Willem Kloos: Verskil tussen weergawes

'''Willem Johannes Theodorus Kloos''' ([[6 Mei]] [[1859]], [[Amsterdam]] – [[31 Maart]] [[1938]], [[Den Haag]]) was 'n [[NederlandNederlanders|Nederlandse]]se [[digter]] en 'n belangrike verteenwoordiger van die [[Tachtigers|TagtigersTagtiger]].

Kloos is gebore as die seun van die kleremaker Johannes Kloos, wie se eerste vrou Anna Cornelia Amelse was. Sy moeder is in [[1860]] oorlede. Sy vader het in 1861 hertrou. Kloos het vanaf [[1879]] klassieke letterkunde aan die [[Universiteit van Amsterdam|Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam]] gestudeer en 'n ''kandidaatstitel'' in [[1884]] behaal. Hy het tydens sy studentejare vir [[Jacques Perk]] leer ken; laasgenoemde se poësie het hy na sy dood aangepas en uitgegee. Die inleiding wat Kloos vir die [[1882]] -uitgawe van Perk se werke geskryf het word beskou as die manifes van die Beweging van Tachtig.

In [[1880]] het hy in die tydskrif ''Nederland'' gedebuteer met die gedig ''Rhodopis''. Kloos se gedigte uit die tagtigerjare van die [[19e eeu]] is beïnvloed deur die Engelse romantiese digter [[Percy Bysshe Shelley|Shelley]].

In [[1885]] het Kloos saam met [[Frederik van Eeden]], [[Albert Verwey]], [[Frank van der Goes]] en [[Willem Paap]] die letterkundige tydskrif ''[[De Nieuwe Gids]]'' gestigop die been gebring. In die tydskrif het Kloos 'n reeks letterkundige kronieke gepubliseer wat, indien dit saamgelees word, 'n geheelbeeld gee van sy poëtika. Daarin lê hy klem op die persoonlike voorstelling van emosies deur die digter. 'n Dikwels aangehaalde uitspraak van Kloos is dat kuns ''de aller-individueelste expressie van de aller-individueelste emotie'' moet wees. Vorm en inhoud is onlosmaaklik aan mekaar verbind; dit gaan oor ''l'art pour l'art'' (kuns om kunsonthalwe). Die digter kan op twee maniere beskryf wat in sy siel aangaan: klankuitdrukking en [[beeldspraak]]. Kloos was van mening dat elke unieke gevoel sy eie beeldspraak behels. Met die oogpunt het Kloos egter in opstand gekom teen die generasie van pastoor-digters soos [[Jan Jakob Lodewijk ten Kate|J.J.L. ten Kate]], [[Nicolaas Beets]] en [[Bernard ter Haar]] gekom, wat in sy oë hoofsaaklik huishoudelike poësie vol [[Cliché (stylfiguur)|cliché]]sclichés met 'n nougesette morele basis geskryf het.

Kloos het ook baie van sy [[sonnet]]te in ''De Nieuwe Gids'' gepubliseer. Hierdie sonnette word oor die algemeen as dieKloos se beste letterkundige werk van Kloos beskou, en ook as kenmerkend van die standpunte van die Tachtigers, beskou. Die gedigte beskryf die gevoelens van die digter en die veranderinge in sy stemming. Die mees aangehaalde digreël uit Kloos se digkuns is waarskynlik ''"Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten"''.

Kloos het teen die einde van 1885 die versiklus ''Julia. Een verhaal van Sicilië'' saam met sy goeie vriend [[Albert Verwey]] geskryf. Die werk is geskryf in die outydse en romantiese trant (en deur hul, verguis en verfoei) trant van Beets en Fiore della Neve en gepubliseer onder die skuilnaam "Guido". Die boek was bedoel as 'n grap en is gebruik om die literêre beoordelaars van daardie tyd te mislei. Die aksie het geslaag, hoewel die tydskrif ''[[De gidsGids]]'' (welke tydskrif se mening vir hul belangrik was) nie gereageer het nie. Kloos en Verwey het in hul brosjure ''"De onbevoegdheid der Hollandsche literaire kritiek''" hul grap onthul.

Kloos het ook in 1885 onder die skuilnaam ''Sebastiaan Slaap'' 'n inleiding vir die bundel ''Grassprietjes of Liederen op het gebied van Deugd, Godsvrucht en Vaderland'' vandeur "Cornelis Paradijs geskryf" - waaragter 'n groepie Tachtigers (waaronder [[Frederik van Eeden]]) geskuil het, geskryf. Hierdie bundel was 'n [[pastiche]] van die "pastoor - of domineepoësie wat" in die bundel vervat is.

In die negentigerjare van die [[19de eeu]] het verskillende digters hul begin verset teen Kloos se beginsel van "kuns om kunsonthalwe", en 'n meer maatskaplik-georiënteerde, sosiaal-gerigte poësiekuns voorgestaan. Daar was ook konflik binne die oorspronklike beweging van Tachtig. Van Eeden en Van der Goes was van mening dat [[sosialisme]] verbetering kon bring, terwyl Kloos en Van Deyssel van mening was dat sosialisme tot die negering van kuns sou lei. Kloos het aan sy oorspronklike ideale vasgeklou, en hom teruggetrek ten eindeom sy digkuns te beoefen. Sy persoonlike lewe het toenemend begin versleg; hy het begin drink en aan psigose gely. In die tyd het daar ook [[Antisemitisme|antisemitiese]] passasies in sy digkuns voorgekom. <ref>[[Adriaan Venema]], [http://www.dbnl.org/tekst/vene001schr02_01/vene001schr02_01_0003.php#225 Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie. Deel 2 De harde kern (1989), bl.94]</ref> Hy is 'n geruime tyd sterk beïnvloed deur die veel jonger, maar ook senuagtige digter, [[Pieter Tideman]]. In [[1894]] het ''De Nieuwe Gids'' tydelik ophou bestaan, maar later het die tydskrif weer voortgeleefvoortgegaan.

In 1896 is ''Veertien jaar literatuurgeschiedenis'' gepubliseer, synde 'n bundel bestaande uit Kloos se letterkundige kritiek, gepubliseer. In 1900 het hy met Jeanne Reyneke van Stuwe, 'n produktiewe [[skrywer|skryfster]]es van romans[[roman]]s, getrou. Kloos se invloed was teen die tyd al minder merkbaar, maar hy het voortgegaan om gedigte in ''De Nieuwe Gids'' te publiseer, en sou tot sy afsterwe lid van die redaksie van die tydskrif bly.

Op [[14 Junie]] [[1919]], enkele weke na sy sestigste verjaardag, is Kloos by die paleis Huis ten Bosch ontvang deur [[Wilhelmina van Nederland|Koningin Wilhelmina]].<br />te woord gestaan.

Op [[3 Maart]] [[1935]] het Kloos, saam met Lodewijk van Deyssel 'n eredoktoraat van die [[Universiteit van Amsterdam]] ontvang.

Kloof was tussen 1914 en 1928 vyf keer op die nominasielysbenoemingslys van die Nobelprys vir letterkunde.<ref>https://old.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=4909</ref>