|
'''Portland sementPortlandsement''' is die mees algemene soort [[sement]] in gebruik in die meeste wêrelddele en maak ‘n basiese bestanddeel uit van [[beton]], [[dagha]], [[pleister]] en baie gewone bryvulsels. Dit bestaan uit ‘n fyn poeier wat vervaardig word deur Portland sementklinkerportlandsementklinker (meer as 90%), ‘n beperkte hoeveelheid [[kalsiumsulfaat]] wat die droogtyd bepaal en tot soveel as 5% ander bestanddele (soos toegelaat deur verskeie standaarde)
Die [[Europese Komitee vir Standaarde|Europese Standaard]] EN197.1 definieer Portland sementportlandsement as volg: “Portland sementklinker“portlandsementklinker is ‘n [[hidroulika|hidrouliese]] materiaal wat moet bestaan uit ten minste twee derdes op ‘n massabasis [[kalsiumsilikaat|kalsiumsilikate]], [[alliet|(3CaO.SiO<sub>2</sub>]] en [[beliet|2CaO.SiO<sub>2</sub>)]], met die oorblywende massa wat uit aluminium- en ysterbevattende klinkerfases en ander verbindinge bestaan. Die verhouding [[kalsiumoksied|CaO]] tot [[silikondioksied| SiO<sub>2</sub>]] mag nie minder as 2.0 wees nie. Die magnesium inhoud ([[magnesiumoksied|MgO]]) sal nie 5.0% per massa oorskry nie.” (Die laaste twee vereistes is reeds in ‘n Duitse standaard van 1909 uitgestippel.
Portland sementklinkerPortlandsementklinker word vervaardig deur ‘n homogene mengsel van roumateriale in ‘n oond te verhit tot by sintertemperature, wat ongeveer 1450 °C is vir moderne sement. Die aluminium- en ysteroksied dien as ‘n [[vloeimiddel]] en dra min by tot die sterkte van die sement. Vir spesiale sementsoorte soos lae hitte en sulfaatbestande soorte, is dit nodig om die hoeveelheid [[trikalsiumaluminaat]] (3CaO.Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) wat gevorm word te beperk. Die hoofbestandeel vir die maak van klinker is gewoonlik [[kalksteen]] (CaCO<sub>3</sub>) wat gemeng word met materiale wat klei bevat as bron van die aluminosilikaat. Gewoonlik word ‘n onsuiwer kalksteen wat klei of SiO<sub>2</sub> bevat gebruik. Die CaCO<sub>3</sub> inhoud van hierdie kalksteensoorte kan so laag as 80% wees. Die materiale wat met die kalksteen gemeng word hang gewoonlik af van die suiwerheid van die kalksteen. Materiale wat by kalksteen gemeng word sluit in: klei, leiaarde, sand, ystererts, bauxiet, vliegas en slak. ‘n Sementoond wat steenkool brand sluit ook die as van die steenkool in as ‘n roumateriaal.
==Geskiedenis==
Portland is ontwikkel uit sement (hidrouliese kalk) wat in [[Brittanje]] in die begin van die negentiende eeu. Die naam is afkomstig van die ooreenkoms daarvan met Portland klipportlandsteen, ‘n soort bouklipbousteen wat ontgin is in steengroewe op Portland -eiland in Dorset, Engeland. [[Joseph Aspdin]], ‘n Britse messelaar het in 1824 die [[patent]] verkry vir ‘n sementmaakproses wat hy Portland sementportlandsement genoem het. Sy sement was ‘n kunsmatige hidrouliese kalk wat ooreenkomste getoon het met die materiaal wat as Romeinse sement (in 1796 deur James Parker gepatenteer) bekend gestaan het. Sy proses was ook soortgelyk aan die wat in 1822 gepatenteer is en sedert 1811 gebruik is deur James Frost wat sy sement, Britse sement gedoop het. Die naam ‘’’Portland sement’’’‘’’portlandsement’’’ is ook in ‘n gids wat met William Lockwood en ander verband hou gepubliseer. Aspdin se seun, William, het ‘n verbeterde weergawe in 1843 vervaardig en dit aanvanklik Patent Portland sementportlandsement genoem (al het hy geen patent daarop gehad nie). In 1848 het William Aspdin sy sement verder verbeter en in 1853 het hy verhuis na Duitsland waar hy ook betrokke was by sementvervaardiging.<ref>"The Cement Industry 1796-1914: A History," by A. J. Francis, 1977</ref>
Baie mense het daarop aanspraak gemaak dat hulle die eerstes was om Portland sementportlandsement in die moderne sin te gemaak het, maar daar word oor die algemeen aanvaar dat William Aspdin te Northfleet, Engeland in 1842 die eerste moderne Portland sementportlandsement gemaak het.<ref>P. C. Hewlett (Ed)''Lea's Chemistry of Cement and Concrete: 4th Ed'', Arnold, 1998, ISBN 0-340-56589-6, Chapter 1</ref>. Die Duitse regering het ‘n standaard vir Portland sementportlandsement in 1878 uitgegee.
==Vervaardig==
Die vervaardiging van Portland sementportlandsement bestaan uit drie fundamentele stappe:
#Bereiding van die rou mengsel
| 