Edelmetaal: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
RAM (besprekings | bydraes) No edit summary |
RAM (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 3:
Voorbeelde van edelmetale sluit in [[goud]] en [[platinum]]; hulle voorkoms bly as gevolg van die weerstand teen oksidasie altyd ewe mooi. Iets minder edel is byvoorbeeld [[silwer]], wat na verloop van tyd swart word, maar met 'n geringe polering weer sy glans kan verkry. Metale wat minder edel is, is [[koper]], wat uiteindlik groen gevlek word deur oksidasie. [[Yster]] is nog minder edel en sal geheel en al deur verroesting vernietig word. Daar bestaan egter omstandighede waaronder sekere metale oksidasie beter sal kan weerstaan as metale wat selfs meer edel as hulself is. [[Sink]]plaat word byvoorbeeld gebruik om wind en weer te trotseer, terwyl sink opsigself minder edel is as yster. Die rede hiervoor kan gevind word in die eenvormige, beskermde oksiedlagie wat verdere oksidasie teëwerk. Die vermoë van edelmetale om oksidasie oor baie jare te weerstaan is die rede waarom hulle as [[juwele|juweliersware]] en versierings gebruik word.
Dit het ook gelei tot die gebruik van edelmetale as [[geld#ruilmiddels|ruilmiddel]]: hulle was so gewild dat diegene wat goud of silwer gehad het, hierdie metale vir bykans enigiets kon ruil. Ook was die metale seldsaam (maar nie té seldsaam nie), raakte nie vinnig aangetas nie, en had 'n redelike stabiele waarde. Hierdeur kon die metale as [[geld]] gebruik word. Ook later, na die introduksie van papiergeld word baie valuta gerelateer aan die waarde van goud of silwer ([[goudstandaard]], [[silwerstandaard]]).
[[Chemie|Chemies]] besien mens dit as volg: 'n onedeler metaal kan uit 'n oplossing van 'n edeler metaal, dit edelere metaal 'verdring', dat wil sê dat die onedelere metaal in [[oplossing (skeikunde)|oplossing]] gaan en die edelere metaal uit die oplossing neerslaan. Byvoorbeel 'n ystere spyker in 'n oplossing met koper laat die spyker verkoper: die yster neem die plaas in van die koper in die oplossing en die koper kom op die spyker tereg. Alle metale kan op hierdie manier in 'n volgorde gesit word wat die [[spanningsreeks van die metale]] genoem word, met aan die ene kant die meest edele en aan die andere kant die meest onedele metaal.
| |||