Wysiging soos op 07:28, 20 November 2017 wysig KabouterBot (besprekings \| bydraes) Robotte 412 535 edits k Kategorieë gealfabetiseer ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 18:23, 15 Julie 2021 wysig maak ongedaan Wyatt Tyrone Smith (besprekings \| bydraes) 4 657 edits Uitgebrei Nuwer wysiging →
Lyn 1: [[Lêer:Dry Ice Vapor (17490553041).jpg\|duimnael\|Die sublimasie van droë ys in die lug]] '''Sublimasie''' is die direkte omskakeling van 'n [[vastestof]] na 'n [[gas]]. So kan [[ys]] byvoorbeeld in droë weer direk na waterdamp omgeskakel word. Die [[vloeistof]]-fase word dus oorgeslaan en die ys verdamp voor dit kan smelt. [[Lêer:Ferrocen.jpg\|duimnael\|Kristalle van ferroseen na suiwering deur vakuum-sublimasie]] '''Sublimasie''' is die oorgang van 'n stof direk van 'n [[vastestof]] na 'n [[gas]],{{R\|Merriam-Webster}} sonder om deur die [[vloeistof]]-fase te gaan.{{R\|Whitten}} Sublimasie is 'n [[endotermies]]e proses wat plaasvind teen temperature en druk benede 'n stof se drievoudige punt{{refn\|group=Nota\|name=A}} in sy fasediagram, wat ooreenstem met die laagste druk waarop die stof as vloeistof kan bestaan. Die omgekeerde van die sublimasieproses is afsetting of '''desublimasie''', waarin 'n stof direk van 'n gas na 'n vastestof oorgaan.{{R\|Deposition}} Sublimasie is ook gebruik as 'n generiese term om 'n vaste-tot-gas-oorgang (sublimasie) te beskryf, gevolg deur 'n gas-na-soliede oorgang (afsetting).{{R\|dictionary}} ~~Die teenoorgestelde, as 'n gas direk na 'n vastestof omgesit word, staan as '''desublimasie''' bekend.~~ Terwyl verdamping van vloeistof na gas as verdamping van die oppervlak plaasvind as dit onder die kookpunt van die vloeistof voorkom, en as dit kook met die vorming van borrels in die binneste van die vloeistof as dit by die kookpunt voorkom, is daar geen sodanige onderskeid vir die vaste-tot-gas-oorgang wat altyd plaasvind as sublimasie vanaf die oppervlak. ~~{{Saadjie}}~~ Teen normale druk het die meeste [[chemiese verbinding]]s en [[element]]e drie verskillende toestande teen verskillende temperature. In hierdie gevalle benodig die oorgang van die vaste stof na die gas 'n intermediêre vloeibare toestand. Die druk waarna verwys word, is die [[parsiële druk]] van die stof, nie die totale druk van die hele stelsel nie. Dus, alle vaste stowwe wat 'n noemenswaardige dampdruk teen 'n sekere temperatuur besit, kan gewoonlik sublimasie in lug ondergaan. Vir sommige stowwe, soos [[koolstof]] en [[arseen]], is sublimasie baie makliker as verdamping van die gesmelte materiaal, omdat die druk van hul drievoudige punt baie hoog is en dit moeilik is om die stof as vloeistowwe te verkry. Die term sublimasie verwys na 'n fisiese verandering van die toestand en word nie gebruik om die transformasie van 'n vaste stof na 'n gas in 'n chemiese reaksie te beskryf nie. Die dissosiasie by verhitting van vaste [[ammoniumchloried]] in [[waterstofchloried]] en [[ammoniak]] is byvoorbeeld nie sublimasie nie, maar 'n chemiese reaksie. Net so is die verbranding van kerse ([[paraffien]]was) wat [[koolstofdioksied]] en waterdamp vorm is nie sublimasie nie, maar 'n chemiese reaksie met [[suurstof]]. Sublimasie word veroorsaak deur die absorpsie van hitte wat genoeg energie bied vir sommige molekules om die aantrekkingskragte van hul bure te oorkom en in die gasfase te ontsnap. Aangesien die proses addisionele energie benodig, is dit 'n endotermiese verandering. Die [[entalpie]] van sublimasie (ook genoem sublimasiewarmte) kan bereken word deur die entalpie van samesmelting by die entalpie van verdamping te voeg. == Aantekeninge == {{verwysings\|group=Nota\|verwysings= {{refn\|group=Nota\|name=A\|Drievoudige punt: Die enkele kombinasie van druk en temperatuur waarteen vloeistof, vastestof en gas in 'n stabiele ewewig kan bestaan.}} }} == Verwysings == {{verwysings\|verwysings= <ref name="Deposition">{{cite journal \|title=Controlling condensation and frost growth with chemical micropatterns \|first=Jonathan B. \|last=Boreyko \|first2=Ryan R. \|last2=Hansen \|first3=Kevin R. \|last3=Murphy \|first4=Saurabh \|last4=Nath \|first5=Scott T. \|last5=Retterer \|first6=C. Patrick \|last6=Collier \|journal=Scientific Reports \|year=2016 \|volume=6 \|pages=19131 \|doi=10.1038/srep19131 \|pmid=26796663 \|pmc=4726256 \|bibcode=2016NatSR...619131B \|language=en}}</ref> <ref name="dictionary">{{cite web \| title=Definition of sublime \| website=www.dictionary.com \| date=4 Desember 2020 \| url=https://www.dictionary.com/browse/sublime \| access-date=15 Julie 2021 \|language=en}}</ref> <ref name="Merriam-Webster">{{cite web \| title=Definition of SUBLIMATE \| website=Definition of Sublimate by Merriam-Webster \| date=21 April 2021 \| url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/sublimate \| access-date=15 Julie 2021 \|language=en}}</ref> <ref name="Whitten">{{cite book \|last1=Whitten \|first1=Kenneth W. \|last2=Gailey \|first2=Kenneth D. \|last3=Davis \|first3=Raymond E. \|title=General chemistry \|url=https://archive.org/details/generalchemistry00whit_0 \|url-access=registration \|date=1992 \|publisher=Saunders College Publishing \|isbn=0-03-072373-6 \|page=[https://archive.org/details/generalchemistry00whit_0/page/475 475] \|edition=4th}}</ref> }} [[Kategorie:Fisiese chemie]]

Sublimasie: Verskil tussen weergawes