|
[[BeeldLêer:Stupa_in_GotembaStupa in Gotemba.jpg|duimnael|’n Stoepa in Gotemba, Sjizoeka, Japan.]]
’n '''Stoepa''' is ’n [[Boeddhisme|Boeddhistiese]] bouwerk wat die relieke van ’n heilige bevat. Dit is ’n groot, ronde struktuur wat op ’n vierkantige voetstuk gebou is. Stoepas word in groot dele van [[Asië|Suid- en Oos-Asië]] aangetref.
Later het die [[pagoda]] uit die stoepa ontwikkel toe die Boeddhisme in Asië versprei het. In die Weste word nouliks tussen die twee onderskei, hoewel pagodas eerder na die geboue in Oos-Asië verwys.
Die oudste bestaande stoepa is waarskynlik in Mankiala, [[Pakistan]]; dit is in die [[2de eeu]] gebou. Die Dhamek-stoepa in [[Indië]] is omstreeks 500 gebou, maar staan op die terrein van ’n stoepa uit die [[2de eeu v.C.]] Die hoogste stoepa is die Phra Pathom Chedi in [[Thailand]], wat 127 meter hoog is.<ref>http://templesinthailand.com/wat-phra-pathom-chedi/ Temples in Thailand</ref> Ook in die [[Katmandoe]]-vallei in [[Nepal]] is twee groot stoepas.
[[BeeldLêer:Borobudur temple panorama.jpg|duimnael|Borobudur se klokvormige stoepas.]]
Die indrukwekkendste stoepa is die 8ste-eeuse [[Borobudur]]-monument in [[Java]], [[Indonesië]]. Die boonste terras met rye klokvormige stoepas het Boeddha-beelde bevat wat ''Arūpajhāna'', die sfeer van vormloosheid, uitbeeld. Die hoofstoepa is leeg en simboliseer die algehele volmaaktheid van verligting. [[Unesco]] erken dit as die grootste Boeddhistemonument in die wêreld.<ref name="unesco-whc">{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/592 |title=Borobudur Temple Compounds |publisher=Unesco |work=Uneso World Heritage Centre]] |access-date=28 Desember 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191126051202/http://whc.unesco.org/en/list/592/ |archive-date=26 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Dit is ook die grootste Boeddhistetempel ter wêreld.<ref name="Guiness">{{cite web |url=http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/largest-buddhist-temple/ |title=Largest Buddhist temple |publisher=Guinness World Records |work=Guinness World Records |access-date=27 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141105172540/http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/largest-buddhist-temple/ |archive-date=5 November 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="JakartaPost1">{{cite web |url=http://www.thejakartapost.com/news/2012/07/04/guinness-names-borobudur-world-s-largest-buddha-temple.html |title=Guinness names Borobudur world’s largest Buddha temple |author=Purnomo Siswoprasetjo |date=4 Julie 2012 |publisher=Jakarta Post |access-date=27 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304090739/http://www.thejakartapost.com/news/2012/07/04/guinness-names-borobudur-world-s-largest-buddha-temple.html |archive-date=4 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
{{cite web |url=http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/largest-buddhist-temple/ |title=Largest Buddhist temple |publisher=Guinness World Records |work=Guinness World Records |access-date=27 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20141105172540/http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/largest-buddhist-temple/ |archive-date=5 November 2014 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref name="JakartaPost1">
{{cite web |url=http://www.thejakartapost.com/news/2012/07/04/guinness-names-borobudur-world-s-largest-buddha-temple.html |title=Guinness names Borobudur world’s largest Buddha temple |author=Purnomo Siswoprasetjo |date=4 Julie 2012 |publisher=Jakarta Post |access-date=27 Januarie 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304090739/http://www.thejakartapost.com/news/2012/07/04/guinness-names-borobudur-world-s-largest-buddha-temple.html |archive-date=4 Maart 2016 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref>
== Simboliek van die stoepa ==
== Soorte stoepas in Tibet ==
[[BeeldLêer:Eight great stupas.svg|duimnael|Die agt soorte stoepas wat die lewensfasen van Boeddha verteenwoordig.]]
Daar is in [[Tibet]]taanse Boeddhisme agt soorte stoepas, wat elk verwys na ’n ander tyd in Boeddha se lewe.<ref name="Beer">Beer, Robert: ''The Encyclopedia of Tibetan Symbols and Motifs'' (2004). Serindia Publications Inc. ISBN 1-932476-10-5</ref>
* Die Lotus- of geboortestoepa: vir die geboorte van Boeddha; dit word versier met [[lotus]]blomme.
* Die stoepa van die verligting: vir die oomblik dat Boeddha op 35-jarige leeftyd die pad van geestelike verligting ingeslaan het.
* Die stoepa van die vele poorte: vir die lesse wat Boeddha aan sy leerlinge gegee het.
== Galery ==
<gallery>
FileLêer:Candi mendut.jpg|Candi Mendut.
FileLêer:Tissamaharama dagoba.jpg|Dagoba.
FileLêer:Sanchi stupa.jpg|Sanchi, Indië.
FileLêer:Borobudur.Stupas.am002.JPG|Borobudur, Indonesië
FileLêer:General View of Shingardar Stupa - From Eastern Side.JPG|Shingardar, Swatvallei.
FileLêer:Dro-dul_Chorten_dul Chorten -_Gangtok Gangtok,_Sikkim Sikkim.jpg|Dro-dul Chorten, Gangtok, Sikkim.
ImageLêer:Ruwanwelisaya.jpg|Anuradhapura, Sri Lanka.
FileLêer:Golden temple dambulla.jpg|Dambulla-tempel, Sri Lanka.
</gallery>
== Eksterne skakels ==
* [http://www.stupa.org.nz/ Inligting oor stoepas]
* {{Commons-kategorie inlyn|Stupas}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:nl:Stoepa|Nederlandse Wikipedia]]
{{Normdata}}
| 