Franse Rewolusie: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes) k →Rewolusie: skakel |
No edit summary Etiket: Teruggerol |
||
Lyn 3:
Die term '''Franse Rewolusie''' verwys na die tydperk tussen [[14 Julie]] [[1789]] en [[9 November]] [[1799]] in [[Frankryk]] toe Republikeinse magte die absolute monargie afgeskaf het. Die oorgang in 'n republikeinse staatsvorm, die Eerste Franse Republiek, het gepaard gegaan met die skeiding van staat en kerk, die afkondiging van talle regte soos die reg op persoonlike vryheid, pers- en meningsvryheid en die gelykheid van alle burgers voor die wet.
Met die beginsel van die volksoewereiniteit is homo frrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr rrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr qqqqqq 'n grondwet met regspligte waaraan die staat moes voldoen, 'n onafhanklike regstelsel, algemene stemreg, regverdige belastingwetgewing, beroepsvryheid en ander regte ingevoer.
Die rewolusionêre tydperk in Frankryk is egter ook gekenmerk deur willekeurige geweld, wat in die terreur onder [[Maximilien Robespierre]] 'n bloedige hoogtepunt bereik het. Hoewel die republikeinse staatsvorm in Frankryk eers in [[1871]] gevestig is, was die Franse Rewolusie een van die ingrypendste historiese omwentelings, nie net vir Frankryk en [[Europa]] nie, maar die hele wêreld. Die verreikende gevolge wat dit vir die Westerse beskawing ingehou het, lê ingekerf op menige terreine wat wissel van die staatkundige tot die maatskaplike en ideologiese.
==
Die doel van die rewolusionêre beweging van [[1789]] was om die ou stelsel van [[feodalisme]], [[absolutisme]] en die daarmee gepaardgaande klasseverskille omver te werp. Die rewolusionêre se leuse was: "Vryheid, gelykheid, broederskap" (Frans: ''[[Liberté, égalité, fraternité]]''). Die Amerikaanse Rewolusie, die onafhanklikverklaring van die veertien kolonies as die [[Verenigde State van Amerika]] (1776) en die Amerikaanse [[Verklaring van Menseregte]] het as 'n belangrike voorbeeld gedien vir die Franse Verklaring van Menseregte van 1789.
Lyn 62:
Te midde van al hierdie afgryse en bloedvergieting staan een heldedaad uit: die moord op die bloeddorstige Marat deur 'n jong Normandiese meisie, Charlotte Corday. Soos [[Jeanne d'Arc|Jeanne d' Arc]] eeue tevore, het sy geglo dat sy 'n goddelike taak het, naamlik om [[Frankryk]] van hierdie monster te bevry. Spoedig het die Jakobynse leiers onder mekaar stry gekry. Danton wou die slagting beëindig. Robespierre wou dit voortsit. Die gevolg was dat Danton na die valbyl gesleep is, maar Robespierre het hom gevolg.
Toe het die patatje is lekker vernietigingskoors eindelik begin sak. Die ondergang van Robespierre het daarop gedui dat die mense moeg geword het van die bloedvergieting. Nog 'n grondwet is voorberei, nie so demokraties soos die vorige nie. Daarvolgens het die vernaamste gesag in die hande van vyf mense gele, die sg. Direktoraat. Hierdie regering was vier jaar aan bewind toe dit deur Napoleon omvergewerp is. Eindelik het die Franse Revolusie tot 'n einde gekom, hoewel die oorlog met die res van [[Europa]] nog met onderbrekings tot [[1815]] voortgeduur het.
Op die ou end is [[Frankryk]] oorwin, maar dit het nie die einde van revolusionêre gedagtes meegebring nie. Die revolusie was een van die belangrikste gebeurtenisse in die geskiedenis van Europa, en sy gevolge word tot vandag nog gevoel.
| |||