Hitteruiler: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JAnDbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: lv:Siltummainis
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: eo:Varmointerŝanĝilo; cosmetic changes
Lyn 1:
'n '''Hitteruiler''' is 'n toestel wat gebou is om die doeltreffende warmte-oordrag vanaf een medium na 'n ander te bewerkstellig, hetsy die media geskei is deur 'n soliede wand om te keer dat hulle meng of die media in direkte kontak is.<ref> {{cite book|author=Sadik Kakaç and Hongtan Liu|title=Heat Exchangers: Selection, Rating and Thermal Design|edition=2nd Edition|publisher=CRC Press|year=2002|id=ISBN 08493090260-8493-0902-6}}</ref> Hulle word gebruik vir binnenshuise verhitting, verkoeling, lugversorging, kragstasies, chemiese- en petrochemiese aanlegte. 'n Algemene voorbeeld van 'n hitteruiler is die verkoeler van 'n motor, waar die warm verkoelingsvloeistof in die enjin die warmte oordra na die lug wat deur die verkoeler vloei.
 
== Vloeirangskikking ==
[[BeeldLêer:Delta T 1.png|thumb|160px|left|Teenstroom (A) en parallelle (B) vloeie]]
Hitteruilers kan geklassifiseer word volgens hul vloeirangskikkings. In ''parallelle-vloei'' hitteruilers gaan die vloeiers die hitteruiler aan dieselfde kant binne en beweeg dan parallel ten opsigte van mekaar na die ander kan van die hitteruiler. In ''teenstroom'' hitteruilers gaan die vloeisntowwe die hitteruiler van teenoorgestelde kante binne. Die teenstroom-ontwerp is die mees doeltreffende aangesien dit die meeste warmte oordra. In 'n kruisvloei hitteruiler beweeg die vloeiers rofweg loodreg ten opsigte van mekaar deur die hitteruiler.
{| align="right"
||
[[BeeldLêer:Heat_exc_1-1.png|thumb|right|150px|Fig. 1: [[Buis-en-mantel hitteruiler]], enkelgang (1-1 parallelle vloei)]]
||
[[BeeldLêer:Heat_exc_2-1.png|thumb|right|150px|Fig. 2: Buis-en-mantel hitteruiler, 2-gang buiskant (1-2 kruisvloei)]]
||
[[BeeldLêer:Heat_exc_2-2.png|thumb|right|150px|Fig. 3: Buis-en-mantel hitteruiler, 2-gang mantelkant, 2-gang buiskant (2-2 teenstroom)]]
|}
 
Lyn 17:
Die temperatuurverskil wat die dryfkrag is vir warmte-oordrag verskil op verskillende plekke in die hitteruiler, maar 'n geskikte gemiddelde temperatuurverskil kan gedefinieer word. In die meeste eenvoudige stelsels word die [[logaritmies gemiddelde temperatuurverskil]] (LGTV) gebruik. Soms is direkte inligting ten opsigte van die LGTV nie beskikbaar nie en word die [[NTU-metode]] gebruik.
 
== Soorte hitteruilers ==
=== Buis-en-mantel hitteruilers ===
[[BeeldLêer:Straight-tube heat exchanger 1-pass.PNG|thumb|left|'n Buis-en-mantel hitteruiler]]
 
Buis-en-mantel hitteruilers bestaan uit 'n reeks buise. Een stel van hierdie buise bevat die vloeier wat óf verhit óf verkoel moet word. Die tweede vloeier vloei ana die buitekant oor die buise sodat dit warmte kan verskaf of absorbeer vanuit die vloeier binne-in die buise. 'n Stel buise word die buisbondel genoem en kan bestaan uit verskeie soorte buise hetsy gewone of longitudinaal gevinde buise ensovoorts. Buis-en-mantel hitteruilers word tipies gebruik in hoëdruktoepassings (met drukke hoër as 30 bar en temperature hoër as 260&nbsp;°C.<ref>Saunders, E. A. (1988). Heat Exchanges: Selection, Design and Construction. New York: Longman Scientific and Technical.</ref> Dit is omdat die buis-en-mantel hitteruilers vanweë hul vorm baie gehard is.
 
