Jacobus Hendrik Pierneef: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Laurens (besprekings | bydraes)
Anrie (besprekings | bydraes)
+ inligting uit werelspektrum (as bron bygevoeg)
Lyn 21:
==Lewensbeskrywing==
 
Pierneef is in [[Pretoria]] as een van ses kinders gebore aan die Gerrit Pierneef en Neeske Christiane Buser. Gerrit Pierneef was 'n bouermeesterbouer van Nederlandse afkoms terwyl sy vrou en Neeske van Voortrekkersafkoms was. Tydens [[Tweede Vryheidsoorlog]] het Gerrit 'n hulppolisiemag in Pretoria opgestel. Met Lord Roberts se besetting van die stad moes Gerrit Pierneef kies tussen gevangenskap of deportasie. Die gesin het in April 1901 na [[Nederland]] verhuis, maar J.H. Pierneef sou in 1902 weer na Suid-Afrika terugkeer. In Nederland het sy ouers behandeling kon soek vir Pierneef se regterbeen; hy het aan rumatiekkoors gely en dit het veroorsaak dat sy regterbeen korter as sy linkerbeen is.
 
Hy het in 1910 teen sy ouers se wense met Agatha Delen getrou, 'n vrou wat 12 jaar ouer as hy is. Agatha het aan 'n geestesversteuring gely wat in die volgende tien jaar sou vererger en sy het later begin om haar sig te verloor. Haar toenemende afhanklikheid van Pierneef het hom harder laat werk, hy het die land deurgetoer om lesings te gee en uitstallings te hou.
Lyn 32:
 
[[Lêer:VanWouw.png|thumb|250px|Anton van Wouw, Pierneef se peetpa, het hom aangemoedig om sy kuns te beoefen en later saam met hom uitgestal.]]
Pierneef het sy eerste kunsklasse (saam met toekomstige kunstenaars Cordon Leith en Fanie Eloff) by die hoër ''[[Staatsmodelschool]]'' in Pretoria bygewoon. Daar het sy onderwyser, J.F. Hondius, sy voorliefde vir die platteland aangemoedig. 'n Ander onderwyser, dr. H.G. Breyer, het sy leerlinge die veld ingeneem om hulle meer oor natuurwetenskap te leer. Met sy gesin se terugkeer na Nederland het hy oorspronklik deeltyds in 'n verffabriek in Hilversum gewerk en snags tekenklasse bygewoonvan 'n ou argitek ontvang. In die verffabriek het hy geleer hoe om verskillende soorte verwe te meng een aan te wend. Die gesin het na 10 maande na Rotterdam verhuis vir hul kinders se mediese behandeling (Pierneef het ook 'n suster gehad wat ook mediese sorg benodig het). Alhoewel sy ouers wou hê dat hy 'n dominee moes word, het hy aan die Rotterdamse Kunsakademie gestudeer. Daar het hy kennis gemaak met die werke van die ou meesters, wat 'n blywende indruk op hom gemaak het. Hy het ook met gipsmodelle geëksperimenteer en letterskilderwerk aangeleer.
 
Hy het op 18-jarige ouderdom saam met sy gesin na Pretoria teruggekeer, vasberade om argitektuur te studeer. Sy ouers se finansiële ontberings het hom egter genoodsaak om 'n werk in 'n tabakwinkel aan te neem, waarin sy pa 'n vennoot was. Hy het egter volgehou om kunstegnieke te studeer en het gevestigde kunstenaars ontmoet en aanmoediging van hulle ontvang. Onder hierdie kunstenaars was sy peetoom, [[Anton van Wouw]], asook Hugo Naudé, Frans Oerder en die Ierse kunstenaar George Smithard. Hy het tussen 1905 en 1908 van Oerder onderrig ontvang in skilderwerk en na 1908 van Smithard onderrig ontvang in grafiese mediums soos etsing en linosnee. Dit was Smithard wat hom aangemoedig het om sy eie skilderstyl te ontwikkel nie nie bloot Europese kunstenaars na te boots nie.
Lyn 56:
 
[[Beeld:Pierneef 1928.jpg|thumb|250px|Pierneef se abstrakte werke het hewige kritiek gelok en hy het uiteindelik na sy tradisionele styl teruggekeer.]]
Pierneef het in 1927 'n baie suksesvolle uitstalling van 86 van sy werke in Pretoria gehou. Tydens 'n solo-uitstalling die volgende jaar het hy 'n aantal van sy meer moderne, abstrakte werke uitgestal,. watAlhoewel deurdie sommigewerk as "futuristies"impressionisties beskryf is.kan Hyword, het sulkePierneef slegteegter resensiesnie ontvangwerklik (ookop vanindrukke Antonen vanoptiese Wouw)verskynsels datgekonsentreer hynie, namaar syeerder oudie stylSuid-Afrikaanse teruggekeerlandskap het.in In'n 1929logies isgeordende Pierneefen opdraggeometriese gegeekomposisie omgeabstraheer. 32Vir panelehierdie virgeometriese diekomposisies binnekantis vanhy dieveral nuwedeur Johannesburgdie TreinstasieHollandse teKunstenaar skep,Willem 'nvan taakKonijnenburg wat hy in 1932 voltooi hetbeïnvloed. HierdieOok 32was werkePierneef beeldse natuurtonelewerk ennooit geskiedkundigewerklik Suid-Afrikaanseabstrak plekkenie, uit.maar Diehet panelehy kanmeer vandagop steedsdie indekoratiewe [[Graaff-Reinet]] besigtig word en word dikwels asmoontlikhede van sygeometriese beste werkevorme beskougekonsentreer. InHierdie 1933nuwe hetwerke, hywat ookdeur opdragsommige ontvangas om"futuristies" sewebeskryf muurskilderyeis, virhet dieegter Suid-Afrikasulke Huis,slegte dieresensies Suid-Afrikaanseontvang ambassade(ook invan [[Londen]],Anton tevan skep.Wouw) Hydat hethy hierdiena opdragsy inou 1934styl voltooi en die werketeruggekeer het. weereens Suid-Afrikaanse natuurtonele uitgebeeld.
 
