Noordelike Alliansie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
No edit summary
Alias (besprekings | bydraes)
k -word aanhalings en koeëltjies, woordbou, +interwiki
Lyn 1:
Die '''Noordelike Alliansie''' (wat verkies het om bekend te staan as die '''Verenigde Front vir die Redding van Afghanistan''') was ‘n'n groep van faksies wat ‘n'n gemeenskaplike doel gehad het om die voormalige [[Taliban]] regime in [[Afghanistan]] omver te werp. Dié Alliansie het weerstand gebied teen die Taliban bewegingTalibanbeweging wat hul beheer oor Afghanistan uitgebrei het van Kandahar in 1994 tot dit uiteindelik beheer oor negentig persent van Afghanistan teen September 2001 uitgeoefen het. Die Noordelike Alliansie se hoofkwartier was in [[Mazar-i-Sharif]] en het met Amerikaanse hulp die Taliban tot ‘n'n val gebring teen Desember 2001.
 
 
Lyn 6:
Die Noordelike Alliansie het basies bestaan uit vyf [[moedajadien]] faksies. Dié groepe was:
 
* Islam Party van Afghanistan - ''Jamiat-I Islami-yi'' ''Afghanistan'' – Bestaandebestaande uit Farsi-sprekende Tajikies, gelei deur Burhanuddin Rabbani. In latere jare het Rabbani weinig mag gehad en was [[Ahmed Shah Massoud]] die ware leier.
 
* Islam Eenheidsparty van Afghanistan - ''Hizb-I Wahdat-I'' ''Islami-yi Afghanistan'' – Bestaandebestaande uit Sjietiese Hazaras, gelei deur die martelaar Abdul Ali Mazari, gesteun deur [[Iran]].
 
* Nasionale Islambeweging van Afghanistan - ''Junbish-I Milli-yi Afghanistan'' - Bestaandebestaande uit Oesbeks en voormalige kommuniste, gelei deur Abdul Rashid Dostum, ondersteun deur [[Turkye]].
 
* Islambeweging van Afghanistan - ''Harakat-i-Islami-yi Afghanistan'' - Bestaandebestaande uit Sjiete, gelei deur Ayatollah Muhammad Asif Muhsini.
 
* Islam Unie vir die Bevryding van Afghanistan - ''Ittihad-I Islami Bara-yi Azadi''Geleigelei deur Abdul Rasul Sayyaf
 
Die meerderheid lede van die Noordelike Alliansie was Tajik , Oesbeks en Hazaras – etniese minderhede in Afghanistan. Die faksies in die Alliansie het bestaan uit lede van die voormalige moedajadien, ander van minderheidsgroepe en voormalige lede van die Sowjet gesteunde kommunistiese regering.
 
Die Noordelike Alliansie het die steun geniet van [[Indië]], terwyl die Taliban gesteun wasis deur [[Pakistan]] tot die [[11 September 2001 aanval]] waarna Pakistan sy steun ontrek het as gevolg van druk van die VSA en hoop vir skuld verligtingskuldverligting.
 
 
== Geskiedenis ==
 
Die moedajadien voorgangersmoedajadienvoorgangers van die Noordelike Alliansie het hulself bewys as onsuksesvolle regeerders van Afghanistan. Kort nadat [[Kaboel]] in [[1992]] van die Sowjet gesteundeSowjetgesteunde regime verower is, het onderlinge gevegte uitgebreek. Hierdie geweldadige tweestryd tussen magte lojaal teenoor President Burhanuddin Rabbani en die opponeerende faksies het uiteindelik die weg oopgemaak vir die Taliban oorname in [[1996]].
 
Die politieke leier van die Alliansie was Burhanuddin Rabbani. Verskeie belangrike militêre leiers het faksies binne die alliansie beheer, insluitende Abdul Rashid Dostum, Generaal Mohammed Fahim, en Ismail Khan. Ahmed Shah Massoud was die hoof militêre leier en die belangrike politieke figuur in dié Alliansie tot met sy dood wat in die publiek bevestig is op 13 September 2001, na ‘n'n aanval deur Al-Qaeda sluipmoordenaars wat hul voorgedoen het as joernaliste op 9 September.
 
Gedurende November en Desember [[2001]], was die Noordelike Alliansie suksesvol in ‘n'n opmars waartydens hulle beheer oor ‘n'n groot deel van die land oorgeneem het insluitende die hoofstad Kaboel. Dit was gefasiliteer deur grootskaalse bombardeering van die Taliban magte en militêre infrastruktuur deur die Verenigde State gedurende die VSA geleide aanval op Afghanistan. Die Noordelike Alliansie se mag het afgeneem aangesien die Alliansie tans deel is van ‘n'n ontwapeningsproses in Afghanistan. In Mei 2005 is meer as 60% van die Noordelike Alliansie se gewapende magte ontwapen deur die Verenigde Nasies en die Afghanistan nasionale leër. President [[Hamid Kazai]] het verklaar dat hy alle gewapende groepe sal ontwapen om vervang te word deur ‘n'n verenigde nasionale leër van 70  000 man teen 2007. Hamid Karzai het voorts ook beloof dat kriminele bevelvoeders ingevolge die reg aangekla sal word.
 
[[de:Nordallianz]]
[[en:Afghan Northern Alliance]]
[[es:Alianza del Norte]]
[[fr:Alliance du nord]]
[[nl:Noordelijke Alliantie]]
[[ja:北部同盟 (アフガニスタン)]]