Lausanne: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k robot Bygevoeg: ur:لوزان
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: war:Lausanne; cosmetic changes
Lyn 1:
{| align="right" cellpadding="2" cellspacing="0" style="border:1px solid #88a; background:#CEDAF2; padding:5px; font-size: 85%; margin: 0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse;"
! align="center" colspan="2" style="color: #FFFFFF; background: #003399; padding: 4px; font-size:170%;" |
'''Lausanne'''<br />
[[BeeldLêer:Lausanne img 0585.jpg|280px]]
|- style="background: #CEDAF2; text-align:center;border-bottom:1px solid #999"
| '''Kaart'''
|style="border-left:1px solid #999"| '''Wapen'''
|- style="background:white"
|rowspan=6| [[BeeldLêer:Lausanne dot.jpg|160px|center]]
|- style="background: white"
|style="border-left:1px solid #999"| [[BeeldLêer:Coat of Arms of Lausanne.svg|50px|center]]
|- style="background: #f7f8ff;border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
Lyn 15:
|style="border-left:1px solid #999;border-top:1px solid #999"| '''Vlag'''
|- style="background: white; border-top:1px solid #999;"
|style="border-left:1px solid #999"| [[BeeldLêer:Flag of Lausanne.svg|50px|border|center]]
|- style="background: #f7f8ff; border-top:1px solid #999; text-align:center;"
|style="border-left:1px solid #999"|
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Land'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[BeeldLêer:Flag of Switzerland.svg|20px]] [[Switserland]]
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Kanton'''
| style="background: #f7f8ff; text-align:center;" | [[BeeldLêer:Switzerland canton flag vd.png|20px]] Vaud
|- style="border-top:1px solid #999;"
|&nbsp;'''Koördinate'''
Lyn 80:
'''Lausanne''' [lo'zan] is die hoofstad van die [[Switserland|Switserse]] kanton [[Vaud]] en die distrik Lausanne, met sowat 129&nbsp;000 inwoners in die stad en 312&nbsp;000 in die metropolitaanse gebied. Dit lê sowat 60 kilometer noordoos van [[Genève]], aan die oewer van die Meer van Genève ([[Franse taal|Frans]]: ''Lac Léman''). Die stad in die [[Romandie|Franstalige]] weste van Switserland is die vyfde grootste in die land en 'n belangrike ekonomiese, kulturele, vervoer- en onderwyssentrum. Lausanne speel as setel van die [[Internasionale Olimpiese Komitee]] (IOK) ook 'n belangrike rol op die gebied van sport.
 
== Geskiedenis ==
Die eerste menslike nedersettings in die huidige stadsgebied van Lausanne het reeds meer as 5&nbsp;000 jaar gelede ontstaan. Die Romeine het by 'n Keltiese dorp in die gebied van die huidige Vidy 'n militêre kamp opgerig, wat hulle Lousanna genoem het. Die kamp het sedert die 1ste eeu n.C. tot 'n Romeinse ''vicus'' (dorp) ontwikkel, waar goedere, wat met handelskepe op die Meer van Genève vervoer is, op perdewaens gelaai is. Hierdie vicus was met 'n lengte van 1,2 kilometer en 'n wydte van 250 meter die grootste in Switserland. Gedurende die [[3de eeu]] is die nedersetting deur [[Alemanne]]-invalle bedreig en waarskynlik omtrent [[260]] ingeneem en verwoes.
 
[[BeeldLêer:Lausanne Kathedrale.JPG|thumb|left|250px|Die katedraal van Lausanne bo-oor die stad]]
Reeds in die 3de eeu is op die huidige katedraal-heuwel 'n klein nedersetting van ambagsmanne of 'n ''refugium'' (toevlugsoord) gestig, wat die naam van die Romeinse dorp oorgeneem het. Die erste kerk op die heuwel, wat aan die heilige Thyrsus gewy was, is in die [[6de eeu]] opgerig. Marius, die biskop van Avenches, het sy setel in die tweede helfte van die 6de eeu na Lausanne verskuif en sodoende die bisdom van Lausanne gestig.
 
