Sonnebaan: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Anrie (besprekings | bydraes)
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: bs:Ekliptika; cosmetic changes
Lyn 1:
[[beeldLêer:Ecliptic.jpg|thumb|260px|Die vlak van die sonnebaan kan mooi gesien word in hierdie foto in [[1994]] deur die [[Clementine sending|Clementine]] [[ruimtetuig]]. Clementine se kamera wys hier (van regs na links) die [[Maan]] verlig deur die aarde se weerkaatsing, die [[Son]] se gloed wat oor die donker deel van die maan opkom en die planete [[Saturnus]], [[Mars]] en [[Mercurius]] (die drie kolle na links onder).]]
 
Die '''sonnebaan''' (ook die Ekliptika genoem) omskryf die [[vlak]] wat die [[wentelbaan]] van die [[Aarde]] bevat. Die wentelbaan van die meeste [[planeet|planete]] in die [[sonnestelsel]] lê baie na aan die vlak. Van die Aarde gesien is dit 'n reusesirkel wat deur die [[hemelsfeer]] loop en die verskillende punte van die son se pad daarop bevat relatief tot die [[ster]]re in die agtergrond oor die verloop van 'n jaar. Die [[diereriem]] lê ook op die sonnebaan. Die sonnebaan maak 'n hoek van ~23.5° met die [[hemelewenaar]] vanweë die helling van die aarde se as met betrekking tot sy wentelbaan. Die wentelbaan van die [[Maan]] maak 'n helling van ~5° met betrekking tot die sonnebaan.
 
Omdat daar ~365.25 [[dag|dae]] in 'n [[jaar]] is en daar 360 [[graad (hoek)|grade]] in 'n [[sirkel]] is, lyk dit asof die son met ongeveer 'n graad per dag langs die sonnebaan beweeg. Hierdie beweging is van wes na oos wat teenoorgesteld is van die skynbare oos-wes beweging van [[hemelsfeer]].
 
Die sonnebaan en die hemelewenaar sny mekaar op twee punte direk teenoor mekaar. Hierdie punte is die [[dag-en-nag ewening]]s waar die dag en nag op alle liggings op aarde ongeveer 12 ure lank is.
 
Die punt op die sonnebaan wat die verste noord is van die hemelewenaar word die [[sonkeerpunt|winterskeerpunt]] of sonnestilstand genoem of die somerkeerpunt in die Noordelike halfrond en wanneer die son die punt verste suid van die van die hemelewenaar is, is die omgekeerde waar. Die son se '''skynbare''' jaarlikse beweging langs die sonnebaan is die gevolg van die Aarde se wentelbeweging en [[hellingshoek]] en word in die onderstaande beeld geïllustreer. Die absis (horisontale as) is die [[regte klimming]] van die son en die ordinaat (vertikale as) sy [[deklinasie]]. Die hemelverwysingsraam waaroor die son beweeg word gedefinieer deur 'n agtergrond van vaste sterre waarvan sommige van die helderstes aangetoon word.
 
As die [[Maan]] die sonnebaan kruis (genoem [[maannode|nodenodes]]s) tydens [[nuwe maan]] of [[volmaan]] sal 'n [[sonverduistering]] plaasvind.
[[Kategorie:Sonnestelsel]]
 
Lyn 15:
[[ast:Eclíptica]]
[[bg:Еклиптика]]
[[bs:Ekliptika]]
[[ca:Eclíptica]]
[[cs:Ekliptika]]