Patent: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Vervang bladsyinhoud met 'een patent is een linke soep, daar moet je niet zomaar aan beginnen. het akn wel lache zijn om je eigen doekoe om te zeetten in je nieuwe pletterpet maarjah, het kan niet ...' |
k revert |
||
Lyn 1:
[[Image:Ejector_seat_with_patents_crooped.jpg|thumb|250px|Die patentplaat van 'n Martin-[[uitskietstoel]] van die gelyknamige militêre vliegtuig wys dat die ontwerp deur verskeie patente gedek word [[Brittanje]], [[Suid-Afrika]], [[Kanada]] en ander lande.]]
'n '''Patent''' is 'n stel [[uitsluitlike reg]]te wat deur die [[staat]] aan 'n persoon toegeken word vir 'n vaste 'n '''Patent''' is 'n stel [[uitsluitlike reg]]te wat deur die [[staat]] aan 'n persoon toegeken word vir 'n vaste typerk in ruil vir die beheerde, [[openbare]] bekendmaking van sekere besonderhede van 'n toestel, tegniek, proses of samestelling van materiale (wat as 'n [[uitvinding]] bekend staan) wat nuut is, innoverend en nie voor-die-hand-liggend is nie en bruikbaar is of nywerheidstoepassings het.
Die uitsluitlike regte wat aan die patenthouer gegee word is die reg om ''ander te verhoed'' om die patent waarop aanspraak gemaak word te maak, gebruik, te verkoop, aanbiedinge tot die verkoop daarvan te maak of dit in te voer. Die regte wat aan die patenthouer toegeken word sluit nie noodwendig die reg in om die uitvinding self te maak, te verkoop of te gebruik nie. Die patenthouer mag byvoorbeeld eers aan ander wette en regulasies voldoen alvorens hy kan gebruik maak van die uitvinding. 'n [[Farmakologie|Farmaseutiese]] maatskappy mag byvoorbeeld 'n patent op 'n nuwe [[medikasie]] verkry maar sal dit nie aan die mark kan bekend stel sonder die nodige wetlike toestemming soos deur 'n betrokke land se wette voorgeskryf word nie. 'n Uitvinder kan ook byvoorbeeld moontlik 'n patent verkry vir 'n verbetering tot 'n spesifieke soort [[laser]], maar nie die nuwe ontwerp kan verkoop of vervaardig sonder 'n [[lisensie]] (toestemming) van die eienaar van 'n vroeëre breër patent wat alle lasers van die soort dek nie.
Die term "patent" vind sy oorsprong in die [[Latyn]]se woord ''patere'' wat beteken om te "oop te maak" (d.w.s. openbaar te maak).
== Ekonomiese grondrede ==
Daar bestaan drie hoofregverdiginge vir die toekenning van patente. '''Eerstens''', ooreenkomstig die oorspronklike definisie van die term "patent", word daar geredeneer dat patente die openbaarmaking van [[innovasie]]s bevorder en aanmoedig en sodoende in die [[openbare belang]] is. As [[uitvinder]]s nie die wetlike beskerming van patente geniet het nie, sou hul moontlik verkies het om hul uitvindings geheim te hou. Die toekenning van patente maak die besonderhede van nuwe tegnologie aan die publiek beskikbaar sodat dit uitgebuit kan word deur enigeen nadat die patent se beskermingstydperk verstryk het of vir verdere verbetering deur uitvinders (wat hierdie verbeteringe op hulle beurt kan patenteer). Verder verseker die openbare rekord dat die patenthouer se idee nie aan die mensdom verlore gaan wanneer die patent se termyn verstryk nie.
'''Tweedens''' word daar algemeen geglo dat patente mense aanspoor tot ekonomies doeltreffende [[navorsing en ontwikkeling]] (N&O). Baie groot moderne [[korporasie]]s het jaarlikse begrotings van honderde- of selfs biljoene Rande. Sonder patentbeskerming sou die spandering op N&O betekenisvol minder gewees het of dalk selfs glad nie eers bestaan het nie, wat die moontlikhede vir tegnologiese vooruitgang of -deurbrake ernstig sou kortwiek. Korporasies sou minder geneë wees om geld op N&O te spandeer as derde party vry sou wees om enige gevolglike ontwikkelinge uit te buit. Hierdie tweede regverdiging is nou verwant aan die basiese beginsels wat die grondslag vorm van [[eiendomsreg]] (waarom 'n huis bou as iemand anders vry is om daar in te trek?).
'''Derdens''' glo baie dat patentregte ander maatskappye of indiwidue aanspoor om alternatiewe te ontwikkel om gepatenteerde uitvindings te omseil en sodoende word nuwe alternatiewe tegnologieë ontwikkel wat anders nooit ontwikkel sou word nie.
===Kritiek===
Daar is egter argumente wat patentregte teenstaan. Die toeken van 'n patent gee aan die patenteienaar 'n "negatiewe reg" omdat hy of sy ander mededingers wettig kan verhoed om die uitvinding te gebruik, selfs al het die mededinger dieselfde uitvinding onafhanklik ontwikkel. Sommige mense glo dat die aansporing wat patente bied nie noodsaaklik is vir die skep van nuwe uitvindings nie en dat die aansporings wat die markkragte bied meer as voeldoende is. In die geskiedenis is daar vele voorbeelde waar patente deur heersers aan partye toegeken het wat nie vir uitvindings verantwoordelik was nie met die uitsluitlike doel om voordeel daaruit te trek. Ander glo dat patente [[mededinging]] onderdruk en lei tot hoër pryse, laer kwaliteit en tekorte.
