Webjoernaal: Verskil tussen weergawes

 

'n '''Webjoernaal''' (ook bekend as 'n '''blog''' of '''weblog'''), is 'n [[webwerf]] wat gereeld - soms meer as een keer per dag – opgedateer word en waarop die inligting in chronologiese volgorde (volgens datum) weergegee word. Besoekers vind ook op die tuisblad die mees onglangse bydraes. Die outeur skep in wese 'n logboek van inligting wat hy wil deel met sy publiek, die besoekers aan sy webjoernaal. Gewoonlik bestaan 'n webjoernaal uit teks, maar kan ook om foto's ('n fotowebjoernaal), video (vlog) of klank (podgooi) gaan. Weblogs bied hul lesers ook gewoonlik die geleentheid om reaksies op artikels te plaas of 'n reaksie via 'n [[terugspoor]]- (Engels: ''trackback'') -meganisme agter te laat.

Kronieke, [[ekserpteboeke]] ([[Engels]]: ''commonplace books''), dagboeke en [[perskrifte]] (Engels:''perzines'') kan beskou word as voorlopers van webjoernale.

 

 

=== 1994 – 2001 ===

Die moderne webjoernaal het ontwikkel van die aanlyndagboek, waarin mense 'n aaneenlopende rekord gehou het van hul persoonlike lewens. Meeste van sulke skrywers het hulself dagboekskrywers, joernaliste, of joernaalhouers genoem. 'n Paar het na hulself verwys as escribisioniste (Engels: ''escribitionists''). Justin Hall, wat elf jaar van persoonlike webjoernaal in [[1994]] begin het toe hy 'n student aan Swarthmore Kollege was, word algemeen as een van die vroegste webjoernaalskrywers erken. Een van die vroegste voorbeelde van 'n webjoernaal in [[Frans]] is ''Montréal, soleil et pluie'' wat tussen [[7 Junie]] [[1995]] en [[9 Junie]] [[1998]] berig gedoen het oor die outeur se lewe in [[Montréal]] [http://www.er.uqam.ca/nobel/r17010/msp/].

Na 'n stadige begin het webjoernale se gewildheid begin toeneem: die webwerf Xanga, geloods in [[1996]], het slegs 100 joernale teen 1997 gehad, maar oor 20 milljoen teen [[Desember]] [[2005]]. Webjoernale het veral sedert 1999 skerp begin toeneem en word verder gepopulariseer deur die skepping van die eerste gehuisveste gereedskap vir webjoernale:

 

* Brad Fitzpatrick het LiveJournal in Maart 1999 begin.

* Andrew Smales skep Pitas.com in Julie 1999 as 'n makliker alternatief om 'n "nuusbladsy" op 'n webwerf in stand te hou, gevolg deur Diaryland in September 1999 wat meer op die persoonlike dagboekgemeenskap gevestig het.

* Evan Williams en Meg Hourihan (Pyra Labs) loods blogger.com in Augustus 1999 (gekoop deur Google in Februarie [[2003]]).

 

 

=== 2001 – 2004 ===

Die rol wat webjoernale gespeel het in die [[Verenigde State van Amerika]] om politieke druk te inisieer wat tot die bedanking van VSA Senaat Meerderheidleier, Trent Lott, in 2002 gelei het, het die groeiende politieke invloed van die webjoernaal geïllustreer.

 

 

Sedert 2002 het webjoernale egter toenemend in die publieke oog beweeg vir hul rol om 'n nuwe dimensie aan nuusstories te verleen. Gedurende die eerste oorlog in [[Irak]] het sekere webjoernale soms passievolle en berekende standpunte ingeneem wat verder gegaan het as die tradisionele links-regs-verdeeldheid van die politieke spektrum.

Webjoernale bedryf deur politici en politieke kandidate om hul mening oor politieke vraagstukke te stel, het webjoernale se nuuswaardigheid gevestig. Intussen het 'n toenemende getal kenners ook webjoernale begin skryf wat tot gevolg het dat verskeie webjoernale bronne vir indiepte analise geword het.

 

 

Webjoernale vestig ook aandag op obskure nuusbronne. So het webjoernale byvoorbeeld skakels gepubliseer na die verkeerskameras in [[Madrid]] toe reuse anti-terrorismebetogings daar plaasgevind het na die bomontploffings van [[11 Maart]].

Die ''Columbia Journalism Review'' het begin om gereeld te fokus webjoernale en webjoernaalskrywers. Boeke oor webjoernale word uitgegee terwyl webjoernaalskrywers ook op radio en televisie begin verskyn. Merriam-Webster se woordeboek verklaar "''blog''" as die woord van die jaar in 2004.

