Elektronika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
FoxBot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: be:Электроніка
ArthurBot (besprekings | bydraes)
Lyn 1:
Elektronika is die studie van die vloei van ladings deur verskeie materiale en toestelle soos [[halfgeleier]]s, [[resistor]]s, [[induktor]]s, [[kapasitor]]s, nanostrukture en [[vakuumbuis]]e. Alle toepassings van elektronika behels die oordra van elektriese seine en/of [[inligting]]. Elektronika word beskou as 'n teoretiese vertakking van [[fisika]] maar die ontwerp en konstruksie van [[elektroniese stroombaan|elektroniese stroombane]] om praktiese probleme op te los is noodsaaklike tegnieke in die velde van [[elektroniese ingenieurswese|elektroniese-]] en [[rekenaaringenieurswese]].
 
Die studie van nuwe halfgeleiertoestelle en verwante tegnologie word soms ook as 'n vertakking van [[fisika]] beskou. Hierde artikel fokus op die [[ingenieurswese|ingenieursaspekte]] van elektronika. Ander belangrike onderwerpe wat ook van toepassing is, is [[elektroniese afval]] en [[beroepsgesondheid|beroepsgesondheidsimpakte]]simpakte van die vervaardiging van halfgeleiertoestelle.
 
== Oorsig van elektroniese stelsels en -stroombane ==
[[BeeldLêer:Voltmeter.jpg|thumb|right|Kommersiële digitale [[voltmeter]] wat gebruik word om 'n prototipe na te gaan]]
Elektroniese stelsels word gebruik om 'n wye verskeidenheid take te verrig. Die hoofgebruike van elektroniese stroombane sluit in:
# Die beheer en verwerking van [[data]].
# Die omskakeling van/na en verspreiding van [[elektriese krag]].
 
Beide hierdie toepassings behels die skep en/of bespeuring van [[elektromagnetiese veld]]e en [[elektriese stroom|elektriese strome]]. Al is elektriese energie al vir 'n geruime tyd voor die laat 19<sup>de</sup> eeu gebruik vir die versending van data oor [[telegraaf]]- en [[telefoon|telefoonlyne]]lyne, het die ontwikkeling van elektronika eers eksponensieël begin groei na die uitvinding van die [[radio]].
 
Een benadering tot die studie van 'n elektroniese stelsel is om dit as volg in drie dele te verdeel:
 
* [[Toevoer]]e &ndash; Elektroniese of [[Meganika|meganiese]] [[sensor]]e (of [[oorvormer]]s). Hierdie toestelle neem [[sein]]e/inligting vanaf 'n eksterne bron uit die fisiese wêreld en skakel hierdie seine/inligting om na [[elektriese stroom|elektriese strome]]/-[[spanning (elektrisiteit)|spanning]] of [[digitaal|digitale]] (hoë/lae) seine in die stelsel.
 
* [[Seinverwerking]] &ndash; Hierdie stroombane dien om die toevoerseine te manipuleer, te interpreteer en om te skakel om hulle sodoende nuttig te maak vir 'n verlangde toepassing. Onlangs is baie komplekse seinverwerking moontlik gemaak deur gebruik te maak van [[digitale seinverwerker|digitale seinverwerkers]]s.
 
* [[Afvoer]]e &ndash; [[Aandrywer]]s of ander toestelle (soos omvormers) wat stroom-/spanningseine terug na 'n nuttige fisiese vorm omskakel (deur bv. 'n fisiese taak te verrig deur 'n [[elektriese motor|motor]] te draai).
 