Sy kleurpalet hoofsaaklik uit sonverbleikte pastelkleure soos sagte bloue, okers en pienk bestaan, alhoewel hy soms ook helder kleure soos blou, pers en oranje gebruik het. Hy het landskappe van verskillende dele van Suid-Afrika geskilder, maar was meer vertroud met die Transvaalse Bosveld en die skilderye wat in dié deel van die land uitgevoer is word as sy beste werke beskou.
 
In 1929 is Pierneef opdrag gegee om 32 panele vir die binnekant van die nuwe Johannesburgse stasie te skep, 'n taak wat hy in 1932 voltooi het. Hierdie 32 werke beeld natuurtonele en geskiedkundige Suid-Afrikaanse plekke uit. Die panele kan vandag steeds in [[Graaff-Reinet]] besigtig word en word dikwels as van sy beste werke beskou. In 1933 het hy ook opdrag ontvang om sewe muurskilderye vir die Suid-Afrika Huis, die Suid-Afrikaanse ambassade in [[Londen]], te skep. Hy het hierdie opdrag in 1934 voltooi en die werke het weereens Suid-Afrikaanse natuurtonele uitgebeeld.
 
In 1939 het Pierneef 'n plaas oos van Pretoria gekoop wat beide as woning en ateljee gedien het. Pierneef het self sy huis uit klip en dekstrooi in die vorm van 'n kraal gebou. Die naam van die plaas was "Elangeni", wat beteken "waar die sonskyn by die hek is". Die perseel is vandag in Moepelstraat, Lynnwood. Hier het hy se laaste jare deurgebring. Sy laaste werk was in 1955: ’n ontwerp vir die wapen van die Laerskool Pierneef in Pretoria, wat 'n kameeldoringboom uitbeeld.
Line 85 ⟶ 89:
Pierneef se werk kan in talle private, korporatiewe en publieke versamelings gesien word, waaronder die Africana Museum, Durbanse Kunsmuseum, Johannesburgse Kunsmuseum, die Pierneef-museum en die [[Pretoriase Kunsmuseum]].
 
Pierneef se dogter, Marita ("Miekie") Bailey, en haar man het in die sewentigerjare die Bailey-versameling gestig, wat uit ’n groot aantal van Pierneef se werke en persoonlike besittings bestaan. Sommige van die werke was reeds in hul besit, maar 'n aantal is deur hulle uit verskeie plekke verwerf. 'n Deel van die versameling is deur die destydse Departement van Nasionale Opvoeding gekoop en in die Pretoriase Kunsmuseum gehuisves: dit het bestaan uit sowat 600 werke in verskillende mediums, 300 persoonlike besittings, 300 geskiedkundige foto's en 150 geskrewe artikels. Die res van die versameling (ongeveer 350 items) is in 'n openbare uitstalling geplaas in 'n galery wat vir hierdie doel in Stellenbosch geskep is (die Baileys het in [[Stellenbosch]] gewoon). In 1980 het die Departement die res van die versameling ook gekoop, met die doel om uiteindelik 'n Pierneef-museum te skep. Die versameling is weer in 1984 vir veilige bewaring aan die Nasionale Kultuurhistoriese Museum oorgedra en verplaas na die Pierneef-museum in die Leendert te Groen-gebou in Vermeulenstraat, Pretoria. Buiten die 347 kunswerke, wat olie- en waterverfskilderye, potloodtekeninge, etse, pastelle, kool- en inktekeninge insluit, bevat die versameling ook van die Pierneef-familie se persoonlike besittings in, soos plaaslik vervaardigde meubels van inheemse hout en Pierneef se verfkwaste, esel en etspers. Dié versameling is die enigste in die Suid-Afrika wat so 'n volledige oorsig van 'n kunstenaar se werk gee.
 
In [[2008]] is 'n skildery van Pierneef, "Die Kremetartboom", by 'n veiling in [[Londen]] vir £826 400 (R11,8-miljoen) verkoop. Dit is die hoogste prys wat tot op hede vir 'n Suid-Afrikaanse kunswerk betaal is. Die skildery is waarskynlik in 1934 geskilder waarna Pierneef die werk aan die Suid-Afrikaanse Hoë-Kommissaris in die [[Verenigde Koninkryk]], Charles te Water, oorhandig het nadat Te Water Pierneef se ateljee besoek het en die toe onvoltooide skildery bewonder het en hom aangemoedig het om dit te voltooi.<ref>[[Mail & Guardian]], [http://www.mg.co.za/article/2008-09-10-pierneef-painting-sets-sa-price-record Pierneef painting sets SA price record], Besoek op 7 Maart 2009]</ref>
Line 95 ⟶ 99:
*Berman, E. 1994. Art & Artists of South Africa . Southern Book Publishers. in [http://www.arcyart.com/sah-pierneef.htm ''Jacob Hendrik Pierneef''] by www.arcyart.com.
*[http://www.mieliestronk.com/pierneef.html ''Jakob Hendrik Pierneef''], by www.mieliestronk.com.
*''Pierneef, J.H.'' in Wêreldspektrum. 1983 Ensiklopedie Afrikana: (EDMS) BPK.
 
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse kunstenaars]]