Wette van Mendel: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
 
Alias (besprekings | bydraes)
-ekstra opskrif, +inleiding, +interwiki, ens
Lyn 1:
Die '''Wette van Mendel''' is 'n stel reëls wat heelwat van [[[genetika]] onderlê. Die Monnik [[Gregor Mendel]] het verskillende variëteite van ertjies (''Pisum sativum'') gekruis. Met die kruising van die plant het Mendel opgelet wat die verskillende kenmerke was en elke kenmerk afsonderlik waargeneem. Hy reël die bestuiwing om geen foute te maak. Hy ondersoek by die kruising van die soort 7 eienskappe wat telkens op 2 moontlike maniere kan voorkom (saadvorm, saadlob, kleur, saadhuidkleur, peulvorm, peulkleur, plaat van die peul en die stengelstingel en die lengte van die stengelstingel). By saadvorm hetondersoek hy byvoorbeeld glad en gerimpled en by saadkleur, groen en geel, ens.
== Die Wette van Mendel ==
 
Hy sien toe dat na kruising van twee plante elke plant van die eerste generasie (F1) die eienskappe van een van die ouer plante het. 'n Mens noem die eienskap wat in die eerste generasie na vore kom [[dominant]] en die alternatieve einskapeienskap [[resessief]]. In die tweede generasie (F2) toon 75% van die plante die dominante kenmerke, terwyl 25% van die plante die [[Resessiewe geen|resessiewe eienskappe]] het. Nou kan die resessiewe eienskappe suiwer gekweek word, waarby latere generasies geen veranderinge aan die eienskappe vertoon nie. As die plante met dominante eienskappe egter uit gekweek word sal een derde deel die dominante eienskappe hê, terwyl die wat oor is weer die selfde 3:1 verdeling tussen die dominante en resessiewe eienskappe sal hê as die F2 generasie.
Die Monnik [[Gregor Mendel]] het verskillende variëteite van ertjies (Pisum sativum) gekruis. Met die kruising van die plant het Mendel opgelet wat die verskillende kenmerke was en elke kenmerk afsonderlik waargeneem. Hy reël die bestuiwing om geen foute te maak. Hy ondersoek by die kruising van die soort 7 eienskappe wat telkens op 2 moontlike maniere kan voorkom (saadvorm, saadlob, kleur, saadhuidkleur, peulvorm, peulkleur, plaat van die peul en die stengel en die lengte van die stengel). By saadvorm het hy byvoorbeeld glad en gerimpled en by saadkleur groen en geel, ens.
 
Hy sien toe dat na kruising van twee plante elke plant van die eerste generasie (F1) die eienskappe van een van die ouer plante het. 'n Mens noem die eienskap wat in die eerste generasie na vore kom [[dominant]] en die alternatieve einskap [[resessief]]. In die tweede generasie (F2) toon 75% van die plante die dominante kenmerke, terwyl 25% van die plante die resessiewe eienskappe het. Nou kan die resessiewe eienskappe suiwer gekweek word, waarby latere generasies geen veranderinge aan die eienskappe vertoon nie. As die plante met dominante eienskappe egter uit gekweek word sal een derde deel die dominante eienskappe hê, terwyl die wat oor is weer die selfde 3:1 verdeling tussen die dominante en resessiewe eienskappe sal hê as die F2 generasie.
[[Vierkant van Punnett]]
 
Mendel stel die volgende hipotese op: Verskeie pare kontrasterende eienskappe kom voor uit een faktor wat die alternatiewe vorm het. Elke plant het een paar van die faktore wat een bepaalde eienskap bepaal, een faktor van elke ouer plantouerplant. Die faktor wat Mendel hier noem word tans 'n ''geen'' genoem. Hiermee lê Mendel die basis vir die wette van erflikheid soos dit nou bekend staan. Hy word origens slegs as die ontdekker hiervan bekend toe sy wette deur andere ongeveer 1900 weer herontdek word.
 
[[de:Mendelsche Gesetze]]
[[en:Mendelian inheritance]]
[[it:Leggi di Mendel]]
[[ja:メンデルの法則]]
[[ko:멘델의 유전법칙]]
== Die Wette[[nl:Wetten van Mendel ==]]