Bologna: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
k Bologna-proses
Etiket: 2017-bronwysiging
Bygewerk
Lyn 5:
|beeldwydte = 240px
|beeld_vlag = Flag of Bologna.svg
|beeld_wapen = Bologna-Stemma.svg
|beeld_kaart = Bologna-pos.png
|kaart_wydte = 250px
Lyn 30:
}}
 
'''Bologna''' is die [[hoofstad]] van die administratiewe streek [[Emilia-Romagna]] in die noorde van [[Italië]]. Bologna, wat in administratiewe opsig 'n Metropolitane Stad vorm, is teen die suidelike rand van die [[Povlakte]] aan die voet van die [[Apennyne]] en tussen die Reno- en die Savena-rivier geleë.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref> Die munisipale gebied het sowat 391&nbsp;620 inwoners (soos op 30 Junie 2019). In 2021 is Bologna se portieke deur [[Unesco]] as [[wêrelderfenisgebied]] gelys.
 
[[Lêer:Medieval Bologna.jpg|duimnael|links|300px|Bologna in die 11de eeu - 'n Middeleeuse Manhattan met sowat 180 familietorings]]
[[Lêer:Conca di Battiferro.jpg|duimnael|links|16de eeuse tegniese ontwerp vir die ''Canale Navile'' se Battiferro-sluis<br /><small>''Biblioteca comunale, Bologna''</small>]]
[[Lêer:Canale delle Moline - Bologna.jpg|duimnael|links|''Canale delle Moline'']]
Bologna is een van die mees ontwikkelde stede in Italië en word ook dikwels as een van die stede met die hoogste lewenskwaliteit in Italië gelys. In 2006 was dit die stad met die vyfde hoogste lewenskwaliteit en in 2007 twaalfde (uit 103 Italiaanse stede).<ref>[http://www.ilsole24ore.com/includes2007/speciali/qualita-della-vita/scheda_finale.shtml Qualità della vita – Il Sole 24 ORE]</ref> Bologna het hierdie status te danke aan sy sterk nywerheidstradisie en ligging: by die kruising van die land se belangrikste hoofweë en spoorweë, asook sy wye reeks hoogs ontwikkelde maatskaplike dienste. Dit is ook die tuiste van die oudste [[universiteit]] van die Westerse wêreld, die "Alma Mater Studiorum", wat in 1088 gestig is.
 
Naas sy universiteit word Bologna in Italië ook verbind met die rooi baksteenargitektuur van sy torings, booggange en paleise in die historiese middestad (''Centro storico'') en die tradisionele sterk steun vir linksgesinde partye en sy gesofistikeerde kookkuns - vandaar sy byname ''la Dotta'' («die Geleerde»), ''la Rossa'' («die Rooie») en ''la Grassa'' («die Vette»). Die kulinêre landskap van Bologna en Emilia-Romagna se mees befaamde bakens sluit naas ragù ''prosciutto crudo'' (Parma-ham), parmesankaas, pienk mortadella, eierpasta (soos [[tortellini]]) en balsamico-asyn in. Vir kaloriebewuste besoekers word egter ook ligte variante van Bologna se tradisionele disse berei. Bolognese-sous word nie hierby gereken nie - Spaghetti Bolognese word dus nie op plaaslike spyskaarte gelys nie. In Bologna word in plaas daarvan [[tagliatelle]] (die klassieke pastasoort van Emilia-Romagna) met ''ragù alla bolognese'' bedien.
 
Vir argitektuurliefhebbers is Bologna 'n volmaakte voorbeeld van Romeinse en Middeleeuse stadsbeplanning, met 'n stervormige straatrooster en lang reguit strate en paaie. Die stad is langs die Via Emilia geleë, een van die vernaamste antieke Romeinse paaie wat Rimini met Piacenza verbind het. Die stad het al vroeg voordeel getrek uit sy ligging temidde van vrugbare vlaktes en wingerde. Die welvaart binne sy stadsmuur het gepaard gegaan met 'n liberale gees en atmosfeer waarin vrydenkers en entrepreneurs kon floreer. Die hoë torings van invloedryke families, wat in die Middeleeue verrys het, getuig van hierdie periode in die stadsgeskiedenis. Hulle het as wonings, wagtorings en statussimbole vir magtige dinastieë gedien voordat Bologna in 1506 deel van die Pouslike State geword het.
 
Vandag is Bologna een van Italië se mees vooruitstrewende stede met 'n sterk ekonomiese basis en 'n groot studentebevolking wat bydra tot sy lewendige atmosfeer en kulturele lewe. In 1999 het die ministers van onderwys uit 29 Europese lande in Bologna vergader om 'n polities-programmatiese verklaring ten opsigte van die standardisering van Europese akademiese studies en grade en die Europa-wye mobiliteit van studente te teken. Na hierdie transanasionale hervorming van tersiêre onderwysstelsels word as Bologna-proses verwys.
 
== Besienswaardighede ==
Line 46 ⟶ 49:
 
== Industriële erfenis ==
Vanaf die 12de eeu het Bologna 'n kunsmatige stelsel van waterlope ontwikkel, bestaande uit kanale, sluise en ondergrondse pyplyne wat as energiebron vir nywerhede gedien het. So het die stad in die verlede tot 'n belangrike industriële sentrum ontwikkel - met 'n verskeidenheid verwerkende nywerhede wat van syvervaardiging tot meganiese ingenieurswese gestrek het. Sommige historiese nywerheidsgeboue het bewaar gebly en is omskep in muse en uitstallingsruimtes.
[[Lêer:Conca di Battiferro.jpg|duimnael|links|16de eeuse tegniese ontwerp vir die ''Canale Navile'' se Battiferro-sluis<br /><small>''Biblioteca comunale, Bologna''</small>]]
[[Lêer:Canale delle Moline - Bologna.jpg|duimnael|links|''Canale delle Moline'']]
Vanaf die 12de eeu het Bologna 'n kunsmatige stelsel van waterlope ontwikkel, bestaande uit kanale, sluise en ondergrondse pyplyne wat as energiebron vir nywerhede gedien het. So het die stad in die verlede tot 'n belangrike industriële sentrum ontwikkel - met 'n verskeidenheid verwerkende nywerhede wat van syvervaardiging tot meganiese ingenieurswese gestrek het. Sommige historiese nywerheidsgeboue het bewaar gebly en is omskep in muse en uitstallingsruimtes.
{{clear}}
 
== Verwysings ==
Lyn 57:
* {{de}} Carl Wilhelm Macke (red.): ''Bologna und Emilia Romagna. Eine literarische Einladung''. Berlin: Verlag Klaus Wagenbach / SALTO 2019
 
== Eksterne skakels ==
{{Saadjie}}
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} {{Wikivoyage}}
* {{it}} [https://www.comune.bologna.it/ Amptelike webwerf]
* {{en}} {{fr}} [https://whc.unesco.org/en/list/1650 Amptelike Unesco-bladsy]
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Bologna-Italy|title=Bologna|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=29 Julie 2021}}
 
{{Normdata}}
 
[[Kategorie:Nedersettings in Italië]]
[[Kategorie:Wêrelderfenisgebiede in Italië]]