Die geskiedenis leer dat lande met doeltreffende patentstelsels 'n groter ekonomiese groei en tegnologiese vorderinge beleef het as lande waar intellektuele eiendom nie deur die wet beskerm word nie. Daar is egter verskille ten opsigte van spesifieke nywerhede. Die kleurstofnywerheid in Brittanje waar patentbeskerming van krag was het byvoorbeeld in die middel van die 19de eeu geweifel terwyl dit in Duitsland gefloreer het ten spyte van die afwesigheid van sulke wetlike beskerming.
'n Meer subtiele probleem met patentregte is deur die regsgeleerdes Professors Michael Heller en [[Rebecca Eisenberg]] voorgestel in 'n artikel wat hulle in 1998 in die tydskrif ''Science'' geskryf het. Die professore het gepostuleer dat nuttige uitvindings wat op vroeëre gepatenteerde uitvindings bou ontmoedig kan word deur die hoë [[transaksie koste]]s voortvloeiend uit die onderhandelinge met sulke patenthouers. Volgens Heller en Eisenberg, kan intellektuele eiendomsregte so breedweg gefragmenteerd raak dat niemand dit effektief kan benut nie. As 'n moontlike voorbeeld identifiseer die proffesore terapeutiese [[proteïen]]e en genetiese diagnostiese toetse wat verskeie gepatenteerde geenfragmente vereis. Om dit met tradisionele eiendomsreg te vergelyk kom dit daarop neer dat ses verskillende partye byvoorbeeld 'n huis se twee slaapkamers, sy sitkamer, kombuis, eetkamer en badkamers besit — die nut van die huis sou dus vermors wees tensy die partye 'n ooreenkoms kan bereik waar ó elkeen toegelaat word om die ander se area in die huis te kan gebruik óf dat een van die partye die eienaarskap van die huis in sy geheel oorneem.
Omdat dit baie moeilik is om die voordele en nadele van patentregte te balanseer is daar 'n voortdurende debat oor die mate waartoe patentregte toegestaan behoort te word. Hierdie omstredenheid kan gesien word in die verskillende maniere waarop verskillende [[regsgebied]]e besluit om patente toe te ken. Die afgelope tyd kan 'n wêreldwye aanvaarding en aanvulling tot die bestek van patentregte waargeneem word, soos blyk uit die [[Wêreld Handelsorganisasie|WHO]] se [[Ooreenkoms oor die Handelsverwante Aspekte van Intellektuele Eiendomsregte]].
'n Interresante nagevolg van die moderne gebruik van patentregte is dat die klein uitvinder sy monopolie status kan gebruik om 'n lisensiehouer te word. Dit laat die uitvinder toe om kapitaal vinnig te versamel deur die uitvinding te lisensieer en kan dit moontlik maak vir innovering om vinnig plaas te vind aangesien hy/sy kan kies om nie self die vervaardiging vir die uitvinding te bestuur nie. Hy kan dus sy tyd en energie spandeer op suiwer innoverende aktiwiteite en ander toelaat om op die vervaardigbaarheid daarvan te konsentreer.
== Wetlike implementering ==
'n Moderne patent verskaf die [[reg]] om ''ander uit te sluit'' van die maak, gebruik, verkoop, aanbied vir verkoop of die invoer van die gepatenteerde [[uitvinding]]. Oor die algemeen kan patente slegs afgedwing word deur [[regsgeding|burgerlike regsgedinge]]. [[Lisensie|Lisensie-ooreenkomste]] rondom patente is uiteraard [[kontrak]]te waarin die eienaar van die patent (lisensieverskaffer) toestem dat die lisensiehouer van die uitvinding gebruik kan maak sonder dat 'n regsgeding teen hom aanhangig gemaak word deur die eienaar vir inbreuk op sy patenteregte. Party regerings behou die reg voor om patente op te skort of te kanselleer soos hulle goed dink.
'n [[Patentaansoek]] vir 'n ''nutspatent'' in die [[Verenigde State]] (teenoor 'n [[ontwerp-patent]]), moet na behore beskryf hoe 'n uitvinding gemaak en gebruik word en moet ook die aanspraak beskryf op so 'n wyse dat die besonderhede van die uitvinding uitgewys word en die bestek van die onderwerp waarvoor eksklusiewe regte gevra word definieer. Die eksklusiewe regte word dan beperk tot die bestek soos in die patentaansoek uiteengesit is. Patentaansprake neem tipies die vorm aan van 'n lang selfstandige naamwoordfrase, bv:
*"'''n Toestel vir die vang van muise, wat bestaan uit 'n basisdeel vir die plasing op 'n plat oppervlak, 'n veertoestel....''"
*"'''n Chemikalieë vir die skoonmaak van vensters, bestaande uit ongeveer 10–15% ammoniak, ...''"
*"'''n Metode vir die berekening van toekomstige lewensverwagting, wat die insameling van persoonlike data X, Y, Z, behels ...''"
