Glorieryke Rewolusie: Verskil tussen weergawes

Koning Jakobus se beleid van godsdienstige toleransie ná 1685, is toenemend teëgegaan in toonaangewende politieke kringe, wat hul bedenkinge gehad het oor die koning se [[Katolieke Kerk|Katolisisme]] en sy noue bande met Frankryk. Die krisisse rondom die koning het in 1688 breekpunt bereik met die geboorte van sy seun, [[Jakobus Frans Eduard Stuart]], op 10 Junie (Juliaanse kalender). Dit het die bestaande suksessielyn verander deurdat die troonopvolger, sy dogter Maria, wat 'n protestant en die vrou van Willem van Oranje was, vervang is met die jong Jakobus as [[kroonprins]]. Die vestiging van 'n Rooms-Katolieke koningshuis in die koninkryke het nou waarskynlik gelyk. Sekere van die invloedrykste leiers onder die [[Tory|Tories]] het hul by lede van die [[Whig (Britse politieke party)Party|Whigs]]-opposisie geskaar en voorgeneem om die krisis te besleg deur Willem van Oranje na Engeland te nooi,{{sfn|Coward|1980|pp=298–302}} waardeur die voorwaarde nagekom is wat die stadhouer, wat 'n Anglo-Franse alliansie gevrees het, gestel het vir militêre ingryping.

Na konsolidasie van sy politieke en finansiële ondersteuning, het Willem die [[Noordsee]] en [[Engelse kanaal]] in November 1688 oorgesteek met 'n groot invalsvloot, en by [[Torbay]] aan land gegaan. Na slegs twee skermutselings tussen die twee opponerende weermagte in Engeland, en [[anti-Katolieke onluste]] in verskeie dorpe, het Jakobus se bewind, grootliks weens sy gebrekkige daadkrag, meegegee. Dit is egter opgevolg deur die uitgerekte [[Willemiet-oorlog in Ierland]] en die [[Jakobiete-opstand|Dundee-opstand in Skotland]]. Engeland, Skotland en Ierland het by tye dieselde koning gehad maar was in beginsel steeds verskillende dominiums met hul eie parlemente. In praktyk was die parlement van Ierland egter volkome onder die beheer van Westminster sedert [[Poynings se Wet]] van 1494, terwyl Skotland steeds 'n mate van onafhanklikheid geniet het. In Engeland se afgeleë Amerikaanse kolonies, het die rewolusie gelei tot die val van die [[Dominium van Nieu-Engeland]] en die omverwerping van die [[Provinsie van Maryland]] se regering. Volgend op die neerlaag van sy magte in die [[Veldslag van Reading (1688)|Veldslag van Reading]] op 9 Desember, het Jakobus en sy vrou uit Engeland gevlug; Jakobus sou egter vir 'n periode van twee weke na London terugkeer totdat hy op 23 Desember finaal na Frankryk vertrek het. Deur te dreig dat hy sy troepe sal onttrek, het Willem in Februarie 1689 die nuutverkose [[Konvensieparlement van 1689|konvensieparlement]] oortuig om hom en sy vrou tot [[gesamentlike monarge]] te verklaar.

Die Rewolusie het die nekslag toegedien aan enige geleentheid wat Katolisisme oorgehou het om weer in Engeland gevestig te word. Vir Britse Katolieke was die nagevolge sosiaal en polities rampspoedig: vir meer as 'n eeu is Katolieke die reg ontsê om te stem of setels in die Westminster Parlement te beklee, nòg was aanstellings in die weermag vir hulle beskore, en die monarg mog [[Skikkingswet van 1701|nie 'n Katoliek wees of met een trou nie]], 'n verbod wat van krag sou bly tot die Verenigde Koninkryk se [[Kroonsuksessiewet van 2013]] hierdie vereistes afgeskaf het. Die Rewolusie het beperkte toleransie van niekonformerende protestante ten gevolg gehad, alhoewel dit geruime tyd sou duur voor hulle volle [[politieke regte]] verkry het. Dit is al aangevoer, hoofsaaklik deur Whig-historici, dat Jakobus se omverwerping moderne Engelse [[Parlement|parlementêre]] demokrasie ingelui het: die [[Verklaring van Regte van 1689]] het een van die belangrikste dokumente in die [[politieke geskiedenis]] van Brittanje geword en sedertdien was die monarg nooit [[Absolute monargie|absolute]] mag toegedaan nie.

Die uitdrukking "Glorieryke Rewolusie" is laat in 1689 vir die eerste keer deur [[John Hampden (1653-1696)|John Hampden]] gebruik,<ref>In getuienis gelewer voor 'n hoërhuiskomitee in die herfs van 1689 ({{harvnb|Schwoerer|2004|p=3}}).</ref> en word as sodanig steeds deur die [[Parlement van die Verenigde Koninkryk|Britse Parlement]] gebesig.<ref>{{cite web |url=http://www.parliament.uk/about/how/guides/factsheets/general/g04/ |title=The Glorious Revolution |publisher=www.parliament.uk |access-date=3 Februarie 2011 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191209205401/https://www.parliament.uk/about/how/guides/factsheets/general/g04/ |archive-date=9 Desember 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Die Glorieryke Rewolusie word by geleentheid die '''Bloedlose Rewolusie''' genoem, 'n onnoukeurige verwysing. Die [[Engelse Burgeroorlog]] (ook bekend as die Groot Rebellie) was wel in die menseheugenis van die vername Engelse deelnemers aan die gebeure van 1688, en vir hulle was die Rewolusie betreklik bloedloos vergeleke met daardie oorlog (of selfs die [[Monmouth-opstand]] van 1685), aangesien sterfgevalle in die konflik van 1688 genadiglik min was.