<br /><br />Daar bestaan verskeie termiese ontwerpsoorwegings wanneer die buise in die buis-en-mantel hitteruiler ontwerp word. Dit sluit in:
Lyn 35:
*Geriffelde buise: hierdie soort buise word hoofsaaklik vir die binneste buise gebruik omdat hulle die turbulensie van die vloeiers verhoog wat sodoende 'n verhoogde warmte-oordrag en gevolglik hoër werkverrigting meebring.
 
=== Plaat hitteruilers ===
[[BeeldLêer:Plate frame 1.png|thumb|right|Konsepdiagram van 'n plaat-en-raam hitteruiler.]]
[[BeeldLêer:Plate frame 2.png|thumb|right|'n Enkele plaat van 'n hitteruiler]]
'n Ander soort hitteruiler is die plaat hitteruiler. In een van hierdie soorte word 'n klomp, dun plate wat effens van mekaar geskei is opmekaar gestapel. Hierdie plate het 'n baie groot warmte-oordrag oppervlak en laat ook baie ruimte vir die vloeier om deur te vloei. Die gestapelde plaat rangskikking kan meer doeltreffend wees vir 'n gegewe ruimte as die buis-en-mantel hitteruiler. Ontwikkelinge in pakkings- en sweistegnologie het plaat hitteruilers vir baie meer toepassings as voorheen geskik gemaak. Die plaat-en-raam tipe maak dit ook maklik om die hitteruiler uitmekaar te haal vir skoonmaak- en inspeksiedoeleindes. Daar bestaan egter ook baie soorte plaat hitteruilers waar die plate permanent aanmekaar vasgesweis is en word dikwels gebruik in geslote lus stelsels soos in bevriesing. Plaat hitteruilers kan ook verskil ten opsigte van die soorte plate wat gebruik word en die rangskikking van die plate. Sommige plate kan riffelings in 'n "chevron" of ander dergelike patroon daarop uitgedruk hê terwyl ander gemasjineerde vinne of groewe op die plate kan hê.
 
== Spiraalplaat hitteruilers ==
'n Spiraalplaat hitteruiler verwys gewoonlik na twee plat plate wat saam opgerol word om twee kanale te lewer waarin die vloeistowwe in 'n teenstroom rangskikking kan vloei.<ref>[http://www.alfalaval.com/solution-finder/products/spiral-heat-exchanger/pages/howitworks.aspx Alfa Laval Spiraalplaat hitteruilers]</ref>. 'n Paar inlate en uitlate word loodreg ten opsigte van die buitenste arms van die spiraal gemonteer. Aksiale inlate en uitlate word ook soms aangebring.<ref>[http://www.gc3.com/techdb/manual/cooltext.htm#Cooling%20Water%20Heat%20Exchangers Cooling Text]</ref> Die groot voordeel van spiraalplaat hitteruilers is dat hulle ruimte doeltreffend benut. Hierdie hitteruilers maak ook 'n klein drukval tussen die inlaat en die uitlaatkant moontlik.
 
== Keuse ==
As gevolg van die vele veranderlikes betrokke is die keuse van die optimale hitteruiler 'n uitdagende taak. Handberekenings kan gedoen word maar die vele iterasies wat benodig word maak die gebruik van rekenaarsprogramme vir die doeleinde meer geskik. Sulke programme word dan dikwels deur ingenieurs uitgevoer of deur verskaffers gebruik om die geskikte hitteruileruitleg te bereken.
 
Lyn 63:
</ref>
 
== Verwysings ==
{{verwysings}}
 
Lyn 73:
[[de:Wärmeübertrager]]
[[en:Heat exchanger]]
[[eo:Varmointerŝanĝilo]]
[[es:Intercambiador de calor]]
[[fa:مبدل حرارتی]]