Anargisme: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Sobaka (besprekings | bydraes)
bywerk meer neutraal gestel
Lyn 1:
{{Sjabloon:NS}}
 
[[Lêer:Anarchy-symbol.svg|duimnael|Die ''A'' in 'n sirkel: 'n bekende Anargistiese simbool]]
 
'''Anargisme''' is 'n [[politiese filosofie]] wat teoretiseer dat die [[staat]], wat hiërargie en verpligtende regering bevat, onnodig, skadelik en/of ongewens is, en dit is ten gunste van die afskaffing van die staat (anargie, of suiwer komunisme[[kommunisme]]). Anargisme was ontwerp in die [[Internasionale Arbeiders-Assosiasie]] (of Eerste Internasionaal) deur die [[Mikhail Bakunin|Bakuninistiese]] faksie, in opposisie vir die outeritêrse [[Karl Marx|Marxistiese]] faksie van die Internasionaal.
Daar is n tradisie in anargie om kapitalisme te verwerp aangesien dit ware vryheid sou teëwerk. Maar daar is ook gevestigte aanvaarding van pro-kapitalistiese anargie soos [[anargisme-kapitalisme]].
 
Anargisme is dus 'n politieke filosofie en beweging wat skepties is oor gesag en alle nie-vrywillige, dwingende vorme van hiërargie verwerp. Anargisme vra dat die staat afgeskaf word, wat volgens die [[dogma]] ongewens, onnodig en skadelik is. Dit word gewoonlik saam met die libertariese Marxisme beskryf as die libertariese vleuel van die sosialistiese beweging en as 'n historiese assosiasie met antikapitalisme en sosialisme.
Afgesien van ander betekenis; tans is daar n groeiende anargistiese komponent in verskeie Suid Afrikaanse politieke partye..
 
Die oorsaak van die is oorweldigend as gevolg van die onbevoegdheid en korrupsie van die huidige regering.
Die geskiedenis van anargisme gaan terug tot die [[prehistorie]] toe mense waarskynlik in anargistiese samelewings geleef het lank voor die stigting van formele state, koninkryke of ryke. Met die opkoms van georganiseerde hiërargiese liggame het die skeptisisme teenoor gesag ook toegeneem, maar eers in die 19de eeu het 'n selfbewuste politieke beweging ontstaan. Gedurende die laaste helfte van die 19de en die eerste dekades van die 20ste eeu het die anargistiese beweging in die meeste dele van die wêreld gefloreer en het dit 'n belangrike rol gespeel in die werkers se stryd om emansipasie. Verskeie anargistiese denkrigtings het gedurende hierdie periode ontstaan. Anargiste het aan verskeie [[revolusie]]s deelgeneem, veral aan die [[Spaanse Burgeroorlog]], waarvan die beëindiging daarvan die einde was van die klassieke era van anargisme. In die laaste dekades van die 20ste eeu en in die 21ste eeu het die anargistiese beweging weer opnuut aandig begin vestig.
Anargisme gebruik 'n verskeidenheid taktieke om die ideale doelwitte te bereik, wat breedweg in revolusionêre en evolusionêre taktieke verdeel kan word. Daar is 'n beduidende oorvleueling tussen die twee wat slegs beskrywend is. Revolusionêre taktieke is daarop gemik om gesag en staat te vernietig, in die verlede 'n [[geweld]]dadige wending geneem. Evolusionêre taktieke is daarop gemik om voor te stel hoe 'n anargistiese samelewing sou lyk. Anargistiese denke, kritiek en praktyk het 'n rol gespeel in verskillende dele van die menslike samelewing. Kritiek op anargisme sluit in bewerings dat dit intern teenstrydig, gewelddadig of utopies is.
 
