Atoommassa: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Mol (eenheid) skakel
Tikfoute
 
Lyn 10:
Met die uitsondering van sekere kunsmatige isotope met 'n kort halfleeftyd is die atoommassa van 'n isotoop by benadering 'n heelgetal: in die meeste gevalle is die eerste getal na die desimaal 'n 0 of 'n 9. Die afgeronde heelgetal word die [[massagetal]] genoem en is die die aantal [[proton]]e en [[neutron]]e in die [[atoomkern]]. Byvoorbeeld, {{sub sup|1|1}}He, die isotoop met die ligste kern, het 'n atoommassa van {{nowrap|1,'''0'''07 Da}}, {{sub sup|56|26}}Fe, die isotoop met die hoogste verbindingsenergie per nukleon het 'n atoommassa van {{nowrap|55,'''9'''34 Da}} terwyl {{sub sup|238|92}}U, die swaarste natuurlike voorkomende isotoop het 'n atoommassa van {{nowrap|238,'''0'''50 Da}}.
 
Die patroon in die hoeveelhede waarmee die atoommassas van hulle massagetalle afwyk is as volg: die afwyking begin positief by [[waterstof]]-1 en word negatief totdat 'n minimum bereik word by [[yster]]-56, waarna ditdie met toenemende massaetallemassagetalle toeneem tot positiewe waardes vir die swaar isotope. Dit stem ooreen met die volgende: [[kernsplyting]] (klowing) in 'n ligter element swaarder as [[yster]] stel energie vry en fisie van enige element ligter as yster vereis energie; die teenoorgestelde is waar vir [[kernfusie]] (versmelting) reaksies - fusie van elemente ligter as yster stel energie vry, terwyl splyting van elemente swaarder as yster energie vereis.
 
Die '''atoommassa''' (ook die '''relatiewe atoommassa''' of '''gemiddelde atoommassa''') soos dit op die periodieke tabel verskyn, is die gemiddelde atoommassa van al die chemiese element se stabiele isotope. Dit is 'n geweegde gemiddelde wat die relatieverelatiewe natuurlike verspreiding van die isotope reflekteer. Die syfer verteenwoordig dan die massa in gram van een [[Mol (eenheid)|mol]] van die element se atome, dikwels ook na verwys as die [[molmassa]]. Die term ''atoomgewig'' word tans uitgefaseer.
 
'n Soortgelyke definisie het betrekking op [[molekule]]s; wat die [[molekulêre massa]] genoem word. 'n Mens kan die molekêre massa bereken deur die som van die atoommassas van elke element waaruit die molekule saamgestel is en die verhouding waarin dit in die molekule voorkom soos weergegee in sy [[chemiese vergelyking]]. Soortgelyk bestaan daar 'n [[formule-massaformulemassa]] vir stowwe wat nie molekules vorm nie.
 
'n Direkte vergelyking en meting van die massas van atome en molekules word moontlik gemaak deur [[massa-spektrometriemassaspektrometrie]].
 
Een [[mol (eenheid)|mol]] van 'n stof bevat altyd 'n hoeveelheid van daardie stof gelykstaande aan die atoom- of molekulêre massa van die stof in gram uitgedruk. Neem byvoorbeeld yster met 'n atoommassa van 55,847: Dit beteken dat een mol ysteratome 'n massa van 55,847 gram sal hê.