Sorbies: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Removing external link: *.sorben.org -- per m:User:COIBot/XWiki/sorben.org.
Sorbian spelling corrected, some important localities completed
Lyn 3:
Die Sorbe is die laaste oorlewendes van die Slawiese stamme, wat eeue gelede die gebied tussen die riviere [[Elbe]] en [[Oder]] bewoon, en nou verwant met die Tsjegge en Pole. Hoewel die Sorbe nooit meer dan enkele honderdduisend mense tel, word hulle steeds as 'n eie etniese groep beskou. Met die stigting van Duitse nedersettings in die oostelike Sentraal-Europa verloor die Sorbe tydens die [[11de eeu]] hulle onafhanklikheid. Die volk slaag egter daarin om sy eie taal steeds te bewaar, en danksy die onstaan van 'n eie stedelike burgery en werkersklas in die [[19de eeu]] verdwyn die Sorbiese taal ook nie tydens die industrialisering van [[Duitsland]] nie. In [[1842]] verskyn die eerste Sorbiese [[koerant|koerante]].
 
Die Panslawiese beweging, wat beweer dat die Slawiestalige volke 'n gemeenskaplike kulturele bestemming het, raak veral onder die Sorbiese burgery baie gewild, terwyl ook die romantiese stroming in die destydse kulturele lewe van Duitsland die taal as die grondslag van elke nasie beskou en waardeer. Sorbiese studenteverenigings, wat by die universiteite van Leipzig en Praag gestig word, beywer hulle saam met die kulturele organisasie ''MacicaMaćica Serbska'' vir die erkenning van die Sorbiese taal en kultuur. Die lede van MacicaMaćica Serbska bevorder die ontwikkeling van 'n Sorbiese standaardtaal en gee ook 'n eie tydskrif uit. Daarnaas is hulle op taalwetenskaplike, literêre, ekonomiese, opvoedkundige en musikale gebied aktief. Die hoofkwartier van die beweging, die ''Serbski Dom'' (Sorbiese Huis), en die biblioteek van die MacicaMaćica is die sentrum en simbool van die Sorbiese taal en kultuur.
[[Beeld:Cottbus zweisprachige Straßenbezeichnung.jpg|thumb|right|300px|Tweetalige straatbord in Cottbus (ChosebuzChośebuz)]]
Sedert [[1912]] beskik die Sorbe oor hulle eie organisasie, die ''Domowina''. Terwyl die Nasionaalsosialiste beplan om die Sorbe geleidelik te assimileer, erken die [[Duitse Demokratiese Republiek]] (DDR) sedert [[1948]] en die Bondsrepubliek Duitsland sedert [[1990]] die regte en kulturele selfstandigheid van die Sorbiese minderheid. In die DDR kan ouers vir hulle kinders 'n skool kies wat Sorbies as onderwystaal het ("tipe A") of 'n skool wat Sorbies as 'n hoofvak aanbied ("tipe B").
 
Ondanks die pogings om die Sorbiese taal en kultuur te beskerm, neem die aantal Sorbiestaliges tussen [[1868]] en vandag sterk af. Van die 166 000 mense, wat Sorbies teen die middel van die 19de eeu as huistaal praat, het net sowat 60 000 oorgebly. Almal is tweetalig en gebruik ook die Duitse taal in die daaglikse lewe. Eentalige Sorbiese dorpe bestaan tot by die jaar [[1945]], alhoewel die taal op die platteland nog steeds 'n groter rol speel. Die grootste stede in die Sorbiestalige gebied, [[Bautzen]] (Sorbies: BudysinBudyšin), [[Cottbus]] (ChosebuzChośebuz), [[Hoyerswerda]] (Wojerecy), [[Weißwasser]] (Běła Woda), [[Spremberg]] (Gródk), [[Kamenz]] (Kamjenc), [[Wittichenau]] (Kulow) en [[Lubbenau]] (Lubnjow) is oorwegend Duitstalig.
 
Een van die bekendste Sorbiese skrywers is [[Jurij Brězan]]; sy meer as 50 werke is in 25 tale vertaal.