Desimale graad: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Laurens (besprekings | bydraes)
Kategorie
Alias (besprekings | bydraes)
k tikfoute
Lyn 1:
Die '''desimale graad''', '''gradiaan''' of '''gon''' is 'n hoekmetingseenheid waarin die hoek van 'n volle sirkel 400 gradiaan is. 'n Regtehoek is dus 100 gradiane. Die gon of gradiaan word in 100 desimale minute verdeel wat weer elkeen in 100 desimale sekondes verdeel word. Die woord gon is afkomstig van die Griekse woord ''gonia'' wat hoek beteken. Hoeke in gon word soms aangedui met 'n ''g'' boskrif, die regte hoek is byvoorbeeld 100<sup>g</sup/>
 
Die potensielepotensiële voordeel van die gon in navigasie is dat aangesien die afstand van die pole na die [[ewenaar]] van die [[aarde]] ongeveer 10&nbsp;000 km is, 1 km op die oppevlakoppervlak van die aarde een centigon of desimale minuut onderspan by die middel van die aarde. Die gon word egter selde gebruik en gewoonlik hoofsaaklik in aardmeetkunde.<ref name=SI>Bureau International des Poids et Mesures, [http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf The International System of Units (SI)], bladsy 124, afgelaai op 1 Maart 2008</ref>
 
==Geskiedenis==
Lyn 7:
Tydens die metrisering wat in die 1790's in [[Frankryk]] begin het is daar gesoek na 'n presiese grademeting. Die Peru-Lapland-Metings van 1735-1740 wat ter wille van die definisie van 'n lengtemaat wat presies 10&nbsp;000&nbsp;000 Meter van die [[ewenaar]] tot die pool sou lewer het nie die gewenste resultaat gelewer nie; hoewel dit die afplatting van die aarde by die pole bewys het. [[Jacques Cassini]] en [[Jean Dominique Comte de Cassini]] het in ongeveer [[1793]] die ''Nouvelle Triangulation de la France'' deurgevoer en die eerste [[oermeter]] is in [[1795]] as die tienmiljoenste deel van 'n aardmeridiaankwadrant gedefinieer. Ter selfde tyd is 'n nuwe graderooster (Duits: ''Gradnetz'') ontwikkel sodat 'n [[volhoek]] bestaan het uit 400 eenhede van die ''grade nouvelle'' (nuwe graad), wat in Duits as ''Neugrad'' bekend gestaan het) met 'n eenheid ( 1<sup>gr</sup>) wat by die ewenaar presies 100 [[kilometer]] sou meet. Die aanduiding as ''nuwe graad'' is gebruik om dit te onderskei van die [[graad (hoek)|graad]] wat van toe af ''ougraad'' genoem is. In [[Frans]] staan die gon ook as ''grade'' bekend en in [[Engels]] as ''grad''. Dié terme veroorsaak egter verwarring baie tale, soos [[Afrikaans]], waar dit nie van die graad onderskei kan word nie. Die ISO 31-1 standaardnaam ''gon'' verwyder die verwarring en maak die ougraad en nuwegraad benamings oorbodig.
 
Vir 'n tydlank is daar gepoog om die gon as 'n algemene hoekmaat in tegnologie te vestig. Die voordele van die desimale kwadrante was egtyeregter nie van veel belang in ander velde nie en die planne is nie deurgevoer nie. Die gon word vandag selde gebruik en gewoonlik hoofsaaklik in aardmeetkunde.<ref name=SI/>
 
==Verwysings==