Montpellier: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Lêerparameters vertaal
Lyn 1:
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #FFFFFF000000; background: #003399f7f8ff; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''Montpellier''' <br />
[[Lêer:Montpellier(France)1.JL PhotoMontage 01.jpg|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[BeeldLêer:Montpellier dot.png|200px180px|centersenter]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[BeeldLêer:Dessinblasonmontpellier.jpg|90px75px|centersenter]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
Line 14 ⟶ 15:
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[BeeldLêer:Sin bandera.svg|90px|centersenter]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Beeld:Flag of France.svg{{vlagland|20px]] [[Frankryk]] }}
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Koördinate'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | {{Koördinate|45°|46' |N, 03°|3|04' |O}}
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Région (gewes)'''
Line 30 ⟶ 31:
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[Hérault (département)|Hérault]] (prefektuur)
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Eerste historiese verwysing'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 985
|- style="border-top:1px solid #999;"
Line 50 ⟶ 51:
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 264 538
|-
| &nbsp;- Bevolkingsdigtheid
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | 4 651/vk km
|-
Line 59 ⟶ 60:
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[UTC]] +2
|-
|&nbsp;'''Burgemeester (2014-20202014–2020)'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | Philippe Saurel
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Amptelike webwerf'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [http://www.montpellier.fr/ Montpellier]
|- style="border-top:1px solid #999;"
|}
 
'''Montpellier''' ([[Frans]]: [mɔ̃pəˈlje,] of [mɔ̃pɛˈlje]; ([[Oksitaans]]: '''Montpelhièr''', [mumpeˈʎɛ]) is een van die grootste stede van [[Frankryk]] se [[Middellandse See|Mediterreense]] kusgebied en op sewe na die grootste in die land met 'n oppervlakte van 56,88 vierkante kilometer en 253&nbsp;712 inwoners in die stad en 514&nbsp;473 in die metropolitaanse gebied (''aire urbaine'', 2007).
 
Montpellier is die prefektuur (hoofstad) van die gewes [[Languedoc-Roussillon]] en die [[département]] [[Hérault (département)|Hérault]]. Die stad, wat met sy [[Fin de siècle]]-argitektuur bekoor, is vandag 'n dinamiese universiteitstad en 'n wetenskaplike, kulturele en ekonomiese sentrum.
 
== Geografie ==
[[BeeldLêer:Montpellier fg06.jpg|duimnael|links|250px|''Place de la Comédie'']]
Montpellier lê in 'n heuwelland sowat tien kilometer van die Mediterreense kus af. Die etimologie van sy naam is nie duidelik nie. Oorspronklik is dit Monspessulanus genoem, wat of van Mont Pelé (letterlik "kaal heuwel") of Mont de la Colline, twee heuwels in die gebied, afgelei is.
 
Montpellier is tans die agste grootste stad in Frankryk en die derde grootste van die sogenaamde ''axe méditerranéen'' ("Mediterreense spil") na [[Marseille]] en [[Nice]]. Dit is ook een van min Franse stede wat in die laaste vyftig jaar ononderbroke gegroei het - Montpellier se bevolking het in hierdie periode verdubbel tot meer as 253&nbsp;300 inwoners in 2007.
Montpellier lê in 'n heuwelland sowat tien kilometer van die Mediterreense kus af. Die etimologie van sy naam is nie duidelik nie. Oorspronklik is dit Monspessulanus genoem, wat of van Mont Pelé (letterlik "kaal heuwel") of Mont de la Colline, twee heuwels in die gebied, afgelei is.
[[Beeld:Montpellier fg06.jpg|duimnael|links|250px|''Place de la Comédie'']]
Montpellier is tans die agste grootste stad in Frankryk en die derde grootste van die sogenaamde ''axe méditerranéen'' ("Mediterreense spil") na [[Marseille]] en [[Nice]]. Dit is ook een van min Franse stede wat in die laaste vyftig jaar ononderbroke gegroei het - Montpellier se bevolking het in hierdie periode verdubbel tot meer as 253&nbsp;300 inwoners in 2007.
 
Die stad is tussen twee rivierlope geleë - die Lezrivier in die ooste, en die Mossonrivier in die weste. Sy omgewing word oorheers deur die bergspits Saint-Loup wat sowat 25 kilometer noord van Montpellier verrys en vanuit die Promenade du Peyrou en die Corum-gebou se dakterras raakgesien kan word.
 
