Volcán de Colima: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Klaar
Lyn 25:
| lengtegraad_OW = W
}}
[[Beeld:Volcan_de_Colima_2016-12-17.jpg|thumb|links|250px|'n Aspluim op 17 Desember 2016.]]
 
Die '''Volcán de Colima''', ook bekend as die '''Volcán de Fuego''', is 'n 3&nbsp;820&nbsp;m hoë [[vulkaan]] wat deel is van die Colima-vulkaankompleks in [[Mexiko]]. Die kompleks bestaan uit die Volcán de Colima, '''Nevado de Colima''' en die geërodeerde '''El Cántaro''' (gelys as rustend). Dit is die jongste een van die drie en is een van die aktiefste vulkane in Mexiko en [[Noord-Amerika]]. Dit het sedert 1576 al meer as 40 keer uitgebars. Een van die grootste uitbarstings was op 20-24 Januarie 1913.<ref name="Ritchie 2006 52">{{cite book|last=Ritchie|first=David|title=Encyclopedia of Earthquakes and Volcanoes|year=2006|publisher=Alexander E. Gates, Ph.D., and David Ritchie|pages=52}}</ref> Nevado de Colima, ook bekend as "Tzapotépetl", lê 5&nbsp;km noord van sy aktiewer buurman en is hoër (teen 4&nbsp;271&nbsp;m).
Line 32 ⟶ 31:
 
Sedert 1869-1878 het 'n stel koepels, bekend as ''El Volcancito'', aan die noordelike hang van die hoofkeël van die vulkaan ontstaan.<ref name=gsa>{{cite web|url=http://gsa.confex.com/gsa/2003AM/finalprogram/abstract_62132.htm|title=Structure of the Volcancito Dome, Volcan Fuego De Colima, Mexico, Revealed in High Resolution Magnetic Anomalies|work=confex.com|access-date=2006-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090223211611/http://gsa.confex.com/gsa/2003AM/finalprogram/abstract_62132.htm|archive-date=2009-02-23|url-status=dead}}</ref>
 
==Vulkaanaktiwiteit==
Die keël wat tans aktief is, lê in 'n groot kaldera (krater) wat moontlik gevorm is deur 'n kombinasie van grondverskuiwings en groot uitbarstings. Die [[lawa]] is [[andesiet]], wat 56-61% [[silikon]]dioksied bevat.<ref>http://www.geo.mtu.edu/EHaz/ConvergentPlatesClass/Colima/Luhr%20Colima%20andesite.pdf James F. Luhr and Ian S.E. Carmichael, 1980: The Colima Volcanic Complex, Mexico in Contributions to Mineralogy and Petrology, Vol. 71, bl. 347</ref>
 
Sowat 300&nbsp;000 mense woon binne 40&nbsp;km van die vulkaan af en dit is dus die gevaarlikste vulkaan in Mexiko.<ref name=" Ritchie 2006 52"/> Vanweë sy geskiedenis van groot uitbarstings en sy nabyheid aan dig bevolkte gebiede is dit aangewys as 'n [[Dekadevulkaan]], wat bestudeer word om die skade van toekomstige [[natuurramp]]e te verklein.
 
[[Beeld:Volcan_de_Colima_2016-12-17.jpg|thumb|links|250px260px|'n Aspluim op 17 Desember 2016.]]
In onlangse jare was daar gereeld ontruimings van nabygeleë dorpe weens dreigende uitbarstings. In 1991, 1998-1999 en van 2001 tot tans is daar uitbarstings, met lawa wat vloei en 'n lawakoepel vorm, en van tyd tot tyd groter ontploffings wat [[piroklastiese strome]] vorm en die omringende gebied met as en puin bedek.
 
Die grootste uitbarsting in jare het op 24 Mei 2005 plaasgevind.<ref>http://www.ssd.noaa.gov/VAAC/ARCHIVE/COLI/2005E240658.html{{dead link|date=March 2016}}</ref> Piroklastiese strome het 4-5&nbsp;km ver getrek en lawabomme het tot 4&nbsp;km ver geval.
 
In 2014 was daar weer uitbarstings, en op 10 Julie 2015 nog een. Op 25 September 2016 het nog 'n uitbarsting 'n pluim as en rook 3&nbsp;048&nbsp;m die lug in gestuur. In Desember 2016 was daar een of twee keer per dag 'n aspluim. Op 18 Desember 2016 het drie uitbarstings voorgekom. Die hoogste aspluim was 2&nbsp;km hoog.<ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/aponline/2016/12/18/world/americas/ap-lt-mexico-volcano.html| title=Mexico's Colima Volcano Spews Ash, Vapor a Mile Into the Air| work=New York Times| date=18 Desember 2016| access-date=18 Desember 2016}}</ref> Op 18 Januarie 2017 was daar nog 'n groot ontploffing, wat as tot 4&nbsp;km bo die krater uit geskiet het.
 
In 2018 is 'n [[webkamera]] naby die vulkaan geïnstalleer waarmee vulkaniese aktiwiteit gesien kan word.<ref>{{Cite web|url=https://webcams.volcanodiscovery.com/Colima|title=Volcán de Colima|website=www.webcamsdemexico.com|access-date=2018-12-26}}</ref>
 
==Verwysings==