Bauhaus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
k tikfout
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Verander: ru:Баухаус; cosmetic changes
Lyn 10:
Die Bauhaus het verskillende gebiede van die beeldende kuns, toegepaste kuns en uitvoerende kuns, wat tradisioneel van mekaar geskei was, volgens sy eie konsep met mekaar verbind en sodoende groot invloed op die skilderkuns, uitvoerende kuns en musiek uitgeoefen.
 
== Konsep ==
[[Lêer:Bauhaus Chair Breuer.png|thumb|right|250px|'n Rekenaarmodel van die bekende Bauhaus-stoel ''Wassily'' wat deur Marcel Breuer ontwerp is]]
Oorspronklik was Henry van de Velde en Walter Gropius van plan om kuns en kunshandwerk in die tydperk van industrialisering te laat herleef. Hulle wou 'n alternatief tot die estetiese vorms van die historisme skep wat ornamente uit die kunshandwerk deur middel van industriële massaproduksie grootskaals gekopieer het. Met die term "kuns" het hulle nie na die destydse avantgarde verwys nie, maar eerder na die vormtaal wat eietydse ontwerpers gebruik het om volgens die styl van vroeëre kunsperiodes te produseer.
 
Met die herlewing van die kunshandwerk wou hulle nie vroeëre kunsstyle op 'n industriële manier herskep nie, maar met hul eksperimente eerder 'n nuwe vormtaal ontwikkel wat by die industriële vervaardigingsproses aangepas sou wees. Een van die Bauhaus se leitmotiewe was die idee om argitektuur as 'n omvattende kunswerk met ander kunste te verbind. Sodoende is die modulêre bouwyse, wat van voorafvervaardigde bouelemente gebruik gemaak het, nie net vir nywerheidsaanlegte ingespan nie, maar het ook die kans gebied om byvoorbeeld bekostigbare behuising in die satellietstede van groot metropole te skep.
Lyn 28:
Die begin van die [[NSDAP]]-heerskappy in [[Januarie]] [[1933]] het 'n einde aan die rewolusionêre beweging gemaak. Bekende Bauhaus-argitekte soos [[Ludwig Mies van der Rohe]] het na die [[VSA]] emigreer.
 
== Geskiedenis ==
=== 1919: Weimar ===
[[Lêer:Hauptgebäude - Nordansicht 04.JPG|thumb|right|250px|Die noordfasade van die Bauhaus-universiteit Weimar se hoofgebou. Die gebou het tussen 1904 en 1911 volgens ontwerpe van die Belgiese argitek Henry van de Velde ontstaan en aanvanklik die ''Großherzoglich Sächsische Hochschule für Bildende Kunst'' gehuisves]]
Die Bauhaus is op 21 Maart 1919 gestig toe die ''Großherzoglich Sächsische Hochschule für Bildende Kunst'' en die ''Kunstgewerbeschule'' (wat in 1915 ontbind is) in Weimar saamgesmelt het.
Lyn 43:
In die tydperk van die Weimarrepubliek is dosente, studente en bewonderaars van die Bauhaus dikwels as "links" en "internasionalisties" beskryf. Regsgesinde politieke partye was vanaf sy stigting in opposisie tot die Bauhaus. Nadat regse partye in die verkiesings van Februarie 1924 'n meerderheid in die parlement van die deelstaat Thuringen gekry het, het die regering onder leiding van Richard Leutheußer (Duitse Volksparty) die Bauhaus se begroting met vyftig persent ingekort. In reaksie hierop het ander stede aangebied om as nuwe gashere van die Bauhaus op te tree. Vanweë die politieke druk, wat in Thuringen op hulle uitgeoefen is, het die Bauhaus se ''Meisterrat'' ("Meesterraad") in 1925 besluit om die skool na die nywerheidstad Dessau te verskuif wat destyds op politieke gebied oor 'n stabiele meerderheid van sosiaaldemokrate en liberale beskik het. In Dessau het die vliegtuigvervaardiger Hugo Junkers sy finansiële steun aan die instelling toegesê. Die Bauhaus in Weimar is in 1925 ontbind.
 
=== 1925: Dessau ===
[[Lêer:Bauhaus-Dessau Wohnheim Balkone.jpg|thumb|right|200px|Bauhaus Dessau: Woonstelle]]
In 1925 is die Bauhaus na Dessau verskuif. Hier is die eerste meubels ontwerp wat van nuwe materiale soos staalpype vervaardig is, waaronder Marcel Breuer, Mart Stam en Ludwig Mies van der Rohe se eerste ''Freischwinger''-(''cantilever''-)stoele. Die Bauhaus het begin om met industriële vervaardigers saam te werk.
Lyn 53:
In 1945 is die Bauhaus-gebou in Dessau gedeeltelik beskadig en eers in 1976 herstel.
 
