Provence: Verskil tussen weergawes

 

 

Provence bevat 'n wye verskeidenheid landskapsvorme, wat van die vrugbare riviervallei van die Rhône in die weste tot by die berglandskap van die Seealpe in die ooste strek (met [[Mont Ventoux]], die Luberon en die Alpilles as die belangrikste berggebiede). Die suidelike kusgebiede langs die Middellandse See word onder meer deur die vleilandskap van [[Camargue]] gekenmerk.

 

Die reliëf van Provence word deur heuwellandskappe oorheers. Erosie, wat as gevolg van die swaar somerreëns 'n tipiese verskynsel in Provence is, het diep bergklowe en ravyne gevorm. Die kusgebied van [[Cassis]] staan bekend vir sy steil rotswande, wat soms meer as 500 meter hoog is, en ''les calanques'', klein fjorde met soms skouspelagtige rotsformasies en grotte.

Die hoogland van Provence in die noorde spog met die hoogs geleë dorp in Europa (St. Veran, wat 2 020 meter bo seevlak lê), die hoogs geleë stad (Briançon, 1 326 meter bo seevlak) en die grootste kunsmatige meer van Frankryk, die Lac de Serre-Ponçon, wat ná die oprigting van 'n dam in die Durancerivier ontstaan het.

 

Die belangrikste Provensaalse stede is [[Marseille]], die historiese hoofstad en huidige administratiewe sentrum van die département [[Bouches-du-Rhône]] en die région Provence-Alpes-Côte-d'Azur, [[Nice]], [[Toulon]], [[Cannes]], [[Aix-en-Provence]], [[Avignon]], [[Arles]] en [[Orange]].

 

 

In die antieke tydperk maak Provence deel uit van die Narbonensis. Sy oorspronklike bewoners is [[Liguriërs]] en later ook [[Kelte]], tog begin ook die Grieke en Fenisiërs sedert 600 v.C. kolonies langs die kus van Provence stig. Die Griekse stad Massilia (die huidige Marseille) ontwikkel tot een van die belangrikste handelsentrums van die [[Middellandse See]].

Sedert die 2de eeu v.C. vestig 'n groot aantal Romeinse setlaars hulle in die gebied, wat uiteindelik by die [[Romeinse Ryk]] ingelyf word. Die naam Provence, afgelei van die Latynse ''provincia'' ("provinsie"), verwys na die feit dat Provence een van die eerste en mees geromaniseerde provinsies van die Romeinse Ryk was.

 

 

In [[843]] word Provence 'n deel van die Frankiese ryk van Lothar I. Ná sy afsterwe in [[855]] kry die gebied onder die heerskappy van Lothar se jongste seun Karel feitlik selfregerende status danksy die selfbewuste optrede van die plaaslike adel. Die opkoms van die [[feodalisme]] teen die einde van die 9de eeu lei tot politieke anargie. In die tydperk tussen [[1032]] en [[1246]] vorm Provence 'n deel van die [[Heilige Romeinse Ryk]], tog stel die heersers min belang in Provence. Die moeilike politieke situasie en die gebrek aan militêre beskerming maak van Provence 'n geskikte teiken vir die strooptogte van Berberse pirate uit Noord-Afrika.

Tot by die einde van die 12de eeu is die grawe van Provence feitlik die heersers van die gebied, alhoewel die grawe van [[Toulouse]] en die grawe van [[Barcelona]] gelyktydig aanspraak maak op die heerskappy oor Provence. Die grawe van Barcelona en Aragón slaag uiteindelik in [[1154]] daarin om Provence by hulle gebied in te lyf.

 

 

Met die uitsterwe van die Katalaanse grawe word Provence in die jaar 1246 'n leengebied van die Franse kroon onder die heerskappy van Karel van Anjou, die hoof van die Angevin-dinastie en broer van die Franse koning Lodewyk IX. Karel beywer hom vir die ekonomiese ontwikkeling van die gebied en stel 'n gevorderde administratiewe en regstelsel in. Hy verlaat Provence in [[1266]] en bly eers in [[Napels]] en later in Palermo. Provence word in hierdie tydperk deur Karel se bekwame beamptes geregeer. Die noue handelsbande met Napels en die verskuiwing van die Pousdom se hoofkwartier na Avignon het 'n baie gunstige uitwerking op die plaaslike ekonomie. In die [[14de eeu]] word Provence een van die welvarendste gebiede in Europa.

 

 

[[Kategorie:Frankryk]]

 

[[an:Probenza]]

[[sr:Прованса]]

[[sv:Provence]]

[[zh:普罗旺斯]]

[[zh-min-nan:Provence]]