Transvaal: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 56:
==Geskiedenis==
===Stigting van die Zuid-Afrikaansche Republiek===
Die Voortrekkers het die gebied oorkant die [[Vaalrivier]] en suid van die [[Limpoporivier]] in die 19de eeu Transvaal genoem. Hier het hulle ook Voortrekkers gevestig, wat teen die begin van die veertigerjare van die 19de eeu uit [[Natal]] verdryf is, en klein onafhanklike republieke gestig soos byvoorbeeld dié in [[Potchefstroom]], wat saam met [[Winburg]] die kortstondige [[Republiek van Potchefstroom-Winburg]] gevorm het.
Lyn 71:
Op [[16 Desember]] [[1880]] het die [[Eerste Vryheidsoorlog]] begin, waarin die ZAR na slegs twee maande by die [[Slag van Majuba]] 'n oorwinning oor die Britte behaal het. Die republiek het aanvanklik weer selfregering gekry en later, in [[1884]], ook sy onafhanklikheid herwin. In [[1883]] het Paul Kruger President van die ZAR geword.
===Die goudstormloop aan die Witwatersrand===
[[Beeld:Paul Kruger.jpg|thumb|
Met die ontdekking van die goudvelde aan die [[Witwatersrand]] in [[1886]] het 'n groot aantal buitelanders na die gebied gestroom, en in dieselfde jaar is die myndorp [[Johannesburg]] sowat vyftig kilometer suid van Pretoria gestig. In die volgende dekade het die politieke spannings tussen die "uitlanders" in Johannesburg en die regering van die ZAR steeds gegroei, aangesien die ZAR se owerhede nie bereid was om stemreg aan die oorwegend Engelstalige bewoners van Johannesburg te verleen nie. Sowat een derde van die 200 000 Blankes in die ZAR was destyds buitelanders. [[Cecil Rhodes]], die Eerste Minister van die Kaapkolonie, en President [[Paul Kruger]] was die groot politieke teenspelers van hierdie tydperk.
Die Britse Ryk se belangstelling in die ZAR was aan die ekonomiese belangrikheid van die gebied te danke wat binne twaalf jaar ná die ontdekking van goud reeds 'n kwart van die wêreld se jaarlikse produksie van hierdie edelmetaal opgelewer het - en aan die destydse goudstandaard waarop die internasionale monetêre stelsel berus het. Die Suid-
Transvaalse goud is op die Londense staafgoudmark verhandel, en Suid-Afrikaanse mynboumaatskappye het in die Britse hoofstad oor 'n uitgebreide netwerk van makelaars, assuransie-, suiwerings- en bemarkingsfasiliteite vir hul goud beskik. Die edelmetaal het 'n ingewikelde rol in die internasionale goudstandaard en by die Bank van Engeland se finansiële moeilikhede begin speel.
===Die Tweede Vryheidsoorlog===
'n Grensvoorval, wat deur Rhodes en sy medepligtiges opsetlik veroorsaak is, het in [[1899]] die aanleiding tot die uitbreek van die [[Tweede Vryheidsoorlog]] gegee, waarin 35 000 Afrikaners teen 'n oormag van 450 000 Britse soldate geveg het. Ondanks die hewige verset van die Afrikaners en die suksesvolle guerilla-taktiek van die Afrikaanse generale [[Generaal Christiaan de Wet|Christiaan de Wet]] en [[Generaal Koos de la Rey|Koos de la Rey]], wat destyds wêrelwyd vir opwinding gesorg het, het die Britte onder meer danksy hulle beleid van "verskroeide aarde" en die gebruik van [[konsentrasiekamp|konsentrasiekampe]], waarin 26 000 vroue en kinders en 'n onbekende aantal Swart plaaswerkers omgekom het, daarin geslaag om die oorlog uiteindelik te wen. Met die [[Vrede van Vereeniging]], wat in [[1902]] gesluit is, is die Boererepublieke uiteindelik deur die Britse kroon geannekseer.
| |||