Elke woord in 'n aanspraak word beskou as 'n "element" of "beperking" van die aanspraak. Ten einde iemand in die [[hof]] te kan uitstluit van die gebruik van die gepatenteerde uitvindsel, moet die patenthouer aan die hof bewys dat dit wat die ander persoon gebruik by die bestek van ten minste een van die aansprake in die patent val.
Om hierdie rede is dit meer betekenisvol om 'n patentaanspraak te verkry wat die absolute minimum stel beperkinge insluit wat die nuwe uitvinding onderskei van dit wat voorafgegaan het<!--soek woord vir prior art-->. Die ander kant van die saak is dat hoe minder beperkinge op die aanspraak aangedui is, hoe waarskynliker gaan dit wees dat die aanspraak as 'n voor-die-hand-liggende uitbreiding van die voorafbestaande kennis vertolk gaan word en daarom tydens die patentoorsig of op 'n latere tydstip as ongeldig verwerp gaan word.
=== Die reg tot uitsluiting—'n Voorbeeld ===
As 'n uitvinder 'n bestaande gepatenteerde ontwerp vir 'n [[muisval]] neem en 'n nuwe eienskap daarby voeg om 'n verbeterde muisval te skep en 'n patent op die verbetering verkry, kan hy of sy slegs die verbeterde muisval wettiglik vervaardig met toestemming van die oorspronklike patenthouer, met die aanname dat daardie oorspronklike patent nog geldig is.
Aan die ander kant, kan die eienaar van die verbeterde muisval die oorspronklike patenthouer verhoed om van die verbetering gebruik te maak. In hierdie geval gaan patenteienaars dikwels [[kruislisensiëring]]ooreenkomste aan.
=== Geen reg tot gebruik ===
'n Kwessie wat dikwels verkeerd verstaan word is dat 'n patent 'n reg aan die patenthouer verleen om die beskermde uitvinding te gebruik nie (ten minste nie outomaties nie). Daar kan byvoorbeeld een of meer voorafgaande patenthindernisse bestaan wat die gebruik daarvan verhoed (Dit is dikwels die geval, waar 'n nuwe uitvinding 'n verbetering is van 'n bestaande breër gedefiniëerde gepatenteerde tegnologie). 'n Patent kan dus as 'n ''negatiewe reg'' gesien word wat die eienaar kan gebruik om te verhoed dat mededingers 'n betrokke uitvinding gebruik, maar nie noodwendig die reg verleen om die patent self te gebruik nie.
=== Regeringswette ===
Alhoewel patente uit hul aard gebiedsgebonde is, bestaan daar tans verskeie betekenisvolle internasionale verdrae wat van die belangrike aspekte van [[wet|patentereg]] bepaal.
Die belangrikste hiervan is die [[Wêreldhandelsorganisasie]] se [[Ooreenkoms oor Handelsverwante Aspekte van Intellektuele Eiendomsregte|TRIP Ooreenkoms]], waaraan bykans alle lande deelneem. Die [[Verenigde State]], die lande van die [[Europese Unie]] en [[Japan]] is lede van al die belangrikste ooreenkomste. Dit het daartoe aanleiding gegee dat patentereg wêreldwyd geharmoniseer is, veral in die laaste dekade van die 20<sup>ste</sup> eeu tot op hede.
Ten spyte van hierdie harmonisering is die patentereg in die V.S.A steeds in baie opsigte uniek in verskeie belangrike opsigte. Die grootste verskil is dat, as twee mense aansoek doen vir dieselfde uitvinding, ken die [[V.S.A]] se stelsel dit toe aan die eerste om uit te vind, terwyl in die res van die wêreld dit toegeken word aan die eerste aansoeker. 'n Ander unieke aspek van die V.S.A se patentereg is dat 'n uitvinder 'n een jaar grasieperiode het na verkoop of publikasie van die uitvinding om 'n aansoek om 'n patent in te dien, terwyl patenteregte in die meeste ander lande verloor word as 'n aansoek nie op lêer is ten tye van die eerste openbaarmaking, publikasie of verkoop van die uitvinding nie.
Soos hierbo genoem het patente 'n gebiedsgebonde aard. Dus om patente in verskeie lande te verkry is dit nodig om in elke land of streek waar 'n patent verlang word aansoek te doen. Die [[Patentsamewerkingsooreenkoms]] laat aansoekers egter toe om aanvanklik 'n enkele internasionale aansoek in te dien, wat dan later in afsonderlike lande en streke ingedien kan word. Op soortgelyke wyse is daar in [[Europa]], 'n enkele patentaansoekprosedure wat beskikbaar is deur die [[Europese Patente Organisasie|Europese patentekantoor]]. 'n Suksesvolle aansoek vir 'n [[Europese Unie|Europese patent]] lei tot 'n groep nasionaal afdwingbare patente (soveel as 36) eerder as 'n enkele patent wat dwarsoor Europa geldig is. So 'n Europawye patent of ''Gemeenskapspatent'' word al sedert die 1970s in die Europese Unie bespreek maar geen vordering is nog in die verband gemaak nie.
Baie internasionale verdrae is ontwerp om 'n mate van erkenning aan aansoekdatums te verleen vir aansoeke wat in ander lande ingedien is. In hierdie verband is die belangrikste verdrag die [[Parys Konvensie vir die Beskerming van Industriële Eiendom|Parys Konvensie]] wat terugdateer tot 1883.
