Moderniseringsteorie: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Nuwe blad: Die moderne wêreld is heeltemal anders as die wêreld van die tweede helfte van die agttiende eeu. Die Industriële Omwenteling wat in Brittanje begin het, het 'n omwenteling op nywerhei... |
No edit summary |
||
Lyn 1:
Die moderne wêreld is heeltemal anders as die wêreld van die tweede helfte van die agttiende eeu. Die Industriële Omwenteling wat in [[Brittanje]] begin het, het 'n omwenteling op nywerheidsgebied in daardie land teweeggebring en daarna na die Europese vasteland, die Verenigde State en vervolgens na ander lande van die wêreld uitgebrei. Sy uitwerking op die moderne beskawing was verreikend. Nie alleen is die produksiemetodes in die nywerhede en die landbou radikaal verbeter nie, maar die hele houding van die mensdom jeens die werkgewer en die werknemer en die welsyn van die werknemer is verander.
=Die Industriële Omwenteling en Demokrasie in Brittanje=
Lyn 30:
===(iii) Die Toestand van die Fabrieksarbeiders===
In die fabrieke self was die toestand aanvanklik nie beter nie. Die gesinslewe was verbrokkel, en die arbeiders kon vergelyk word met slawe, want hulle is behandel bloot as soveel arbeidskrag om
Die vorige intieme verhouding wat in die huisnywerheid bestaan het, het verdwyn, en daar het 'n wye kloof tussen kapitaal en arbeid ontstaan. Daar was baie werkloses, en die mededinging was so skerp dat, vergeleke met die prys van brood, die lone beroerd laag was. Die werkure was lank, dikwels tot dertien of selfs veertien uur per dag. In die fabrieke is daar 'n stelsel van arbeidsverdeling ontwikkel ten einde produksiekoste te verminder. `n Persoon sou voltyds besig wees met die vervaardiging van een enkele onderdeel van 'n artikel. Onder die vorige stelsel sou al die verskillende stadiums deur een persoon se hande gegaan het. Hierdie spesialisering het die arbeider se lewe eentonig en vervelend gemaak. Die werklike toestande in die fabrieke was ook nie bevorderlik vir goeie gesondheid nie, want baie van hulle was swak verlig, swak geventileer en klam. Ongelukke het ook baie dikwels voorgekom, want daar was geen beskerming teen gevaarlike masjinerie nie. Al hierdie euwels was die uitvloeisel van die sogenaamde fabriekstelsel.
Daar moet egter nie gedink word dat die verandering om in die fabrieke te werk vir die arbeider altyd net 'n ramp was nie. Wewers het voorheen in klam, bedompige kelders gewerk. Ook was die lone wat aan hierdie mense betaal is, in 1840 in sekere opsigte hoër as wat hulle ontvang het toe hulle tuis gewerk het. Aangesien hulle in die stede saamgetrek was, het dit vir hulle moontlik geword om saam te span om van hulle werkgewers beter lewensvoorwaardes, 'n standaardloon en korter werkure te eis.
Lyn 38:
===(v) Die Laissez Faire-beleid===
Aanvanklik is niks gedoen om die nood en ellende van die arbeidersklasse te versag nie. Kinderarbeid is eers nie as 'n euwel beskou nie. Dit moet toegeskryf word aan die feit dat die Regering teen die einde van die agttiende eeu die regulering van die handel, wat 'n deel van die Merkantilistiese Stelsel was, laat vaar het. 'n Boek geskryf deur [[Adam Smith]], 'n professor in [[Glasgow]], met die naam
===(vi) Vooruitgang van Handel en Nywerheid===
Die onmiddellike gevolg van die nuwe handelsbeleid en die ondernemingsgees geopenbaar deur privaat ondernemings was 'n geweldige ontwikkeling van die nywerhede en die handel. Fabrikate en die oorsese handel het teen 'n vinnige tempo vermeerder gedurende die laaste helfte van die agttiende eeu en die eerste dekades van die negentiende.
In 1783 was die waarde van die uitvoer byna £14 miljoen en die invoer net oor die £11½ miljoen. Teen 1800 het hierdie syfers reeds meer as verdubbel en was die bedrae £34 miljoen en £28 miljoen onderskeidelik. Die katoeninvoer alleen het sestigvoudig toegeneem.
So het Brittanje dan teen 1815 reeds die rykste nywerheids- en handelsland van die wêreld geword. Dit was weens hierdie toename in sy rykdom en die afhanklikheid van die Europese lande van Brittanje vir fabrieksware, dat hy in staat was om die sware laste wat deur die Napoleontiese oorloë op hom gelê is, te dra. Selfs [[Napoleon]] kon nie sonder Britse fabrikate vir sy troepe klaarkom nie. Brittanje het inderdaad van 'n landbouland tot 'n groot nywerheidsland verander.
===(vii) Onderdrukkende Regeringsmaatreëls===
Lyn 337:
Dus, alhoewel Duitsland 'n verkose Ryksdag (laerhuis) gehad het, het hy inderdaad geen parlementêre regering gehad nie. Demokratiese regering in die ware sin is in Duitsland eers ná sy neerlaag in 1918 ingevoer.
== Bron ==
* Fowler, C de K. & Smit, G.J.J., Geskiedenis vir die Kaaplandse Senior Sertifikaat en Matriek. Kaapstad: Maskew Miller Beperk. Bladsye 108-143 (Datum onbekend, vermoedelik in laat 1950's).
| |||