Wysiging soos op 20:17, 28 Maart 2010 wysig Voyageur (besprekings \| bydraes) 117 852 edits kNo edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 20:45, 28 Maart 2010 wysig maak ongedaan Voyageur (besprekings \| bydraes) 117 852 edits Bygewerk Nuwer wysiging →
Lyn 1: Die '''~~Złoty~~złoty''' [{{IPA\|ˈzwɔtɨ}}] ({{Audio\|Pl-Złoty.ogg\|luister}}) is die [[geldeenheid]] van die [[Pole\|Republiek van Pole]]. Dit word opgedeel in 100 groszy. Die naam is metonimies afgelei van die [[Pools]]e adjektief ''złoty'' "die goue een" en die selfstandige naamwoord ''złoto'' "goud" - ''~~Złoty~~złoty'' beteken dus letterlik "die goue munt", "die goue geld" - net soos in [[Afrikaans]], [[Nederlands]] en [[Duits]] waar die substantiewe ''gulden'' en ''geld'' eweneens oorspronklik van respektiewelik ''goud'' en ''Gold'' afgelei is. == Geskiedenis == ===Die eerste złoty=== ====Koninkryk Pole en Pools-Litause Gemenebes==== Die złoty ([[gulden]]) is 'n tradisionele Poolse geldeenheid wat uit die Middeleeue dateer. Die naam is in die 14de en 15de eeu aanvanklik in Pole gebruik om na allerlei goudmunte uit die buiteland te verwys wat in Pole in omloop was, veral die Duitse en Roeteense dukate. Die Poolse parlement, die ''Sejm'', het in 1496 die daarstelling van 'n nasionale geldeenheid, die złoty, goedgekeur, waarby sy ruilwaarde as 30 ''groszy'' bepaal is. Groszy, 'n munt wat sedert 1347 geslaan en waarvoor die Praagse groschen model gestaan het, is destyds in 2 ''poltura'' of 3 ''solidi'' opgedeel. Die naam złoty (soms is na die nuwe geldeenheid ook as ''florin'' verwys) is vir 'n verskeidenheid munte gebruik, insluitende die 30 groszy-muntstuk wat destyds in omloop was en as die Poolse złoty (''polski złoty''), die ''czerwony złoty'' ("rooi gulden") en die ''złoty reński'' ("Ryndukaat") bekend gestaan het. Die złoty het egter geleidelik waarde teenoor hierdie buitelandse muntstukke verloor en is uiteindelik nog slegs as 'n silwermunt geslaan, waarby die buitelandse dukate uiteindelik teen 5 złotych verhandel is. Met die monetêre hervorming, wat deur koning Stanisław August Poniatowski deurgevoer is, het die złoty die amptelike betaalmiddel in Pole geword, waarby 1 złoty teen 30 groszy verhandel is. Tot in 1787 was die Poolse geldeenheid teen 'n wisselkoers van 8,00 złoty aan die [[Heilige Romeinse Ryk]] se ''Conventionsthaler'' gekoppel, en gevolglik het 1 złoty gelyk gestaan aan 4 groschen. In die jare voor die derde en finale Poolse Deling is die Poolse geldeenheid twee keer gedevalueer. ====Hertogdom Warskou==== Die złoty het ook ná die Poolse Delinge as betaalmiddel in omloop gebly, en die Hertogdom Warskou het muntstukke met drie denominasies - groszy, złoty en ''talar'' (meervoudsvorme ''talary'' en ''talarów'') - uitgereik waarby die talar teen 6 złoty verhandel is. Daarnaas is ook banknote met die denominasie talar uitgereik. == Eksterne skakels ==

Złoty: Verskil tussen weergawes