Tipies word uitvinders een jaar (die [[prioriteitsreg|prioriteitsjaar]]) vanaf die indien van 'n aansoek in 'n eerste land toegestaan om die aansoek in ander lande in te dien.
== Aansoekproses ==
'n [[Patentaansoek]] word gewoonlik voorberei deur 'n profesionele [[agent]], wat as 'n [[patenteprokureur]] bekend staan, wat dan die aansoek by die [[patentekantoor]] indien.
Die persoon wat om die patent aansoek doen hoef nie noodwendig die uitvinder te wees wat die uitvinding geskep op uitgedink het nie. In die [[Verenigde State]] moet 'n patent egter onder die naam van die uitvinder of uitvinders ingedien word, al kan die aansoek aan 'n ander party toegewys word soos byvoorbeeld die werkgewer van die uitvinder. By die patentekantoor sal 'n [[patenteklerk|ondersoeker]] die uitvinding se [[patenteerbaarheid]] oorweeg en of dit andersins voldoen aan die vereistes vir 'n toekenning.
Sommige lande het nie 'n formele oorsigproses vir patentaansoeke nie terwyl ander die gevolgtrekkings van ander patentekantore aanvaar. Kleiner lande soos [[België]] en [[Nederland]] staan 'n patent bykans outomaties toe met minimale ondersoeke. In teenstelling daarmee stel die Verenigde State se kantoor vir Patente en Handelsmerke, die Japanese Patentekantoor en die Europese Patentekantoor streng vereistes.
Die aansoekproses behels tipies:
# Die indien van 'n aansoek deur die uitvinder of aansoeker.
# Die formalisering van die aansoek (handtekeninge van die uitvinder of aansoeker), dikwels op dieselfde tyd as die indiening van die aansoek.
# Die opstel van 'n verslag deur die patentekantoor wat die [[voorgaande vakstand]] uiteensit.
# Publikasie na 18 maande vanaf die vroegste aansoekdatum.
# 'n Oorsig deur die ondersoeker, insluitend enige kommunikasie met die aansoeker om die [[aanspraak (patent)|aanspraak]] se taal te wysig indien nodig.
# Die toeken van die patent (indien voldoen het aan patenteerbaarheidsvereistes) en publikasie van die toegekende patent.
# 'n Beswaartydperk waartydens enigeen (bv. ander maatskappye) die toekenning van die patent kan teenstaan. Dit is nie van toepassing in die V.S.A nie, waar ander prosedures naamlik die [[heruitreiking (patent)|heruitreiking]] en [[herondersoek]]prosedures geld. In sommige lande kan beswaar aangeteken word voor die toekenning van 'n patent.
Die oorsigproses kan die volgende behels:
# Bevestiging dat die aansprake patenteerbare materiaal is.
# Verseker dat die patent slegs op een uitvinding van toepassing is.
# Formaliteite soos om te verseker dat al die tekeninge, beskrywings en aansprake aan al die formele vereistes voldoen.
# Bevestiging van die [[nutswaarde (patent)|nutswaarde]] of [[nywerheidstoepaslikheid]].
# Bevestiging an die [[nuutheid (patent)|nuutheid]].
# Bevestiging dat die patent 'n vindingryke stap is en nie vanselfsprekend is nie.
=== Patenteerbare materiaal ===
Die standaard vir watter soort materiaal [[patenteerbaarheid|patenteerbaar]] is, is in die meeste lande 'n mensgemaakte uitvinding wat nuut, nuttig en nie voor die hand liggend is nie. Sommige lande sluit spesifieke kategorieë uitvindings uit. Onder die Europese Konvensie op Patente is sagteware byvoorbeeld nie patenteerbaar nie. Bykans alle lande verbied patente op wiskundige vergelykings, abstrakte idees, wette van die natuur ensovoorts.
Volgens die V.S.A se wette word 'n uitvinding as nuttig geag as dit ten tyde van die aansoek in staat is om 'n bespeurbare voordeel te lewer (aan 'n persoon wat 'n gewone vaardigheid het in die vak wat die uitvinding dek). Die voordeel moet spesifiek, betekenisvol en prakties wees.
Algemeen gesproke is daar drie breër kategorieë patenteerbare materiale: prosesse, masjiene en gereedskap of middele vir vervaardiging en gebruik.
'n Proses kan 'n metode wees om iets te maak, 'n metode om iets te gebruik, of 'n metode om iets te doen. Prosesse sluit in besigheidsmetodes, sagteware, mediese tegnieke, sportstegnieke ensovoorts. Masjiene sluit in toestelle en apparate. Gereedskap of middele vervaardiging sluit in meganiese toestelle, elektriese/elektroniese toestelle en samestellings van stowwe soos chemikalieë, masjiene, DNS en RNS.
Die [[sagteware patent|patenteerbaarheid van sagteware]] (en [[besigheidsmetode patent|besigheidsmetodes]]) is wêreldwyd 'n omstrede kwessie. [[Gevallereg]] in die Verenigde State laat patente toe vir sagteware en besigheidsmetodes. Rekenaarprogramme is egter nie opsigself patenteerbaar in Europa nie al bestaan daar wel uitvindings wat sagteware gebruik wat gepatenteer is.
