Plunder: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 14:
 
In oorlogvoering in antieke tye het die buit van oorlog die verslaande bevolking ingesluit, wat dikwels slawe gemaak het. Vroue en kinders kon opgeneem word in die oorwinnende land se bevolking, as byvroue, [[eunug]]s en [[slaaf|slawe]].<ref>John K. Thorton, ''African Background in American Colonization'', in ''The Cambridge economic history of the United States'', Stanley L. Engerman, Robert E. Gallman (ed.), Cambridge University Press, 1996, {{ISBN|0-521-39442-2}}, bl. 87. " Afrikastate het oorlog gevoer om slawe te bekom [...] aanvalle wat blykbaar meer gemoeid was met die verkryging van buit (insluitend slawe) as ander doelstellings."</ref><ref>Sir John Bagot Glubb, ''The Empire of the Arabs'', Hodder and Stoughton, 1963, bl.283. '... duisend Christengevangenes het deel uitgemaak van die buit en is daarna as slawe op die markte van [[Sirië]] verkoop ".</ref> In ander pre-moderne samelewings was voorwerpe gemaak van edelmetale die voorkeur teiken vir oorlogsplundering, hoofsaaklik vanweë die gemaklikheid om dit te vervoer. In baie gevalle het plundering die geleentheid gebied om skatte te bekom wat andersins nie verkrygbaar sou wees nie. Sedert die 18de eeu het kunswerke toenemend 'n gewilde teiken geword. In die dertigerjare, en nog meer tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]], het [[Nazi-Duitsland]] grootskaalse en georganiseerde plundering van [[kuns]] en [[eiendom]] beoefen, veral in die Nazi-besette [[Pole]].<ref>{{in lang|pl}} J. R. Kudelski, ''Tajemnice nazistowskiej grabieży polskich zbiorów sztuki'', Warszawa 2004.</ref><ref>{{cite news| url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/arts/2291481.stm | work= BBC News | title= Nazi loot claim 'compelling' | date= 2 Oktober 2002 | access-date= 11 Mei 2010}}</ref>
 
Plundery, gekombineer met swak militêre dissipline, was soms 'n leër se ondergang - troepe wat versprei het om 'n gebied te plunder, kan kwesbaar raak vir teenaanvalle. In ander gevalle, byvoorbeeld die Wahhabi-plundering van Karbala in 1801 of 1802, het buit bygedra tot verdere oorwinnings vir 'n leër.<ref>Wayne H. Bowen, [https://books.google.com/books?id=S6J2Q3TlJpMC&pg=PA73 ''The History of Saudi Arabia''], Greenwood Publishing Group, 2008, bl. 73. {{ISBN|0-313-34012-9}}</ref> Nie alle plunderaars in oorlogstyd is oorwinnaars nie; die plundering van Vistula-gebied deur die terugtrekkende keiserlike Russiese leër in 1915<ref>{{in lang|pl}} Andrzej Garlicki, ''Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej'', Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1986, {{ISBN|83-02-02245-4}}, p. 147</ref> was een van die faktore wat die lojaliteit van die Pole aan die Russiese keiser laat afneem het. Plaaslike burgers kan ook gebruik maak van die gebrek van die orde om openbare en private eiendom te buit, soos in gebeure wat in die Nasionale Museum van Irak in die loop van die oorlog in Irak in 2003 plaasgevind het.<ref>STEVEN LEE MYERS, [https://www.nytimes.com/2009/02/24/world/middleeast/24museum.html Iraq Museum Reopens Six Years After Looting], New York Times, 23 Februarie 2009</ref> [[Leo Tolstoi]] se roman ''Oorlog en Vrede'' beskryf wydverspreide plundering deur burgers van [[Moskou]] voordat Napoleon se troepe die stad in 1812 binnegekom het, saam met plundering deur Franse troepe elders.
 
In 1990 en 1991, tydens die [[Golfoorlog]], het [[Saddam Hussein]] se soldate Koeweitse en Saoedi-infrastruktuur aansienlike skade aangerig. Hulle het ook van private ondernemings en huise gesteel.<ref>{{Cite news|last=Kelly|first=Michael|date=1991-03-24|title=The Rape and Rescue of Kuwaiti City|work=The New Republic|url=https://newrepublic.com/article/76724/rape-rescue-kuwait-iraq-saddam-hussein|access-date=2020-06-10|issn=0028-6583}}</ref><ref>{{Cite web|date=2016-09-02|title=Oil Fires in Iraq|url=https://earthobservatory.nasa.gov/images/88666/oil-fires-in-iraq|access-date=2020-06-10|website=earthobservatory.nasa.gov|language=en}}</ref> In April 2003 het plunderaars by die Nasionale Museum van Irak ingebreek en duisende voorwerpe word vermis.<ref>{{Cite web|last=Barker|first=Craig|title=Fifteen years after looting, thousands of artefacts are still missing from Iraq's national museum|url=http://theconversation.com/fifteen-years-after-looting-thousands-of-artefacts-are-still-missing-from-iraqs-national-museum-93949|access-date=2020-07-13|website=The Conversation|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Samuel|first=Sigal|date=2018-03-19|title=It's Disturbingly Easy to Buy Iraq's Archeological Treasures|url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/03/iraq-war-archeology-invasion/555200/|access-date=2020-07-13|website=The Atlantic|language=en-US}}</ref>
Siriese bewaringsgebiede en museums word tydens die [[Siriese Burgeroorlog|Siriese burgeroorlog]] geplunder, met items wat op die internasionale swart mark verkoop word.<ref>{{Cite news|last=Swann|first=Steve|date=2019-05-02|title='Loot-to-order' antiquities sold on Facebook|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-47628369|access-date=2020-07-10}}</ref><ref>{{Cite web|last=Harkin|first=James|title=The Race to Save Syria's Archaeological Treasures|url=https://www.smithsonianmag.com/history/race-save-syrias-archaeological-treasures-180958097/|access-date=2020-07-10|website=Smithsonian Magazine|language=en}}</ref> Verslae van 2012 het voorgestel dat hierdie oudhede vir verskillende wapens verhandel word.<ref>{{Cite news|last=Baker|first=Aryn|date=2012-09-12|title=Syria's Looted Past: How Ancient Artifacts Are Being Traded for Guns|language=en-US|work=Time|url=https://world.time.com/2012/09/12/syrias-looted-past-how-ancient-artifacts-are-being-traded-for-guns/#ixzz26ujLHJ8C|access-date=2020-07-10|issn=0040-781X}}</ref><ref>{{Cite news|last=Arbuthnott|first=Hala Jaber, Lebanon, and George|title=Syrians loot Roman treasures to buy guns|newspaper=[[The Times]]|language=en|url=https://www.thetimes.co.uk/article/syrians-loot-roman-treasures-to-buy-guns-q5z9fgzs9t0|access-date=2020-07-10|issn=0140-0460}}</ref>
 
== Verwysings ==