Plasma (fisika): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
RAM (besprekings | bydraes)
No edit summary
RAM (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1:
In [[fisika]] en [[chemie]] verwys 'n plasma na 'n geïoniseerde gas. Dit word as 'n afsonderlike [[toestand van materie]] as 'n [[gas]] beskou. Ionisasie verwys na die teenwoordigheid van vrye [[elektron]]e wat nie aan 'n atoom of molekuul gebind is nie. Die vrye [[elektriese lading]]s maak 'n plasma elektries geleidend en daarom reageer dit sterk in die teenwoordigheid van [[elektromagnetiese veld]]e. Plasmas word tipies gevorm deur 'n gas sodanig te verhit dat die elektrone van die [[atoom|atome]] gestroop word. Daar word gereken dat meer as 99% van die sigbare materie in die hemelruim in 'n plasma-toestand bestaan. Die begrip plasma is deur die fisikus, Irving Langmuir in 1928 vir die eerste keer gebruik. Die vakgebied wat hom daarop toespits om plasmas as 'n gelaaide gas se interaksie met elektriese velde te bestudeer staan bekend as [[magnetohidrodinamika]].
 
 
==Vorme van Plasma==
Plasma is by verre die mees algemene [[toestand van materie]] in die heelal. Al die [[ster]]re bestaan uit plasma. In ons [[sonnestelsel]]. Die vermaerde fisikus, [[Hannes Alfvén]], het ook opgemerk dat baie klein deeltjies as gevolg van hulle elektriese ladings ook soos ione optree en daarom ook as plasma beskou behoort te word (sien [[stofplasma]]s]].
 
<table cellpadding=1 cellspacing=0 border=1>
<tr><td colspan=3 bgcolor=cccccc align=center>'''Algemene vorme van plasma sluit in:'''</td></tr>
<tr bgcolor=eeeeee valign=top><td width=43%>
<center>'''Kunsmatig gevormde plasmas'''</center>
* Soos gevind word in [[plasmaskerm]]s, insluitende [[Televisie]]s
* Binne [[fluoresserende buis]]e (lae energie beligting), [[neonteken]]s
* Vuurpyl uitlaat
* Die gebied voor 'n [[ruimtetuig]] se [[hitteskild]] tydens herintrede na die aarde se [[atmosfeer]]
* [[Fusie-energie]] navorsing
* Die [[elektriese boog]] in 'n [[booglamp]], tydens [[sweis|boogsweiswerk]] of 'n [[plasmabrander]]
* 'n [[Plasmabal]]
* Plasma wat gebruik word om [[dielektries]]e lae in [[geïntegreerde stroomba|geïntegreerde stroombane]] in te ets.
</td><td>
<center>'''Plasmas op [[Aarde]]'''</center>
* [[Weerlig]]
* [[St. Elmo se vuur]]
* Die [[ionospfeer]]
* Die [[Aurora]]
</td><td width=33%>
<center>'''Plasmas in die [[ruimte]]'''</center>
* Die [[Son]] en ander [[ster]]re<br>(wat bestaan uit plasmas wat deur [[kernfusie]] (kersmelting) verhit word)
* Die [[sonwind]]
* [[Sterrenewel]]s
</td></tr></table>