stelsel geword. Onderwys is verwaarloos, byvoorbeeld lees is bevorder tot die vlak waarop primitiewe propaganda gelees kon word, maar verdere leer was feitlik onmoontlik.
=== Na Mao ===
Mao se opvolger na 1976, Deng Xiaoping het dadelik begin om 'n pragmatiese markgedrewe ekonomiese beleid te volg en sodoende die lewenstandaard van die bevolking te verhoog.
In Junie 1989 het die geweldadige onderdrukking van die protes op die [[Tiananmen-plein]] plaasgevind op Deng Xiaoping se bevel. Die KPC verbied steeds gesprekke oor die [[Tiananmen-betogings van 1989|Tiananmen-betogings]].
== Huidige KPC ==
Die KPC voorsien steeds onder die huidige leier, [[Xi Jinping]], die onbetwiste outokratiese leierskap in China. Die KPC het intussen die private eiendomsreg aanvaar, insluitend die aandelemark, private banke en internasionale beleggings. Die KPC het dus afgewyk van die tradisionele kommunistiese idees in sekere aspekte.
Lyn 69:
Afgesien van ekonomiese vryheid, ontbreek die demokratiese vryhede, soos vryheid van spraak, vryheid van die media, vryheid van vergadering en assosiasie, vryheid van vakbondverteenwoordiging en ander kenmerke van 'n moderne vrye regstaat, soos magskeiding en 'n verteenwoordiger meerparty-parlement.
== Leiers ==
Voorsitter:
Algemene sekretaris (hoogste posisie binne die KPC sedert 1982):
<gallery>
| |||