Psalms: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Tikfout
Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf
verbeter
Etikette: Visuele teksverwerker Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf Gevorderde mobiele wysiging
 
Lyn 12:
Die Boek van die Psalms in die [[Bybel]] is 'n versameling van 150 oud-Hebreeuse lofsange, en is waarskynlik 'n doelbewuste versameling uit 'n baie omvangryker oud-Israelitiese liedereskat. Dit word bevestig deur liedere wat elders in die Bybel voorkom, onder meer in Habakuk 2, Jona 2 en 1 Samuel 2. Die benaming psalm (Grieks ''psalmos'' = "lofsang") word egter uit praktiese oorwegings beperk tot die liedere van die boek van die Psalms, wat ook wel psalterium of psalter genoem word.
 
Die [[Psalms|Boek van die Psalms]] word in 5vyf dele onderverdeel (1 - 41, 42-72, 73- 89, 90- 106 en 107-150), wat waarskynlik 'n weerspieëling van die 5vyf boeke van [[Moses]], die Pentateug, is. In baie psalm-opskrifte kom die naam Dawid voor, sodat daar algemeen van die Psalms van Dawid gepraat word. Hoewel [[Dawid]] ongetwyfeld 'n onuitwisbare stempel op die oud-HebreeuseHebreeus godsdienstige digkuns gelaat het, is dit ook seker dat hy nie die skrywer van al die psalms was nie.
 
Heelparty moes ontstaan het tussen die tyd van sy dood (ca. 960 v.C.) en die Babiloniese ballingskap (587-538 v.C.) en, te oordeel na die woordgebruik, ook nog daarna. Belangrike eksegete op die gebied van die psalmondersoek was Hermann Gunkel (1862- 1932)., Watwat ''Sitz im Leben'', die agtergrondeagtergrond van die Psalms, beskryf het. Hy het probeer om die agtergrond van die 150 Psalms te verklaar op grond van die funksie wat dit by die [[Kulturele Rewolusie|kultus]] vervul het, terwyl die Noor Sigmund Mowinckel (1884-1965) die Psalms vanuit die godsdiensgeskiedenis probeer verklaar het. In die verband het hy ook gemeen dat baie Psalms beter verklaar kan word wanneer daar (soos in [[Babilon]]) ook in Israel 'n troonbestygingsfees van [[JHWH|Jahweh]] sou bestaan het.
 
Of so 'n fees werklik bestaan het, is nie seker nie. Die eksegete G. Widengren en M. Dahood het 'n groot bydrae gelewer tot die psalmondersoek deur die Psalms uit Babiloniese en Ugaritiese tekste meer verstaanbaar te maak. Hoewel al die Psalms godsdienstig van aard is, verskil hulle tog onderling wat sowel inhoud as vorm betref. Daar is gebede, klagtes, lofliedere en leerdigte. Soms spreek die digter baie persoonlik en liries, dan spreek hy weer namens die hele volk of ʼn bepaalde groep. In baie gevalle word daar af in die Hebreeuse teks opskrifte gevind wat die lied by ʼn bepaalde groep indeel, byvoorbeeld die "Psalm van Asaf" (Ps. 50,73-83). Asaf was heel moontlik die naam van 'n sangersgilde wat omstreeks 538 v.C. eerste uit die [[Babiloniese metode|Babiloniese]] ballingskap teruggekeer het.
 
Baie psalmopskrifte is egter tot vandag toe nog nie verklaar nie, ondanks intensiewe ondersoeke wat gedoen is. Die details van die reëls wat deur die psalmdigters gevolg is, is onbekend. Sekere afwykende woordkeuses kom voor, asook die gewoonte om iets twee keer met verskillende woorde te sê, die sogenaamde ''parallelismus membrorum'', byvoorbeeld: "Selfs vind die mossie 'n huis en die swaweltjie 'n nes vir haar, waar sy haar kleintjies kan neerlê ... " (Ps. 84:4).
 
Die psalmdigters het vermoedelik probeer om ʼn bepaalde versmaat of 'n vaste [[ritme]] te handhaaf. 'n Groot aantal van die Psalms is gebruik in die liturgie van die tempel in Jerusalem en beklee ook in die liturgie van die sinagoge tot vandag toe 'n belangrike plek. Die Psalms vervul egter hul grootste rol in die persoonlike oordenking. Die Christelike Kerk het die liturgiese funksie van die Psalms in die erediens oorgeneem, onder meer as belangrike onderdeel van die missaal en die brevier (die gebedeboek vir die priesters).
 
Die [[Protestantse kerke|Protestantse Kerk]] in [[Nederland]] en [[Suid-Afrika]] gebruik 'n omdigting in berymde [[koeplet]]te (psalmberyming), wat op 16e-eeuse melodieë deur die hele gemeente gesing word. In 1976 is daar in Suid-Afrika begin om die melodieë van die Psalms te hersien. Die woorde van die Psalms het in groot mate die taal en die uitdrukkings van die sinagogale gebede beïnvloed, en dieselfde geld ook vir die gebede en die liturgie van die Christelike Kerke.