Kakaoboom: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Fieks taksoboks |
Nadzik (besprekings | bydraes) k minor fixes + Verwysings |
||
Lyn 5:
|spesie = cacao
|authority = [[Carl Linnaeus|L.]]<ref name="tpl">{{cite web |title=Genus ''Theobroma'' |url=http://www.theplantlist.org/browse/A/Malvaceae/Theobroma/ |publisher=The Plant List, version 1, Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden |accessdate=19 August 2018 |date=1 December 2010}}</ref>
|synonyms = *''Cacao minar'' <small>Gaertn.</small>
*''Cacao minus '' <small>Gaertn.</small>
*''Cacao sativa'' <small> Aubl.</small>
*''Cacao theobroma'' <small> Tussac </small>
*''Theobroma cacao f. leiocarpum '' <small>(Bernoulli) Ducke</small>
*''Theobroma cacao subsp. leiocarpum '' <small>(Bernoulli) Cuatrec.</small>
*''Theobroma cacao var. leiocarpum '' <small>(Bernoulli) Cif.</small>
*''Theobroma cacao subsp. sativa '' <small>(Aubl.) León</small>
*''Theobroma cacao var. typica '' <small>Cif.</small>
*''Theobroma caribaea '' <small>Sweet</small>
*''Theobroma integerrima '' <small>Stokes</small>
*''Theobroma kalagua'' <small> De Wild.</small>
*''Theobroma leiocarpum'' <small> Bernoulli</small>
*''Theobroma pentagonum '' <small>Bernoulli</small>
*''Theobroma saltzmanniana '' <small>Bernoulli</small>
*''Theobroma sapidum '' <small>Pittier</small>
*''Theobroma sativa'' <small> (Aubl.) Lign. & Le Bey</small>
*''Theobroma sativa var. leucosperma '' <small>A. Chev.</small>
*''Theobroma sativa var. melanosperma '' <small>A. Chev.</small>
*''Theobroma sativum'' <small>(Aubl.) Lign. & Bey</small>
}}
Lyn 31:
Die '''kakaoboom''' (''Theobroma cacao''), wat aan die [[Familie (biologie)|familie]] [[Malvaceae]] behoort, is immergroen en inheems aan die noordelike deel van [[Suid-Amerika]]. [[Brasilië]] was die grootste produsent in die [[Nuwe Wêreld]]. Die grootste deel van die wêreldproduksie kom egter uit die tropiese gebiede van [[Wes-Afrika]], veral [[Ghana]].
Wat die verspreiding betref, is dit eienaardig dat kakao en [[koffie]] (''Coffea arabica'') plekke geruil het. Koffie is inheems aan Afrika, maar tans word meer koffie in Suid-Amerika as in enige ander wêrelddeel verbou.
== Voorkoms ==
Die kakaoboom word nie baie hoog nie, (sowat 6 meter), met lang [[blare]] wat alternatief op die stam groei. Die [[blomme]] is [[ligroos]] van [[kleur]] en groei regstreeks uit die stam, nie van takke nie. Wanneer die boom sowat vyf jaar oud is, begin dit vrugte dra.
== Vrugte ==
Die [[vrugte]] van die kakaoboom is ruwe peule, 18 tot 30 cm lank, wat aan 'n kort lootjie uit die tak of die stam van die boom groei. Die vrugte is ovaalvormig, met groewe in die lengte. Die natuurlike kleur van die vrugte is [[groen]], maar wanneer dit droog word, word dit [[donkerbruin]]. Dit kan ook [[geel]], [[rooi]] of pers van kleur wees. Elke peul bevat tussen 30 en 60 sade, wat in 'n wit mukus (slym) ingebed is.
== Sade ==
Die sade of [[kakaoboon]] is die deel van die plant wat van kommersiële waarde is.
== Peste ==
In Afrika word kakaobome aangeval deur 'n ernstige siekte wat die jong lote laat verdik. Dit het omstreeks [[1938]] 'n ernstige bedreiging geword. Ondersoek het aan die lig gebring dat dit 'n [[virus]]siekte is wat deur 'n klein [[insek]] van een plant na die ander gedra word. Die siekte word vandag beheer deur die insekte te vernietig.
Kakao ''miridae'' of ''capsidae'' (plant- blaar of grasgoggas) is wêreldwyd 'n probleem (veral ''Sahlbergella singularis'' en ''Distantiella theobroma'' in Wes-Afrika).
Lyn 50:
* [[Kakaoboon]]
* [[Sjokolade]]
*{{Wikt-inlyn}}
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
== Bron ==
| |||