Patente wat verband hou met natuurlike verbindings (bv. stowwe wat in die [[reënwoud]] gevind word) asook [[medisyne]]s, mediese behandelingstegnieke en [[genetiese reeks]]e is ook omstrede. Daar bestaan betekenisvolle verskille en teenstrydighede in die hantering van hierdie onderwerpe. In die V.S.A kan byvoorbeeld 'n patent vir snykundige metodes verkry word maar 'n mediese praktisyn mag nie verhoed word om die snykundige metode te gebruik nie.
=== Nuutheid ===
Nuutheid hou verband met of iets voorheen bestaan het voor die uitvinding deur die aansoeker gemaak is of geopenbaar is aan die publiek voor die aansoekdatum. Die V.S.A en Kanada laat 'n een jaar grasieperiode na openbaarmaking toe vir 'n aansoek om ingedien te word maar die meeste ander lande laat geen grasieperiode toe nie.
'n Uitvinding is nie nuut as daar 'n bestaande toestel is of 'n toestel of proses wat reeds aan die publiek openbaar gemaak is nie wat reeds al die elemente van 'n aanspraak bevat nie. Die identifisering van so 'n ''[[vakstand]]'' deur die ondersoeker van die patent word verrig deur 'n literatuurondersoek (tegniese joernale, gepubliseerde patentaansoeke en toegekende patente ensomeer) wat die besondere patent se aansoekdatum voorafgaan.
=== Vindingryke stap en nie-vanselfsprekendheid ===
[[Image:Combover patent.jpg|right|thumb|190px|'n Voorbeeld van 'n patent wat as onbeduidend beskou word - 'n haarstyl patent (V.S.A patent no 4 022 227), in 1977 toegeken.]]
Selfs al is 'n aansoeker se aanspraak op 'n uitvinding nuut, kan 'n patent steeds van die hand gewys word as die onderwerpmateriaal voor die hand liggend of vanselfsprekend is vir iemand wat vaardig is in die vakgebied van die uitvinding. Die rede vir die verbied van patente op vanselfsprekende tegnologieë is om te verhoed dat mense uitsluitlike regte kan verkry op iets wat eintlik reeds openbare eiendom is, selfs as die dokumentasie wat ooreenstem met die aansoeker se beskrywing nie reeds bestaan nie.
Die standaard vir vanselfsprekendheid en die toepassing daarvan is 'n meer subjektiewe en omstrede kwessie as dié van nuutheid. As die vereistes baie streng is, is bykans niks patenteerbaar nie of as dit te los is kan allerhande soorte onbenullige uitvindings patente ontvang.
== Geldigheidstermyn van 'n patent ==
Die maksimum moontlike termyn van 'n toegekende patent (met die aanname dat die vereiste jaarlikse hernuwingsfooie betaal word) is normaalweg om en by 20 jaar vanaf die aansoekdatum. Die [[TRIPS ooreenkoms]] vereis dat lidstate van die [[Wêreldhandelsorganisasie]] ten minste 'n soortgelyke termyn moet toestaan onder normale omstandighede. Verder is daar ook soms 'n ander vorm van beskerming in sommige lande beskikbaar soos byvoorbeeld in die [[Europese Unie]] kan 'n aanvullende beskermingsertifikaat verkry word vir medisinale- en plantbeskermingsprodukte waar 'n lang vertragingsperiode kan voorkom as gevolg van burokratiese rompslomp.
In baie lande kom daar verskillende patentekategorieë voor en is die 20 jaar geldigheidstermyn dikwels net van toepassing op nutspatente en nie op ontwerpspatente nie. In die V.S.A is patente op die ornamentele vorm van voorwerpe byvoorbeeld slegs geldig vir 14 jaar vanaf die aansoekdatum.
Daar is verder 'n groep mense wat glo dat enige vorm van [[intellektuele eiendom]], insluitend patente, meer skade doen as wat dit voordele inhou en van hulle noem hulself [[info-anargiste]].
== Geskiedenis van patente ==
[[Beeld:USpatents18002004.JPG|thumb|right|450px|Patente in die V.S.A toegeken tussen, 1800–2004.[http://www.uspto.gov/web/offices/ac/ido/oeip/taf/h_counts.htm]]]
Al is daar moontlike bewyse dat 'n stelsel soortgelyk aan patente tussen die antieke Griekse stede bestaan het, het die moderne begrip van patente in Italië ontstaan.
Die eerste patentewet was 'n Venisiese Verordening van 1474 waar die [[Republiek van Venisië]] 'n dekreet uitgevaardig het waarvolgens nuwe en vindingryke toestelle wanneer dit in gebruik geneem word slegs beskerming teen nabootsers kon ontvang indien dit aan die owerhede bekend gemaak is. Engeland het gevolg met die wet op Monopolieë van 1623 onder Koning [[James die Eerste]]. Voor die tyd het die koning 'n ope brief (letters patent) uitgegee wat aan 'n persoon 'n monopolie gegee het om sekere goedere te verskaf of te vervaardig. Die eerste hiervan is deur [[Henry die Sesde]] van Engeland in 1449 uitgevaardig aan 'n [[Vlaandere|Vlaamse]] man wat aan hom die 'n monopolie verskaf het op die vervaardiging van [[glas|brandskilderglas]].