== Anargisme in Suid-Afrika ==
Anargisme in [[Suid-Afrika]] dateer uit die 1880's en het 'n belangrike rol gespeel in die arbeid en sosialistiese bewegings vanaf die draai van die twintigste eeu tot die 1920's. Die vroeë Suid-Afrikaanse anargistiese beweging was sterk sindikalisties. Die opkoms van die Marxisme-Leninisme na die Russiese rewolusie, tesame met staatsonderdrukking, het daartoe gelei dat die grootste deel van die beweging na die Komintern-benadering oorgegaan het, en die res irrelevant geword het. Daar was geringe spore van anargistiese of rewolusionêre sindikalistiese invloed in sommige onafhanklike linkse groepe wat die [[apartheid]]sregering vanaf die 1970's weerstaan het, maar anargisme en rewolusionêre sindikalisme as 'n afsonderlike beweging het eers in die vroeë negentigerjare in Suid-Afrika weer begin opduik. Dit bly 'n minderheidsstroom in die Suid-Afrikaanse politiek.
 
DitEen is beweeranargistiese datgroep in Suid-Afrika word anargisme verteenwordig deuris die [[Zabalaza Anargistiese Kommunistiese Front]] (ZAKF), inwat die [[Platformisme|platformistiese]] of [[Especifismo|especifista]] tradisie van anargisme voorstaan. Daar is egter geen betroubare inligting beskikbaar om hierdie bewering te staaf nie.
 
== Bronne ==
*Nettlau, Max (1996). A Short History of Anarchism. London: Freedom Press. bl. 262.
 
*van der Walt, Lucien (2004). "Bakunin's heirs in South Africa: race and revolutionary syndicalism from the IWW to the International Socialist League, 1910–21". Politikon. Carfax Publishing. 31 (1): 67–89. doi:10.1080/02589340410001690819.
 
*South African Struggle Archives (c. 2000). "Anarchism, revolutionary syndicalism and anti-authoritarian movements in South Africa, Lesotho & Swaziland". struggle.ws. Besoek op 2 Augustus 2013.
 
*van der Walt, Lucien (2011). "Anarchism and syndicalism in an African port city: the revolutionary traditions of Cape Town's multiracial working class, 1904–1931". Labor History. Routledge. 52 (2): 137–171. doi:10.1080/0023656x.2011.571464.
 
*Bradford, Helen (1987). A Taste of Freedom: the ICU in rural South Africa, 1924–1930. Johannesburg: Raven Press.
 
*van der Walt, Lucien (2007). "The First Globalisation and Transnational Labour Activism in Southern Africa: white labourism, the IWW and the ICU, 1904–1934" (PDF). African Studies. 66 (2/3): 223–251. doi:10.1080/00020180701482719. Retrieved 2 August 2013.
 
*Schmidt, Michael; van der Walt, Lucien (2009). Black Flame: The Revolutionary Class Politics of Anarchism and Syndicalism (Counter-Power vol. 1). Oakland and Edinburgh: AK Press. bl. 347. ISBN 978 1 904859 16 1.
Die South African Capitalist Party (ZACP, ook bekend as die "Purple Cows") is tot n groot mate betrokke by politiese anargisme. Die party bevorder die standpunt dat alle regerings inmenging by privaat industrie ongewens en nadelig is.
 
*Macqueen, Ian (2011). Re-imagining South Africa: Black Consciousness, radical Christianity and the New Left, 1967–1977 (PhD Thesis). University of Sussex.
Verskeie ander faksies is ook teenwoordig maar dit is tans nie moontlik om alle faksies se motiewe en doelwitte te bepaal nie.
 
*Semela, Selby; Thompson, Sam; Abraham, Norman (1979). "Reflections on the Black Consciousness Movement and the South African Revolution". Libcom.org. Besoek op 9 Augustus 2013.
Dit is beweer dat in Suid-Afrika word anargisme verteenwordig deur die [[Zabalaza Anargistiese Kommunistiese Front]] (ZAKF), in die [[Platformisme|platformistiese]] of [[Especifismo|especifista]] tradisie van anargisme. Daar is egter geen betroubare inligting beskikbaar om hierdie bewering te staaf nie.
 
Suid Afrikaanse anargisme het teenwoordigheid wat terug strek oor verskeie dekades. As gevolg van die politiese neigings is dit egter moeilik om in objektiewe terme te se wanneer die beweging begin het. Die politiese praktyke van beide die NP party regering (voor 1994) asook die huidige ANC regering (1994 tot 2020)het gely tot n sterk polarisasie onder kiesers en partye, asook die die neiging tot kiesers wat n party ondersteun bo die beginsels en praktyke van genoemde party.
{{Saadjie}}
 
{{Normdata}}