=== 1932: Berlyn ===
[[Lêer:Gedenktafel Birkbuschstr 49 (Stegl) Bauhaus Berlin.JPG|thumb|right|200px|'n Gedenkplaat in die Berlynse stadsdeel Steglitz herinner aan die voormalige plaaslike Bauhaus-gebou]]
In 1931 het die Nasionaalsosialiste die munisipale verkiesings in Dessau gewen. Die Bauhaus was in die volgende jaar 'n tweede keer genoodsaak om sy setel te verskuif en het hom in die Berlynse stadsdeel Steglitz gevestig. Kort daarna het die Nasionaalsosialiste - wat die Bauhaus as 'n "Kerk van Marxisme" afgemaak het - die Bauhaus-span gedwing om hul instelling self te ontbind.
Lyn 61:
Walter Gropius het ook in Amerikaanse ballingskap met sy Bauhaus-konsep voortgegaan wat vanaf 1937 as ''The New Bauhaus'' bekend gestaan het. Uiteindelik het hy sy Amerikaanse Bauhaus met sy eie argitekteburo gekombineer.
 
=== Ná 1945 ===
 
Ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog is in 1953 in Ulm (deelstaat [[Baden-Württemberg]]) die ''Hochschule für Gestaltung (HfG Ulm)'' onder leiding van Max Bill, wat sy opleiding by die Bauhaus gekry het, gestig. Die skool was op dieselfde konsep gegrond as die oorspronklike Bauhaus en is in sy grafiese werk onder meer deur Switserse tipografie beïnvloed.
Lyn 67:
'n Reeks gelisensieerde meubels en gebruiksvoorwerpe, wat tot vandag toe die publiek se waarneming ten opsigte van die unieke Bauhaus-styl beïnvloed, het in die vroeë 1970's verskyn. Die oorlogskade aan die Bauhaus-gebou in Dessau is aanvanklik net gedeeltelik herstel. In 1964 is die Bauhaus Dessau tot 'n nasionale monument verklaar, maar restourasiewerk het eers in 1976 begin. In 1996 is die gebou deur die UNESCO as 'n wêrelderfenisgebied gelys, en ná omvattende herstelwerk is ter geleentheid van sy 80jarige jubileum in Desember 2006 'n uitstalling onder die titel ''Ikone der Moderne - das Bauhausgebäude in Dessau'' in die gebou gehou.<ref>''Der Fischer Weltalmanach 2008''. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 2007, bl. 734</ref>
 
== Fotografie ==
 
Fotografie is aanvanklik nie by die Bauhaus se leerprogram ingesluit nie en derhalwe ook nie as kunsmedium ingespan nie. Eers in 1923 is danksy die inisiatief van die outodidak László Moholy-Nagy meer aandag aan hierdie moderne kunsvorm geskenk, en eersterangse fotograwe soos byvoorbeeld Erich Consemüller, Andreas Feininger en T. Lux Feininger, Lucia Moholy en Walter Peterhans het begin om 'n breë spektrum van individuele fotografiese werke te ontwikkel, terwyl studente 'n belangrike bydrae met hul fotografiese eksperimente en amateurfotos gelewer het.
Lyn 79:
'n Groot aantal fotografieë, kiekies en fotografiese eksperimente van Bauhaus-lede het bewaar gebly en gee 'n lewendige indruk van die alledaagse lewe in hierdie instelling, sy optimistiese werkatmosfeer en sy feeste.
 
== Bekende kunstenaars en argitekte van die Bauhaus-beweging ==
 
* [[Walter Gropius]]
Lyn 99:
* [[Joost Schmidt]]
* [[Lothar Schreyer]]
* [[Gunda Stölzl ]]
 
<gallery>
Lyn 108:
</gallery>
 
== Verwysings ==
{{verwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
*[http://www.fontscape.com/explore?7CO Bauhaus]
*[http://www.bauhaus.de/ Bauhaus Berlin]
Lyn 160:
[[pt:Bauhaus]]
[[ro:Bauhaus]]
[[ru:БаухаузБаухаус]]
[[sc:Bauhaus]]
[[sh:Bauhaus]]