Met die bou van nuwe woonkwartiere oos en suid van die middestad en die vasberadenheid van Georges Frêche wat in 1977 verklaar het dat hy van Montpellier die beduidendste sentrum an die Mediterreense kus tussen [[Genua]] en [[Barcelona]] sou maak het die stad steeds meer in rigting van die see uitgebrei.
Lyn 84:
 
== Geskiedenis ==
[[BeeldLêer:Tour de la Babote Montpellier.JPG|duimnael|links|250px|Die ''Tour de la Balote'']]
Montpellier is een van min stede in Frankryk wat nie uit 'n Gallies-Romeinse nedersetting ontwikkel het nie. In die vroeë [[Middeleeue]] was die nabygeleë biskopstad Maguelone die belangrikste sentrum in die gebied, maar as gevolg van seeroweraanvalle is die stad na die binneland verskuif. Die eerste historiese verwysing na Montpellier dateer uit die jaar 985. Die stad is onder die heerskappy van die grawe van Guillem uit [[Toulouse]] gestig, wat twee dorpies verenig en hulle met 'n stadsmuur en [[kasteel]] versterk het. Van die stadsmuur het net twee torings bewaar gebly, wat later opgerig is - die ''Tour des Pins'' en die ''Tour de la Babote''.
 
Sedert die 10de eeu het Montpellier handelsbetrekkinge met ander Mediterreense gebiede, waaronder ook die [[kruistog|kruisvaarders]] se Koninkryk van Jerusalem, gehandhaaf en tot 'n belangrike ekonomiese sentrum ontwikkel. Die stad het ook bekend gestaan vir sy verdraagsaamheid teenoor die plaaslike gemeenskappe van Jode, Moslems, [[Kathaar|Kathare]] en later ook Protestante. Daarnaas het die [[Via Domitia]], een van die antieke Romeinse paaie in die suide van Frankryk, as deel van die [[Jakobsweg]]-pelgrimsroete na die Spaanse stad [[Santiago de Compostela]] gedien. Die kerk Notre-Dame-des-Tables in Montpellier was 'n belangrike stasie vir die destydse pelgrims, en die stad het ook ekonomiese voordeel uit die pelgrimstogte getrek.
 
Die skare pelgrims en die verdrywing van die More en Jode uit Spanje het tot die stigting van 'n aantal hospitale en ander instellings gelei. [[Willem VII van Montpellier]] het in 1180 die Fakulteit Geneeskunde gestig, wat deur pous [[Nikolaas IV]] erken is, en die universiteit, wat in 1220 ingewy is, het tot een van die hoofsentrums vir die opleiding van geneeshere ontwikkel.
 
As bruidskat van [[Marie van Montpellier]], wat in 1213 met [[Pieter II van Aragón]] getrou het, het die stad 'n besitting van die Aragonse konings geword. Montpellier het in 1204 'n oktrooi gekry, waarmee Pieter en Marie die tradisionele vryhede van die stad erken het. Montpellier is ook die reg toegestaan om jaarliks twaalf regerende konsuls te kies.
 
[[BeeldLêer:Street montpellier.jpg|duimnael|links|250px|'n Tipiese straat in die historiese sentrum]]
Montpellier is deur die Aragonse kroon later aan koning [[Jakob III van Mallorca]] oorgedra, wat die stad in 1349 aan die Franse koning [[Filips VI]] verkoop het om die fondse vir sy voortdurende stryd teen [[Pieter IV van Aragón]] te kry. Montpellier was destyds die belangrikste stad in Frankryk na [[Parys]]. In die tweede helfte van die 14de eeu het egter sowat 'n derde van die bevolking aan epidemieë beswyk.
 
Line 103 ⟶ 104:
Tydens die 19de eeu het Montpellier tot 'n nywerheidsentrum ontwikkel, en sedert die sestigerjare van die 20ste eeu het die stad se vinnige demografiese groei begin. Aanvanklik het talle vlugtelinge uit [[Algerië]], wat destyds sy onafhanklikheid van Frankryk verwerf het, hulle in die stad gevestig. In die 1980's en 1990's is 'n aantal herontwikkelingsprojekte soos die Corum en die Antigone-distrik aangepak.
 
Montpellier was een van die Franse gasheerstede tydens die [[Rugbywêreldbeker 2007]].
 
== Eksterne skakels ==
{{Commons|Montpellier}}