Iris: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe bladsy geskep met 'Die '''Iris''' is 'n plantgenus van die familie ''Iridacea''e met 200 tot 300 verskillende spesies. Die blomme is groot en opvallend en kom in 'n verskeidenheid kleure vo...'
 
Verbeter
Etiket: 2017-bronwysiging
Lyn 1:
{{Outomatiese taksoboks
Die '''Iris''' is 'n plantgenus van die familie ''Iridacea''e met 200 tot 300 verskillende spesies. Die blomme is groot en opvallend en kom in 'n verskeidenheid kleure voor. Sommige soorte word al sedert die 16e eeu as sierplante gekweek en die wortelstok van een soort word vir parfuumbereiding gebruik. Die meeste soorte irisse is van die gematigde streke van die [[Noordelike Halfrond]] afkomstig, terwyl van die mooistes egter ook uit die [[Mediterreense]] gebied en [[Sentraal-Asië]] kom. Irisse is of bolplante, of wortelstokplante en het 6 blomdekblare, waarvan die buitenstes gewoonlik afhang of wegstaan en die binnestes regop staan.
|image = Iris germanica (Purple bearded Iris), Wakehurst Place, UK - Diliff.jpg
|image_caption = ''[[Iris sibirica]]''
|taxon = Iris
|display_parents = 2
|authority = [[Carl von Linné|L.]], 1753
|type_species = ''[[Iris germanica]]''
|type_species_authority = L.
|subdivision_ranks = Subgenera
|subdivision =
''[[Iris subg. Hermodactyloides|Hermodactyloides]]''<br/>
''[[Iris subg. Iris|Iris]]''<br/>
''[[Iris subg. Limniris|Limniris]]''<br/>
''[[Iris subg. Nepalensis|Nepalensis]]''<br/>
''[[Iris subg. Scorpiris|Scorpiris]]''<br/>
''[[Iris subg. Xiphium|Xiphium]]''
| synonyms =<!-- Except Juno (which is done at the disambiguation), these redirect here; redirect to subgenus when such articles exist -->
''Belamcanda''<br/>
''Hermodactylus''<br/>
''Iridodictyum''<br/>
''Juno''<br/>
''Junopsis''<br/>
''Pardanthopsis''<br/>
×''Pardancanda''<br/>
''Xiphion''
}}
Die '''Iris''' is 'n plantgenus[[genus]] van die [[Familie (biologie)|familie]] ''Iridacea''e met 200 tot 300 verskillende [[Spesie|spesies]].<ref name="WCSP" /><ref name="pacificbulbsociety" /> Die blomme is groot en opvallend en kom in 'n verskeidenheid kleure voor. Sommige soorte word al sedert die 16e eeu as sierplante gekweek en die wortelstok van een soort word vir parfuumbereiding gebruik. Die meeste soorte irisse is van die gematigde streke van die [[Noordelike Halfrond]] afkomstig, terwyl van die mooistes egter ook uit die [[Mediterreense]] gebied en [[Sentraal-Asië]] kom. Irisse is of bolplante, of wortelstokplante en het 6 blomdekblare, waarvan die buitenstes gewoonlik afhang of wegstaan en die binnestes regop staan.
 
Die bekendste irisse is die baard-irisse wat hibrides (basters) is van die ligblou ''Iris pallida'', die geel Iris variegata en die persblou ''Iris germanica''. Baard-irisse blom 6 tot 8 weke lank in die lente en hul swaardvormige blare is immergroen. Na drie jaar moet hulle verdeel word deur die wortelstokke van mekaar af te breek en weer te plant. Goed gedreineerde, vrugbare grond is baie belangrik en hulle moet die hele jaar deur water kry. Ander irisse wat mooi tuinblomme is, is onder meer die Japanse en Spaanse irisse.
 
Die ''Iris japonica'' is in die 18e eeu uit [[Japan|Japa]]<nowiki/>n en [[China]] via [[Europa]] bekend gestel en het wit of pers orgideeagtige blomme. Die ''Iris kampferi'', wat ʼn groter kleurverskeidenheid oplewer, floreer weer in vlak dammetjies of ʼn moerasagtige gebied waar die grond baie suur is. Die Spaanse iris (''Iris xiphium''), wat van [[Spanje|Spanj]]<nowiki/>e en [[Portugal]] afkomstig is en waaruit die sogenaamde Hollandse en Engelse irisse latergekweek is, is 'n bolplant met pragtige wit, geel, blou en pers [[snyblomme]]. Hulle blom ook in die lente en die bolle moet in Maart 5 tot 8 cm diep en sowat 8 cm uitmekaar geplant word. Hulle verkies ligte skaduwee en moet teen kwaai koue beskerm word. Die ligblou Iris florentina uit die Mediterreense gebied se gedroogde wortelstok (iriswortel) word weens sy geur by die bereiding van sekere parfuum gebruik. Die plantfamilie ''Iridacea''e is na Iris, die Griekse godin van die [[reënboog]], vernoem.
 
* [[Lêer:Iris ensata Thunb.jpg|duimnael|350x350px]]Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409532 band
 
== Bron ==
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409532 band
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|verwysings=
<ref name="WCSP">{{cite web|url=http://apps.kew.org/wcsp/namedetail.do?name_id=321523|title=WCSP: Iris |work= World Checklist of Selected Plant Families|access-date=2 June 2014}}</ref>
 
<ref name="pacificbulbsociety">{{cite web|url=http://www.pacificbulbsociety.org/pbswiki/index.php/Iris |title=Iris |publisher=Pacific Bulb Society |date=2011-11-26 |access-date=2012-03-03}}</ref>
 
}}
 
{{Taksonbalk}}
* [[Lêer:Iris ensata Thunb.jpg|duimnael|350x350px]]Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409532 band