Dit het 'n lang tradisie deur die Engelse monargie tot stand gebring waar sulke briewe aan gunsteling persone uitgereik is (of aan mense wat bereid was om vir sulke briewe te betaal). Dit is toenemend misbruik en het die monargie dikwels patentbriewe vir allerhande algemene goedere uitgereik (selfs sout onder andere). Hierdie mag is later so misbruik dat die howe beperkings begin instel het op die omstandighede vir die uitreiking van sulke briewe. Na 'n publieke oproer is Koning James die Eerste gedwing om alle bestaande monopolieë te herroep en het toe verklaar dat alle toekomstige briewe van die aard slegs vir nuwe uitvindings uitgereik sou word. Dit is toe in die Wet op Monopolieë ingesluit waar die parlement die koningshuis se mag uitdruklik beperk het tot die uitreiking van patentbriewe vir uitvinders of bekendstellers van nuwe uitvindings vir 'n vasgestelde aantal jare.
<!--
In the reign of [[Anne of Great Britain|Queen Anne]] the rules were changed again so that a written description of the article was given. Section 6 of the Statute refers to "manner[s] of new manufacture... [by] inventors", and this section remains the foundation for patent law in New Zealand and Australia. The Statute of Monopolies was later developed by the courts to produce modern patent law; this innovation was soon adopted by other countries.
==History of Patents in the United States==
During the period of America’s [[Thirteen Colonies]] a few inventors were able to obtain monopolies (i.e. “patents”) to produce and sell their inventions. These monopolies were granted by petition to a given colony’s legislature.
In 1646, for example, the [[Province of Massachusetts Bay]] granted inventor [[Joseph Jenks Sr.]] the exclusive right to set up water mills using a speedier engine he had developed for making edged tools, such as [[scythe| scythes]]. His monopoly was to run for 14 years. [http://www.myoutbox.net/popch02.htm| Reference]
[[Image:FirstUSpatent.jpg|right|thumb|First US patent]]The Patent Commission of the U.S. was created in [[1790]]. Its first three members were [[Secretary of State]] [[Thomas Jefferson]], Secretary of War [[Henry Knox]], and [[Attorney General]] [[Edmund Randolph]]. On [[July 31]], [[1790]] inventor [[Samuel Hopkins]] of [[Pittsford, Vermont]] became the first person to be issued a patent in the [[United States]]. His patented invention was an improvement in the "making of [[potash|Pot Ash]] by a new apparatus & process". The earliest patent law required that a working model of each invention be produced in miniature. Patent applications were examined to determine if an inventor was entitled to the grant of a patent
The Patent Law was revised in [[1793]]. Patent applications were no longer examined. The rate of patent grants had grown to about 20 per year and the time burden on the Secretary of State was considered to be too burdensome. Patents were granted simply by submitting a written description an invention, a model of the invention, if appropriate, and paying a fee of $30 ($1000 in 2006 US dollars).
The Patent Board was replaced by a clerk in the [[Department of State]]. [[James Madison]], Secretary of State, created a separate [[Patent Office]] within the State Department and he appointed Dr. [[William Thornton]] as its first superintendent in [[1802|May 1802]]. On [[May 5]], [[1809]] [[Mary Dixon Kies]] became the first woman to be awarded a U.S. patent. Later, in [[1810]], the Patent Office moved from the Department of State to Blodgetts Hotel. In the same year, they opened the patent model storage to the general public.
The patent laws were again revised in 1836. The examination of patent applications was reinstituted. The number of patents granted per year had grown to about 700.
The first 10,000 patents issued by the [[USPTO]] from July [[1790]] to July [[1836]] were destroyed in a fire in December 1836. About 2800 of them were later recovered, but the majority of them are still missing. The recovered patents are now called [[X-Patent]]s because their patent numbers end with an "X."
===Patent models===
{{details|Patent model}}
One of the most interesting early features of the U.S. patent system was the requirement of patent models. A patent model was a scratch-built [[miniature model]] no larger than 12" by 12" that showed how the patent works. Since most early inventors were ordinary people without technological or legal training, it was difficult for them to submit formal patent applications, due to the required small-scale models. However, to some degree, it was beneficial for these amateur inventors to submit a model. This is because their inventions might not be fully comprehended otherwise.
Patent models were required since 1790. The [[Congress]] of the U.S. abolished the legal requirement for them in [[1870]]. The U.S. Patent Office kept this requirement until [[1880]]. However, some inventors still willingly submitted models at the turn of the [[20th century]].
A working model, or other physical exhibit, may be required by the U.S. Patent Office if deemed necessary. This is not done very often. A working model may be requested in the case of applications for patent for alleged [[perpetual motion]] devices (Source: USPTO web site).
=== Reform ===
Reforming the patent system or trying to do so is an undergoing process in many national or international legislations. Currently the following initiatives are being examined:
* United States [[Patent Reform Act of 2005]], which would cause the "[[first-to-invent]]" system to be replaced by a "[[first-to-file]]" system.
* European Union [[Community Patent]], which is an attempt to create a unitary, centrally enforceable, centrally revocable patent in Europe
* [[Patent Commons]], which is an attempt to protect FL/OSS software from attack by patent holders. Several companies have donated patents to several different Patent Commons for defensive use.