'n [[Televisie]]stel is 'n voorbeeld van 'n stelsel wat die drie dele bevat. Die televisie se toevoer bestaan uit 'n uitsending (wat deur 'n [[antenna]] ontvang word en deur 'n kabel na die stel gevoer word) wat na 'n stroom-/spanningsein omgeskakel word wat deur die toestel gebruik kan word. Seinverwerkingstroombane binne-in die televisie onttrek inligting vanuit die sein wat [[helderheid]], [[kleur]] en [[klank]]vlakke bepaal. Afvoertoestelle skakel dan hierdie inligting weer om na 'n fisiese vorm. 'n [[Katodestraalbuis]] skakel elektroniese seine om na 'n [[beeld]] op die skerm. Magneetgedrewe [[luidspreker]]s skakel seine om na hoorbare klanke.
 
== Elektroniese toestelle en komponente ==
'n [[Elektroniese komponent]] is enige fisiese eenheid in 'n elektroniese stelsel waarvan die doel is om die elektrone of hulle betrokke velde te beïnvloed op 'n manier wat konsekwent is met die beoogde funksie van die elektroniese stelsel. Komponente word gewoonlik aan mekaar verbind deur dit op 'n [[gedrukte stroombaan]] vas te [[soldeer]] om 'n elektroniese stroombaan te skep met 'n spesifieke funksie (soos bv. 'n versterker, radio-ontvanger of ossilleerder). Komponente kan indiwidueel verpak word of in minder of meer komplekse groepe as [[geïntegreerde stroombaan|geïntegreerde stroombane]].
 
== Soorte stroombane ==
=== Analoë stroombane ===
Die meeste [[analoë sein|analoë]] elektroniese toestelle soos [[radio]]-ontvangers word saamgestel vanuit 'n kombinasie van 'n paar basiese stroombane. Analoë stroombane gebruik 'n kontinue reeks spannings in teenstelling met die diskrete spanningsvlakke wat in digitile stroombane aangetref word. Goeie voorbeelde van analoë stroombane sluit vakuumbuis- en transistorversterkers, operasionele versterkers en ossileerders in.
 
Sommige analoë stroombane kan digitale of selfs mikroverwerkertegnieke benut om hul basiese werkverrigting te verbeter. Hierdie soort stroombaan word dan gewoonlik ook 'n 'gemengde sein' stroombaan genoem. Daar bestaan heelwat stroombane waar die onderskeid tussen analoog en digitale verwerking nie so duidelik is nie omdat die stroombane elemente van beide bevat.
 
Boustene van analoë stroombane:
Lyn 40:
 
=== Digitale stroombane ===
Digitale stroombane is elektriese stroombane wat gebaseer word op 'n diskrete aantal spanningsvlakke. Digitale stroombane word dikwels gebruik om [[Boolse algebra]] fisies voor te stel en vorm die basis van alle digitale rekenaars. Baie ingenieurs gebruik die begrippe "digitale stroombaan", "digitale stelsel" en "logika" as sinonieme wanneer hulle oor digitale stroombane praat.
 
In die meeste gevalle word kan 'n nodus in 'n stelsel twee toestande voorstel, dikwels voorgestel deur twee spanningsvlakke wat "Laag" of "Hoog" genoem word. Dikwels sal "Laag" naby nul volt wees en "Hoog" by 'n hoër spanningsvlak wees wat afhang van die spanningsbron wat gebruik word.
 
[[Rekenaar]]s, elektroniese [[kwartshorlosie|horlosiehorlosies]]s en [[programeerbare logiese beheerder]]s (wat gebruik word om nywerheidsprosesse te beheer) word gebou met [[digitaal|digitale]] stroombane. [[Digitale Seinverwerker]]s is 'n ander voorbeeld.
 
Boustene van digitale stroombane:
Lyn 161:
 
-->
[[Kategorie:Elektronika]]
<!-- interwiki -->
 
[[Kategorie:Elektronika]]
 
[[an:Eletronica]]
Line 226 ⟶ 227:
[[sco:Electronics]]
[[sh:Elektronika]]
[[si:ඉලෙක්ට්‍රොනික විද්‍යාවතාක්‍ෂණය සහ ඉලෙක්ට්‍රොනිකවේදය]]
[[simple:Electronics]]
[[sk:Elektronika]]