 

Sommige webjoernale was belangrike bronne van nuus gedurende die [[Tsoenami]] van Desember 2004 soos ''Medecins Sans Frontieres''. Net so was daar 'n paar webjoernale gedurende [[Orkaan Katrina]] in Augustus 2005 en die tydperk daarna wat vanuit [[New Orleans]] bestuur is, insluitende die Interdictor en Gulfsails, wat daarin geslaag het om krag en 'n internetskakel te handhaaf en inligting beskikbaar te stel wat nie gedek is deur die hoofstroommedia nie.

 

In [[Brittanje]] is die koerant, ''The Guardian'' herontwerp in September 2005, wat onder andere 'n daaglikse opsomming van webjoernale op bladsy twee insluit. In Junie [[2006]] het ''BBC News'' 'n webjoernaal vir sy redakteurs geloods soos ook in ander nuusmaatskappye ingestel is.

 

== Soorte webjoernale ==

'n Meningwebjoernaal is 'n webjoernaal waarop daagliks menings, kommentare en/of satiese beskouings gepubliseer word oor aktuele aangeleenthede in die samelewing.

* '''Pretjoernaal''' (''Funlog'')

* '''Lewenswebjoernaal'''

'n Lewenswebjoernaal is 'n webjoernaal waarop gereelde berigte geplaas word oor gebeurtenisse in die lewe van die skepper van lewenswebjoernaal. Dit kan beskou word as ’n aanlyndagboek.

'n Skakelversameling is 'n webjoernaal waarop verskillende grappige, ontroerende of skokkende aangeleenthede die fokus is. In werklikheid is dit slegs 'n versameling van skakels, deurgaans voorsien van persoonlike kommentaar.

* '''Skokwebjoernaal'''

* '''Besigheidswebjoernaal'''

'n Besigheidswebjoernaal is 'n webjoernaal waarop artikels geplaas word oor 'n besigheid. Dit verteenwoordig nie die mening van ’n individu nie maar wel die mening van ’n besigheidsentiteit oor 'n bedryf of besigheid.

'n Stadswebjoernaal is 'n webjoernaal waarop artikels geplaas word met as onderwerp 'n bepaalde stad of gemeenskap.

* '''Klasbwebjoernaal'''

* '''Temawebjoernaal'''

'n Temawebjoernaal is 'n webjoernaal waarop artikels geplaas word oor een onderwerp of professie. Die individue wat dit produseer het 'n passie vir 'n besondere onderwerp en het gewoonlik omvangryke kennis van dié onderwerp. Daar is tans webjoernaaluitgewers wat hierdie soort joernale professioneel bestuur.

== Besigheidsmodelle ==

Ander volg die klik-om-te-skenk-model. Politieke webjoernaalskrywer Andrew Sullivan het op 'n stadium aangedui dat om donasies te aanvaar meer winsgewend is as sy skryfwerk vir ''The New Republic''.

 

 

== Sagteware ==

 

 

Webjoernaalskrywers met meer ervaring gebruik daarteen oor die algemeen spesiaal ontwikkelde sagteware soos byvoorbeeld WordPress, MovableType, Nucleus CMS, Pivot, Drupal of pMachine. Met hierdie sagteware, wat op 'n eie bedienerruimte geïnstalleer kan word, kan 'n individu sy webjoernaal heeltemal na sy eie keuse ontwerp. Verskeie van die programme is verniet.

 

== Webjoernaalgewildheid ==

 

Die blogdex-projek is geloods deur navorsers in die MIT Media Lab met die doel om die web te deurkruis en inligting van duisende webjoernale te bekom ten einde hul sosiale eienskappe te ondersoek. Die projek het inligting vir vier jaar ingesamel en het die outomatiese verspreiding van gewilde inligting in die gemeenskap gevolg. Dié projek is nie meer aktief nie.

Engels was die oorheersende taal tydens die beginjare van webjoernale. Terselftertyd was dit grootliks 'n VSA-gesentreerde fenomeen. Hierdie situasie het die afgelope tyd verander. Die webjoernaalsfeer is tans meertalig en ook al hoe meer verteenwoordigend van die breë wêreldbevolking met veral tans die Asiatiese en Europese tale wat sterk groei toon.

 

 

== Eksterne skakels ==

[[tg:Блог]]

[[th:บล็อก]]

[[tr:Blog]]

[[tt:Blog]]