==See also==
{{wikiquote}}
=== Legal concepts ===
*[[Assignor estoppel]]
*[[Claim (patent)|Claim]]
*[[Clearance search and opinion]]
*[[Defensive publication]]
*[[Disclaimer (patent)|Disclaimer]]
*[[Doctrine of equivalents]]
*[[Essential patent]]
*[[Exhaustion of rights]]
*[[Filing date]]
*[[First to file]]
*[[First to invent]]
*[[Industrial applicability]]
*[[Interference proceeding]]
*[[Inventive step and non-obviousness]]
*[[Inventor (patent)|Inventor]]
*[[Letters patent]]
*[[Maintenance fee (patent)|Maintenance fee]]
*[[Novelty (patent)|Novelty]]
*[[On-sale bar]]
*[[Opposition proceeding]]
*[[Patent classification]]
*[[Patent family]]
*[[Patent infringement]]
*[[Patent misuse]]
*[[Patent pending]]
*[[Patent pool]]
*[[Patent watch]]
*[[Patentability]]
*[[Patentable subject matter]]
*[[Person having ordinary skill in the art]]
*[[Petition to make special]]
*[[Prior art]]
*[[Priority right]]
*[[Prosecution history estoppel]]
*[[Provisional rights]]
*[[Reasonable and Non Discriminatory Licensing]]
*[[Reduction to practice]]
*[[Reexamination]]
*[[Research exemption]]
*[[Submarine patent]]
*[[Sufficiency of disclosure]]
*[[Supplementary protection certificate]]
*[[Term of patent]]
*[[Transfer (patent)|Transfer]]
*[[Unity of invention]]
*[[Utility (patent)|Utility]]
=== Special types of patents and patent applications ===
*[[Biological patent]]
*[[Business method patent]]
*[[Chemical patent]]
*[[Design patent]]
*[[Patent application]]
** [[Continuing patent application]] (incl. continuation, divisional and continuation-in-part) for instance under [[United States]] patent law
**''[[Kokai]]'' (published, unexamined [[Japan]]ese patent application)
**''[[Kokoku (patent law)|Kokoku]]'' (examined and approved Japanese patent application)
** [[Provisional application]] under United States patent law
*[[Software patent]]
** [[List of software patents]]
** [[Software patent debate]]
** [[Software patents under the European Patent Convention]]
** [[Software patents under the Patent Cooperation Treaty]]
** [[Software patents under TRIPs Agreement]]
** [[Software patents under United Kingdom patent law]]
** [[Software patents under United States patent law]]
*[[Utility model]]
**''[[Gebrauchsmuster]]'' ([[Germany|German]] and [[Austria]]n utility models)
=== Organizations and patent offices ===
{{details|intellectual property organization}}
{{details|patent office}}
*[[African Regional Intellectual Property Organization]] (ARIPO)
*[[Canadian Intellectual Property Office]] (CIPO)
*[[Eurasian Patent Organization]] (EAPO)
*[[European Patent Organisation]] (EPO or EPOrg) ''(incl. European Patent Office)''
*''[[Organisation Africaine de la Propriété Intellectuelle]]'' (OAPI)
*[[Japan Patent Office]]
*[[United Kingdom Patent Office]]
*[[United States Patent and Trademark Office]] (USPTO)
*[[World Intellectual Property Organization]] (WIPO)
=== Treaties, conventions and other legal texts and frameworks ===
*[[Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights]] (TRIPs Agreement)
*[[American Inventors Protection Act]] (AIPA)
*[[Budapest Treaty]]
*[[Community Patent]] (''proposed'')
*''[[Directive on the patentability of computer-implemented inventions|EU Directive on the Patentability of Computer-Implemented Inventions]]'' (''proposed, then rejected'')
*[[Directive on the patentability of biotechnological inventions|EU Directive on the Patentability of Biotechnological Inventions]]
*[[European Patent Convention]] (EPC)
*[[European patent law]]
*[[European Patent Litigation Agreement]] (EPLA) (''proposed'')
*[[Japanese patent law]]
*[[London Agreement]] (''concluded but not in force yet'')
*[[Paris Convention for the Protection of Industrial Property]]
*[[Patent Reform Act of 2005|U.S. Patent Reform Act of 2005]]
*[[Patent Cooperation Treaty]] (PCT)
*[[Patent Law Treaty]] (PLT)
*[[Substantive Patent Law Treaty]] (SPLT) (''proposed'')
*[[Statute of Monopolies 1623]]
*[[Convention on the Unification of Certain Points of Substantive Law on Patents for Invention|Strasbourg Convention]]
*[[United States patent law]]
=== Other ===
*[[Chartered Institute of Patent Agents]] (CIPA)
*''[[epoline]]''
*''[[esp@cenet]]''
*[[Industrial design rights]]
*[[Industrial property]]
*[[INPADOC]]
*[[Intellectual property]]
*[[International Patent Classification]] (IPC)
*[[List of patent case law]]
