Aung San Suu Kyi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in.
Bygewerk & Hersien
Lyn 2:
| naam = Aung San Suu Kyi [[Lêer:Nobel prize medal.svg|20px]]<br />အောင်ဆန်းစုကြည်
| beeld = Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg
| beeldonderskrif = Aung San Suu Kyi in 20182013
| orde = Staatsraad van Mianmar
| termynaanvang = [[6 April]] [[2016]]
| termyneinde = [[1 Februarie]] [[2021]]
| president = [[Htin Kyaw]] (2016–2018)<br />[[Win Myint]] (2018–2018–2021)
| voorganger = ''Nuwe[[Thein amp''Sein]] (as Eerste Minister)
| opvolger = [[Min Aung Hlaing]] (as Staatsleier)
| geboortedatum = <!-- vul slegs in indien onderstaande drie velde onbekend is (geboortejaar, geboortemaand en geboortedag -->
| geboortejaar = 1945
| geboortemaand = 6
| geboortedag = 19
| geboorteplek = [[Yangon|Rangoen]], Brits-Burma (tansnou [[Mianmar]])
| sterftedatum =
| sterfteplek =
Lyn 19:
| orde2 = Minister van Buitelandse Sake
| termynaanvang2 = [[30 Maart]] [[2016]]
| termyneinde2 = [[1 Februarie]] [[2021]]
| president2 = [[Htin Kyaw]] (2016–2018)<br />[[Win Myint]] (2018–2018–2021)
| voorganger2 = Wunna Maung Lwin
| opvolger2 = Wunna Maung Lwin
| orde3 = Minister van die PresidentskantoorPresidensie
| termynaanvang3 = [[30 Maart]] [[2016]]
| termyneinde3 = [[1 Februarie]] [[2021]]
| president3 = [[Htin Kyaw]] (2016–2018)<br />[[Win Myint]] (2018–2018–2021)
| voorganger3 = Thein Nyunt<br />Soe Maung<br />Soe Thein<br />Aung Min<br />Hla Tun
| opvolger3 =
Lyn 65:
}}
 
'''Daw Aung San Suu Kyi''' ([[Birmaans]]: အောင်ဆန်းစုကြည် [[IFA]]: [àunsʰánsṵtʃì]) (gebore: [[19 Junie]] [[1945]] in [[Yangon]]) is 'n Mianmarese politikus, leier van 'n nie-geweldadige beweging vir [[menseregte]] en [[demokrasie]] in [[Mianmar]] (Birma) en ontvanger van die 1991 [[Nobelprys vir Vrede]],<ref>{{en}} {{cite web |title=The Nobel Peace Prize 1991 |publisher=Nobelprize.org |url=https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/index.html |access-dateaccessdate=6 Oktober 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20180815082238/https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/index.html |archive-date=15 Augustus 2018 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> naas verskeie ander internasionale toekennings.<ref name=dasskdeel1>{{en}} [http://www.dassk.com/ Aung San Suu Kyi], [http://www.dassk.com/contents.php?id=39 Daw Aung San Suu Kyi (Part 1)], besoek op 26 Julie 2007</ref> In 2019 het Aung San Suu Kyi voor die [[Internasionale Geregshof]] in [[Den Haag]] verskyn en die Birmaanse weermag se optrede teen die [[Rohingia]]minderheid verdedig.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.aljazeera.com/programmes/upfront/2019/12/myanmar-aung-san-suu-kyi-defending-indefensible-191213090832880.html |title=Myanmar's Aung San Suu Kyi: 'Defending the indefensible' |publisher=[[Al Jazeera]] |date=13 Januarie 2020 |accessdate=24 Januarie 2020 |archive-date=25 Januarie 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200125025717/https://www.aljazeera.com/programmes/upfront/2019/12/myanmar-aung-san-suu-kyi-defending-indefensible-191213090832880.html |url-status=dead }}</ref>
 
== Vroeë lewe ==
Lyn 71:
Daw Aung San Suu Kyi is gebore in Rangoen. Haar vader, U Aung San, was 'n prominente ondersteuner van Birmaanse onafhanklikheid en is deur politieke teenstanders kort na die onafhanklikheid van Birma vermoor. Aung San Suu Kyi was twee jaar oud op daardie tydstip. Haar moeder, Daw Khin Kyi het ook as ambassadeur van Birma in [[Indië]] gedien.<ref name="dasskdeel1" />
 
Aung San Suu Kyi studeer tussen 1964 en 1967 in die [[filosofie]], [[politieke wetenskap]]pe en [[ekonomie]] aan die St. Hugh Kollege, [[Universiteit van Oxford]]. Van 1969 tot 1971 was sy 'n assistent-sekretaris van die advieskommissie vir administratiewe- en begrotingsaangeleenthede by die Sekretariaat van die [[Verenigde Nasies]] in [[New York Stad]].
 
In 1972 word sy navorsingsbeampte by die Ministerie van Buitelandse Sake in [[Bhutan]] en trou met Dr. Michael Aris, 'n Britse vakkundige op die gebied van [[Tibet|Tibetaanse kultuur]] wat in [[Bhoetan]] woonagtig was. In 1973 en in 1979 is haar seuns gebore. In 1988 keer sy terug na Birma om haar siek moeder by te staan.
 
