Alemanne: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k robot Bygevoeg: eu:Alamaniar
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: mk:Алемани; cosmetic changes
Lyn 1:
[[ImageLêer:Alemanni expansion.png|thumb|300px|right|Woonplekke en uitbreidings van die Alemanne, belangrike veldslae en jaartal ook aangedui.]]
Die '''Alemanne''' (ook '''Alamanne''', '''Allemanne''') was 'n groep [[Germane|Germaanse]] volke, wat tot die groep van die [[Sueve]] behoort het, met die [[Semnone]] as die sterkste stam. Die naam verwys na 'n groepering van stamme "alle mense". In [[360]] het hulle nog 14 verskillende hertoë gehad.
Hulle het oorspronklik tussen die [[Ryn]] en die [[Donau]] gewoon in die huidige [[Swabe]]. Vanaf [[212]] plunder hulle die [[Romeinse Ryk]] met reëlmaat.
 
== Invalle op [[Rome]]ins gebied ==
 
'n Deel van die Sueve is deur die [[Lombarde]], [[Boergondië]]rs e.a. na die weste gedring en in [[213]], tydens die bewind van keiser [[Caracalla]], vir die eeste keer in Suidwes Duitsland opgemerk onder die naam '''Alemanne'''. Hulle set die Germaanse linies onder druk, maar word deur Caracalla gestuit. Na 'n mislukte deurbraak in [[233]]-[[234]], kry hulle dit reg om in [[259]]-[[260]] weer die [[Romeinse Ryk]] binne te dring. Hierdie keer was daar politieke chaos in die Romeinse Ryk sodat hulle dieper kon indring. Gallië is aangeval en vanaf [[268]] Italië ook. Verskillende keisers voer veldtogte teen die Alemanne met wisselende sukses. Veldslae het plaas gevind by [[Augsburg (stad)|Augsburg]], by die [[Gardameer]], by [[Piazenca]], by [[Fano]] en by [[Pavia]]. In die periode het die Germaanse linies definitief verlore gegaan en die Alemanne vestig hulle in die gebied tussen [[Ryn]], [[Main]] en [[Neckar]]. Aan die einde van die derde eeu konsolideer die toestand en die Romeinse teenaanval bly sonder resultaat. Die linie van die Bo-Ryn word as die nuwe grens van die [[Romeinse Ryk]] beskou.
 
== Bondgenoot en vyand van die [[Rome]]ine ==
 
In [[328]] sluit die Romeine 'n verdrag met die Alemanne. In die verdrag word ooreengekom dat die Alemanne in die Romeinse leërs kon veg en dat die Alemanne die gebied ten noorde van die [[Ryn]] sou beveilig. Gedurende 'n opstand van die Romeinse leër in [[350]] is die verdrag deur die Alemanne verontagsaam. Die toekomstige keiser [[Julianus Apostata]] voer 'n veldtog teen die Alemanne en maak 'n einde aan die infiltrasie in die [[Elsas]]. By [[Straatsburg]] word die Alemanne in ([[357]]) verpletterend verslaan. Die leier van die Alemanne word gevang en gedwing om vrede te sluit ten voordele van die Romeine.
Die vrede het nie lank gehou nie, want in [[364]] val die Alemanne Gallië alweer binne. Onder keiser [[Valentinianus I]] word finaal 'n einde gemaak aan die invalle. In die [[Swartwoud]] word die Alemanne in [[370]] verslaan.
 
== Lys van veldslae met die Romeine ==
*[[259]] - Slag by Mediolanum - Keiser Gallienus red [[Rome]].
*[[268]] - Slag by die Benacus-meer – Keiser Claudius II wen.
Lyn 27:
== Ontstaan van die Alemanniese staat ==
 
In 406-407 kon die Alemanne ongehinder Oos-Galië beset omdat die Romeinse legioene onttrek is weens burgeroorloë. Tevergeefs probeer die Romeine deur die sluit van bondgenootskappe die terreinwins van die Alemanne in die [[Donau]]-gebied te beperk. Gedurende de [[5e eeu]] het die Alemanne hulle in Suid-Duitsland, [[Switserland]] en die [[Elsas]] gevestig.
 
Na die val van die [[Wes-Romeinse Ryk]], ten tye van die bewind van die [[Franke|Frankiese]] koning [[Clovis I]], probeer die Alemanne vaste voet te kry in de omgewing van [[Keulen]]. Koning [[Sigebert]] van die Ripuariese [[Franke]] het Clovis om hulp gevra. Die verenigde Frankiese leërs het die Alemanne in [[496]] by Tolbiac (die huidige Zülpich naby Keulen) vernietigend verslaan. Die Franke het toe die Alemanne se gebied geplunder. Eers is die noordelike gebied verower en in [[536]] word die hele Alemanniese staat onder Frankiese gesag gebring. Slegs 'n klein satelliet-staatjie, Alemannië, het nog bly bestaan. Die Alemanne het geleidelik met die [[Franke]] versmelt en uiteindelik hulle identiteit verloor.
 
== Lys van Alemanniese heersers ==
=== Onafhanklike konings ===
*Chrocus [[306]]
*Mederich (vader van Agenarich, boer van Chnodomar)
Lyn 51:
*Gibuld (Gebavult) ±[[470]]
 
=== Hertoë onder Frankiese heerskappy ===
*Leuthari I voor [[552]] – [[554]]
*Haming [[539]] – [[554]]
Lyn 71:
In Frans word Duitsland ''Allemagne'' genoem en in Spaans ''Alemania''.
 
== Bronne ==
*Franks and Alamanni in the Merovingian Period: An Ethnographic Perspective (Studies in Historical Archaeoethnology); Ian Wood (Foreword) ISBN 1-84383-035-3
*Hofmann, Johann Jacob Hofmann, Lexicon Universale, Leiden 1698, "Alamannicus"
*Encyclopaedia Britannica 1911: "Alamanni"
 
== Nota ==
Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Alemannen|Nederlandse]], [[:en:Alamanni|Engelse]], en [[:de;Alamannen|Duitse]] wikipedia.
 
Lyn 107:
[[la:Alamanni]]
[[lt:Alemanai]]
[[mk:Алемани]]
[[ms:Alamanni]]
[[nds-nl:Allemannen (volk)]]