Lyn 93:
 
Die afskaling van Lausanne, wat nou net 'n provinsiale stad was, is deur die inwoners met weerstand begroet. Die sameswering van Isbrand Daux, wat in [[1588]] beplan het om Vaud aan Savoie te oorhandig, en die weerstand van Jean Daniel Abraham Davel in die jaar [[1773]] is die bekendstes in 'n hele reeks insidente.
[[BeeldLêer:Lausanne-cathe4.JPG|thumb|right|160px|Die katedraal van Lausanne]]
[[BeeldLêer:Lausanne_lake.jpg|thumb|left|250px|'n Uitsig oor Lausanne en die Meer van Genève]]
Die Bernse owerhede het in [[1536]] die distrik Lausanne gestig, wat destyds 'n groter oppervlak beslaan het as sy huidige eweknie. Dit het van die Venoge langs die oewer van die Meer van Genève in oostelike rigting tot naby die stad Vevey gestrek. Dit het in die noorde die Jorat-plato ingesluit en in die noord-ooste tot by die gebied van die Broye gestrek.
 
Lyn 103:
Die histories belangrike Verdrag van Lausanne is op [[24 Julie]] [[1923]] in die kasteel van Ouchy gesluit. Die onderhandelinge oor Duitsland se herstelbetalings het tydens die Konferensie van Lausanne van [[Junie]] tot [[Julie]] [[1932]] hier plaasgevind.
 
== Sport ==
[[BeeldLêer:Musee olympique.jpg|thumb|right|250px|Die Olimpiese Museum]]
Lausanne huisves as die hoofkwartier van die Internasionale Olimpiese Komitee sedert die jaar [[1993]] ook die Olimpiese Museum.
 
Lyn 111:
Lausanne beskik self oor gesofistikeerde sportfasiliteite soos die Olimpiese stadion La Pontaise en die Centre Intercommunal de Malley met sowat 10&nbsp;000 sitplekke. Die stad is tydens die Sokker-Wêreldkampioenskap van die jaar [[1954]] een van die ses Switserse stede wat as gashere opgetree het.
 
== Ekonomie ==
Naas Genève is Lausanne die belangrikste ekonomiese en administratiewe sentrum van Wes-Switserland, alhoewel die nywerheidsektor vandag 'n kleiner rol speel met net 17 persent van alle werkgeleenthede. Die tersiêre sektor - met meer as tagtig persent van alle werkgeleenthede - steun veral op handel, toerisme, administrasie, banke, assuransies en vervoer. Lausanne is die setel van 'n aantal belangrike nasionale en internasionale instellings soos die Switserse Federale Geregshof en die Sekretariaat van die Verenigde Nasies se Program vir Omgewingsake.
[[BeeldLêer:Lausanne wine.jpg|thumb|right|250px|Die wingerde van Lavaux]]
Belangrike navorsingsinstellings is die Centre de Recherches européennes – Fondation Jean Monnet pour l'Europe, die Centre de recherches sur les lettres romandes, die Institut Benjamin Constant uen die Switserse Insituut vir Kunswetenskappe.
 
Lyn 124:
Die belangrikste werkgewers in Lausanne is die Centre Hospitalier Universitaire Vaudois, die stadsregering, die tabak-maatskappy Philip Morris en die Universiteit van Lausanne.
 
== Demografie ==
[[BeeldLêer:Danse-helvetique-p1000764.jpg|thumb|right|250px|'n Demonstrasie van 'n tradisionele volksdans]]
Teen die einde van die jaar 2004 het Lausanne 117&nbsp;161 permanente inwoners en 'n bykomende 11&nbsp;000 sogenaamde ''saisonniers'', wat slegs oor 'n tydelike verblyfpermit beskik. Dit maak van Lausanne die vyfde grootste stad in Switserland. Die metropolitaanse gebied (''agglomération'') het 312&nbsp;000 inwoners.
 
Naastenby 79 persent van die bevolking is Franstalig, vier persent praat respektiewelik Duits en Italiaans. Meer as 'n derde van die inwoners is in die buiteland gebore, die grootste groepe buitelanders is Italianers, Spanjaarde en Portugese.
 
== Verwysings ==
{{reflist}}
 
== Eksterne skakels ==
* [http://www.lausanne.ch/view.asp?CurOS=1&Language=E Die amptelike webwerf van Lausanne]
 
Lyn 199:
[[vi:Lausanne]]
[[vo:Lausanne]]
[[war:Lausanne]]
[[zh:洛桑]]