== Begin van politikepolitieke aktivisme ==
[[Lêer:Edgardo Boeninger en Myanmar junto a Aung San Suu Kyi.jpg|duimnael|links|Suu Kyi vergader in 1995 met Edgardo Boeninger van die Nasionale Demokratiese Instituut vir Internasionale Aangeleenthede]]
In 1988, het die langdienende leier van die regerende Sosialiste Party, General Ne Win, afgetree. Dit lei tot massa betogings ten gunste van demokratisering, wat geweldadig onderdruk is. 'n Nuwe militêre junta neem die mag oor in Birma.
 
Sterk beïnvloed deur [[Mahatma Gandhi]] se filosofie van nie-geweldadige verset<ref>{{en}} {{cite web |title=Profile: Aung San Suu Kyi |publisher=BBC News Online |date=25 Mei 2006 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/1950505.stm |access-dateaccessdate=26 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20101202220919/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/1950505.stm |archive-date=2 Desember 2010 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |title=The Nobel Peace Prize 1991 Presentation Speech |publisher=Nobel Foundation |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/presentation-speech.html |access-dateaccessdate=26 Mei 2007 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20171128195936/https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/presentation-speech.html |archive-date=28 November 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> het Aung San Suu Kyi die politiek toegetree en haar beywer vir demokratisering. Sy help om die 'National League for Democracy' (NLD) op 4 September 1988 te stig en word aangestel as die algemene sekretaris van die beweging. 'n Aantal konfrontasies volg waartydens sy onbevrees in situaties waarin sy persoonlik in lewensgevaar verkeer het, opgetree.
 
== Arrestasie en vrylating ==
Lyn 94:
Sedert 2003 stry sy nog steeds onversetlik teen die militêre junta wat haar bewegingsvryheid bly beperk. Sy het intussen verskeie jare in huisarres deurgebring. Die junta het nog nie gehoor gegee aan tallose oproepe van wêreldleiders, politici en nobelpryswenners om haar vry te laat nie. Haar status as [[martelaar]] vir die vryheid en haar simboliese rol as fokus vir die verset teen die junta in Mianmar is soortgelyk aan die rol wat [[Nelson Mandela]] in [[Suid-Afrika]] gespeel het.
 
Op 25 Mei 2007 is Aung San Suu Kyi se aanhouding, wat op 27 Mei sou verstryk het, verder verleng.<ref>{{en}} [http://web.amnesty.org/ AMNESTY INTERNATIONAL], [http://web.archive.org/web/20070725182339/http://web.amnesty.org/library/Index/ENGASA160042007?open&of=ENG-MMR Myanmar: Aung San Suu Kyi's detention extended], besoek op 26 Julie 2007</ref> In 2010 is sy uiteindelik vrygelaat, maar haar party het die verkiesings van 2010 geboikot. In die verkiesings van 2015 het haar party, die Nasionale Liga vir Demokrasie, 'n oorweldigende oorwinning behaal en 86% van die setels in die Vergadering van die Unie gewen. Hoewel sy verbied is om President te word weens 'n klousule in die grondwet – haar oorlede man en kinders is buitelandse burgers – aanvaar sy die nuutgeskepte amp van die Staatsraad, 'n rol wat verwant is aan dié van 'n eerste minister. Gelyktydig bekleehet sy die twee ampte van minister van buitelandse sake en minister van die presidentskantoorpresidensie beklee. Tydens die algemene verkiesings op 8 November 2020 het haar party, die Nasionale Liga vir Demokrasie, 396 van 476 setels in die parlement gewen, terwyl die militêr se Unie Solidariteits- en Ontwikkelingsparty net 33 setels gewen het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.nytimes.com/2021/01/31/world/asia/myanmar-coup-suu-kyi.html |title=Myanmar’s Leader, Daw Aung San Suu Kyi, Is Detained Amid Coup |publisher=[[The New York Times]] |last=Beech |first=Hannah |date=31 Januarie 2021 |accessdate=1 Februarie 2021|issn=0362-4331}}</ref> Sy is sy tydens 'n [[staatsgreep]] op 1 Februarie 2021, toe die nuwe wetgewingstydperk moes begin het, uit haar poste verwyder en in hegtenis geneem.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/myanmar-aung-sun-suu-kyi-arrest/2021/01/31/c780ce6a-6419-11eb-886d-5264d4ceb46d_story.html |title=Myanmar military seizes power in coup after detaining Aung San Suu Kyi |publisher=[[The Washington Post]] |last1=Mahtani |first1=Shibani |last2=Lynn |first2=Kyaw Ye |date=1 Februarie 2021 |accessdate=1 Februarie 2021}}</ref>
 
== Verwysings ==
Lyn 100:
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsCommonsKategorie-kategorie inlyn}}
* {{en}} [http://www.dassk.com/ Aung San Suu Kyi se webtuiste]
 
{{Huidige ASEAN-leiers}}
{{Wenners van die Nobelprys vir Vrede}}