Duits: Verskil tussen weergawes

Oudhoogduits is die vroegste, Opper-Duitse vorm van die Duitse taal, wat tussen die 8ste en laat 11de eeu gepraat word. Die term verwys eerder na 'n aantal dialekte, wat deur die tweede (Oudhoogduitse) klankverskuiwing beïnvloed is, soos byvoorbeeld Alemannies, Beiers, Middelfrankies, Oosfrankies en Rynfrankies. Weens die gebrek aan 'n standaardtaal word hierdie dialekte naas mekaar gepraat en geskryf. Die skryf- en kopieerwerk bly 'n domein van die kerk, en tot byin die 8ste eeu is dokumente byna uitsluitenduitsluitlik in Latyn geskryf.

[[Karel die Grote]] bevorder in omtrent 800 die onderwys en wetenskappe; belangrike godsdienstige tekste word dikwels in die volkstaal vertaal. Slegs 'n relatief klein aantal tekste uit die Oudhoogduitse tydperk is bewaar, en dit is veral dokumente wat in belangrike [[klooster]]s gekopieer is. Dikwels word tekste vanuituit een dialek nain 'n ander vertaal, wat in die praktyk 'n vermenging van dialekkenmerke beteken. Die monnike, wat in 'n bepaalde dialekgebied skryf, is dikwels die plaaslike dialek nie magtig nie, en hulle kopieerwerk bevat hiperkorrekte vorme. Ook die gebruik van die [[Latynse alfabet]] skep 'n probleem; weens die fonetiese verskille tussen die klassieke Romeinse taal en die Oudhoogduitse dialekte is die ortografiese weergawe van klanke in die meeste gevalle twyfelagtig.

Die tydperk van die Middelhoogduitse taal begin omtrent 1100 in die tyd van die [[kruistog]]te en eindig met die [[reformasie]] omtrent 1500. Dit is 'n aantal dialekte, wat uit die Oudhoogduits ontwikkel, ofskoon daar nog nie sprake van 'n algemene standaardtaal kankon wees nie. Net soos in die Oudhoogduitse periode bestaan 'n aantal skryfdialekte naas mekaar. Die skrywers van die tyd probeer egter die opvallendste dialekkenmerke vermy, veral in die liriek.

VanafVan die 12de eeu af word die Middelfrankiese literêre taal die oorheersende dialek, terwyl in die 13de eeu die taal van die hoofse digters as belangrikste norm erken word. [[Praag]] en die Oosmiddelduitse gebiede skep in die 14de eeu die sogenaamde stadhuistaal, wat deur [[Martin Luther]] as die grondslag van sy Duitse [[Bybel]]vertaling gebruik word.

Die moderne Nieuhoogduitse periode begin met die Bybelvertaling van Luther in 1525. VolgensNa gelang van die hoofsaaklike kenmerke word die periode onderverdeel in die tyd van die volkstaalinvloed (1500–1648); die tyd van die [[Frans]]e invloed (1648–1748); die tyd van die klaarheid (onder meer deur die skrywer [[Gotthold Ephraim Lessing]] (1729–1789) oorheers), die tyd van die gevoelens in die letterkunde (''Sturm und Drang''), die tyd van die verdieping ([[Friedrich Gottlieb Klopstock]], 1724–1803), die tyd van die rede ([[Johann Gottfried Herder]], 1744–1803) en voltooiing tydens die klassieke en romantieke periode ([[Johann Wolfgang von Goethe]]).