Kenneth Kaunda: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Lyn 46:
Sy politieke betrokkenheid begin in 1950 toe hy die stigter-sekrataris van die Lubwa-tak van die Northern Rhodesien African National Congress word en vinnig opgang maak, sodat hy die volgende jaar distriksameroeper en die jaar daarna provinsiale sameroeper word. Net die volgende jaar (1953) word hy sekretaris-generaal van die party in [[Noord-Rhodesië]].
Vyf jaar later breek hy weg van die Northern
== President van Zambië ==
Toe [[Zambië]] op [[24 Oktober]] [[1964]] onafhanklik word van die [[Verenigde Koninkryk]]
Buite die landsgrense was hy van 1970 tot 1971 voorsitter van die [[Organisasie vir Afrika-eenheid]] en van die [[Beweging van Onverbonde Lande]] van 1970 tot 1973.
Lyn 56:
Onder Kaunda se leiding word Zambië in 1972 'n eenpartystaat met die UNIP as enigste politieke party. Die eerste verkiesing ingevolge die nuwe bedeling is in Desember 1973 gehou toe al die kandidate lid van die UNIP moes wees. Dit het gevolg op die nuwe grondwet van [[25 Augustus]] [[1973]] wat dié veranderings moontlik gemaak het en in werklikheid daartoe gelei het dat Kaunda lewenslange president geword het. [[Rhodesië]] se minderheidsregering het in 1978 en 1979 twee lugaanvalle op [[Lusaka]] en talle ander aanvalle op die land geloods omdat Zambië sonder skroom guerillavegters van die land se suidelike buurman se vryheidsbewegings gehuisves het.
Toe [[Zimbabwe]] in April 1980 onafhanklik word, is daar gehoop dat Zambië se ekonomiese probleme vanweë ontwrigting vanuit die suide en die sluiting van die grens met Rhodesië
Kaunda het deur die jare tagtig baie ontwrigting en uitdagings die hoof gebied.
== Onttroon ==
Kaunda is die laaste keer in Oktober 1988 tot president verkies – weereens as die enigste kandidaat. Vroeg die volgende jaar het werkers en studente weer betoog weens streng maatreëls van die regering om die ekonomiese krisis die hoof te bied. Teen die middel van die jaar het onluste in die [[Koperstreek]] losgebars weens drastiese verhogings in die prys van basies goedere. 'n Jaar later, in Junie 1990, is 30 mense luidens berigte in [[Lusaka]] gedood tydens onluste oor 'n 100%-toename in die prys van mieliemeel. 'n Aandklokreël is ingestel en die universiteit in [[Lusaka]] gesluit tot Augustus daardie jaar omdat die regering studente daarvan verdink het dat hulle 'n leidende rol in die onluste gespeel het.
UNIP se algemene konferensie het in April 1990 'n voorstel dat ander politieke party toegelaat moes word, verwerp. Nietemin het Kaunda die volgende maand 'n referendum oor die vraagstuk belowe. Uiteindelik was dit die Nasionale Vergadering wat in 1991 'n wet deurgevoer het om veelpartyverkiesings moontlik te maak. Tydens daardie jaar se verkiesing onttroon die voormalige voorsitter van die Zambia Congress of Trade Unions en daarna leier van die [[Movement for Multiparty Democracy]], [[Frederick Chiluba]] vir Kaunda ná 'n onafgebroke presidentskap van 27 jaar.
Aanhangers van Kaunda, onder meer sy seun, was in 1993 betrokke by 'n mislukte staatsgreep. Kaunda is verbied om in 1996 aan die presidentsverkiesing deel te neem, omdat die nuwe Grondwet persone verbied om meer as twee termyne te dien.
== Vererings en aansien ==
Kaunda het eredoktorsgrade van onder andere die universiteite van Dublin, Windsor (Kanada), Kanada, York, Chili en Sussex
== Pennevrug ==
|