*[[List of top United States patent recipients]]
*[[Patent attorney]]
*[[Patent clerk]]
*[[Patent model]]
*[[Patent troll]]
*[[United States Patents Quarterly]]
*[[X-Patent]]
-->
== Eksterne skakels ==
=== Patentekantore, Webwerwe en ander streeksinligting ===
* [http://www.ipaustralia.gov.au/ IP Australia] sluit die kantore vir Patente, Ontwerpe en Handelsmerke in
* [http://www.uspto.gov Die V.S.A se kantoor vir Patente en Handelsmerke]
** [http://www.uspto.gov/patft/index.html Die V.S.A se Patentekantoor se elektroniese databasis]
* [http://strategis.ic.gc.ca/sc_mrksv/cipo/ Kanadese kantoor vir Intellektuele Eiendom]
** [http://patents1.ic.gc.ca/ Kanadese Patente-Databasis]
<!--
* [http://www.jpo.go.jp/ Japan Patent Office]
* [http://www.kipo.go.kr/kpo/ Korean Intellectual Property Office]
* [http://www.european-patent-office.org/index.en.php European Patent Office]
** [http://gb.espacenet.com/ European Network of Patent Databases]
* [http://www.patent.gov.uk/ UK Patent Office]
* [http://www.wipo.int/ World Intellectual Property Organisation]
* [http://www.uibm.gov.it/ Italian Patent and Trademark Office]
* [http://patentoffice.nic.in Intellectual Property India]
** [http://pk2id.delhi.nic.in Indian NIC Patent Database]
* [http://www.inpi.fr Institut National de la Propriété Industrielle] (The French Institute for Industrial Patents)
=== Patent organizations ===
*[http://www.pubpat.org/index.html The Public Patent Foundation] PUBPAT Represents the Public's Interests Against Wrongly Issued Patents and Unsound Patent Policy
*[http://www.ipo.org Intellectual Property Owners Association]
=== Patent searches and downloads ===
* http://www.wipo.int/patentscope/en/ - WIPO's new portal on patents and the international patent system.
* [http://www.patentreader.com PatentReader.com] - Free service to download U.S. Patent documents.
* [http://www.ipdiscover.com IPDiscover.com] - Client side software for patent download. Free version for schools and 501(c)(3)s.
* [http://www.pat2pdf.org pat2pdf.org] - Free lookup and download of U.S. patents in PDF form
* [http://www.freepatentsonline.com FreePatentsOnline.com] - Free U.S. and international patent searching database, PDF downloading, list of funny patents.
* [http://www.freshpatents.com FreshPatents.com] - Free patent keyword monitoring, RSS feeds and Organizer.
* [http://www.patentmatic.com/ PatentMatic] - Free patent downloads (U.S., European & others).
* [http://www.exactantigen.com/ Free biomedical patent search for genes and species].
-->
=== Vreemde en geskiedkundige patente ===
* [http://www.patent.freeserve.co.uk/ Absurde Britse patente]
* [http://www.library.umaine.edu/patents/historical.htm Inligting oor geskiedkundige patente]
* [http://www.patentlysilly.com Lawwe Patente]
* [http://ipfunny.blogs.com 'n Web Joernaal oor snaakse patente]
=== Diverse ===
* [http://www.tutorial-reports.com/innovation/patent/tutorial-patent.php Patent Tutorial] Feite oor die patentering van 'n idee.
* [http://www.ipfrontline.com/ IPFrontline™] PatentCafe's se Tydskrif oor Intellektuele Eiendom en Tegnologie
* [http://www.inventorfraud.com/ National Inventor Fraud Center] - Inligting oor die uitvindingsproses en maatskappye wat hul toespits op die bemarking van uitvindings.
* [http://www.global-innovation-data.info/Online_Resources_for_Innovators_Neil_Armand.html Aanlyn hulpbronne vir uitvinders]
* [http://www.patentlawportal.com Patent Law Portal] - Nuus oor patentwetgewing, artikels en hulpbronne
* [http://users.goldengate.net/~kbrady/patent.html Mites oor patente word bespreek]
* [http://www.eipa-patents.org European Intellectual Property Association]
* [http://www.ipnewsflash.com IP Newsflash patent caselaw and press regarding patents]
* [http://www.ipmenu.com IPMenu]
[[Kategorie: Intellektuele eiendom]]
[[Kategorie:Regte]]
{{voorbladartikel}}
[[ar:براءة اختراع]]
[[bar:Patentrecht]]
[[bg:Патент]]
[[ca:Patent]]
[[cs:Patent]]
[[da:Patent]]
[[de:Patent]]
[[el:Ευρεσιτεχνία]]
[[en:Patent]]
[[eo:Patento]]
[[es:Patente]]
[[et:Patent]]
[[fa:حق امتیاز]]
[[fi:Patentti]]
[[fr:Brevet]]
[[gl:Patente]]
[[he:פטנט]]
[[hu:Találmány]]
[[id:Paten]]
[[it:Brevetto]]
[[ja:特許]]
[[ka:პატენტი]]
[[lt:Patentas]]
[[nl:Octrooi]]
[[no:Patent]]
[[pl:Patent]]
[[pt:Patente]]
[[ru:Патент]]
[[simple:Patent]]
[[sk:Patent]]
[[sl:Patent]]
[[sv:Patent]]
[[th:สิทธิบัตร]]
[[tr:Patent]]
[[uk:Патент]]
[[zh:专利]]
| |||