Gebruiker:JMK/Taalgebruik: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
verw
JMK (besprekings | bydraes)
los/vas
Lyn 1:
Onderaan volg 'n aantal Afrikaanse spel- en taalriglyne wat dalk moeilike besluite vergemaklik of eenvormigheid kan meebring. Enige opmerkings word verwelkom – ek is reeds op verskillende punte terreggewys. Voorbeelde van hierdie foute duik algemeen op in Wikipedia, en in my eie skrywes. Sommige inligting hier word blykbaar as verouderd beskou, en wisselvorme word pleks daarvan aanvaar. Die dikwels onkundige en ongeergde publiek, word hul sin gegee, en Van der Merwe se voorstelle van 1966 pas miskien by dié wat strenger korrek wil wees. <!--Enersyds geniet ek sy "ouderwetse" insigte wat aansluit by meer vormlike, versigtige taalgebruik. Andersyds moet mens seker nie die taal wat op straat en in die kombuis gegroei het, reëls omvergewerp en geleerdes onthuts het, nou weer in 'n byna Europese raamwerk dwing nie. Hoe ver/vêr na ieder kant kan elkeen seker self oordeel, solank dit nie die taal verarm nie.--> Voorbehoud: Soos die verwysings aandui word verskillende bronne geraadpleeg wat soms teenstrydige advies gee, eerder as om enige kommissie as die wysheid in pag te aanvaar. Sover ek Wikipedia se standpunt verstaan, is dit ook nie korrek om 'n eksterne owerheid oor ons aan te stel nie. Wat hierdie bladsy dan betref kan selfs skrywers aandui wat gangbare Afrikaans is aldan nie.
 
==Algemene foute==
Lyn 82:
* "Uitsluitend" en "eksklusief" is b.nwe (beskryf s.nwe, vgl. Eng. ''exclusive'') maar "uitsluitlik" is 'n bywoord (beskryf ww., vgl. ''exclusively''). Dit is m.a.w. verkeerd om te sê "Die klub is uitsluitlik.", dit is "uitsluitend" of "eksklusief".
* "Marine-" kan aangewend word as marineomgewing, marinebioloog, ens. Maar die los byvoeglike naamwoord is "mariene". Soortgelyk is "stereotipe" die selfstandige naamwoord en "stereotiepe" die byvoeglike.<ref name=uvj1/> Vgl. ook "bydrae" (snw) vs. "bydra" (werkwoord) en politieke vs. polities (bywoord)
* Jy "groei" nie 'n baard, of mielies of enigiets anders nie, want "groei" is nie 'n oorganklike werkwoord soos "Eng: ''grow'' nie. Jy "kweek 'n baard" of "verbou mielies", ens. Kyk ook "opgegroei".
* Om dieselde rede "sink" jy nie 'n skip of enigiets anders nie, maar jy het dit "laat sink", of "tot sink gebring".<ref name=vdm1/>
* Die koffie het lekker "gesmaak" en nie lekker "geproe" nie,<ref name=rg3/> want jy proe aan die koffie, en nie die koffie aan jou nie.
Lyn 276:
===Los en vas===
Los en vas skryf (nié "los- en vasskryf") is 'n taal[[:en:tameletjie|tameletjie]] wat met 'n kennis van woordsoorte bygelê word:<ref>[https://iono.fm/e/1073963 Taaldinge 18 Julie 2021], Sophia Kapp, VivA</ref>
* Byvoeglike naamwoorde kan ''attributief'' of ''predikatief'' aangewend word, en staan dus altyd los: "privaat sak" (''a.''), en "die sak is privaat" (''p.'') Vgl. "privaat skool", "privaat belange". Die mens is wit, ensomeer, dus 'n wit, swart of bruin mens. 'n "Reuseaandeel" want die "die aandeel is reus"?? "Reuse-" is dus nie 'n b.nw. nie maar 'n s.nw. met verbindings-e en word net soos "leeueaandeel" vas geskryf. Lengte en breedte is ook nie b.nwe nie, en ons skryf dus lengte- en breedtegraad. Droë seisoen en nat seisoen, maar wel reënseisoen.
* Betekenisverdigting lewer egter samestellings soos Bloutrein, langbroek en donkerkamer,<ref>[https://www.beterafrikaans.co.za/website/mob.php?pag=128 Beter Afrikaans: Betekenisverdigting]</ref> benewens veral siektename soos bloutong en spesiename soos wildehond, bloubok, blouduiker, rooibok, mooimeisie, geelperske en geelwortel wat almal net soos "skoolboek" vas geskryf word. "Die boom het 'n geel wortel," bevat egter geen samestelling nie, en die woorde word dan los geskryf.<ref>[https://beterafrikaans.co.za/website/index.php?pag=127 Beter Afrikaans: Samestellings]</ref>
* [[Groot-Winterhoekberge|Groot-]] en [[Klein-Winterhoekberge]] is geografiese name wat volgens die AWS met koppeltekens geskryf word.
* Woorde wat tydsduur of mate aandui, gevolg deur ’n byvoeglike naamwoord, word los geskryf. Voorbeelde is "16 maande lange/oue", "vier weke lange" en "drie uur lange".<ref>[https://beterafrikaans.co.za/website/index.php Beter Afrikaans]</ref> "Aldrie" moet wees "al drie".
* "Op pad" is twee woorde. "Hulle is op pad huis toe" is korrek, maar "oppad" is verkeerd.