Andries Hendrik Potgieter: Verskil tussen weergawes

Intussen is Dingaan deur [[Andries Pretorius]] onderwerp, en in 1840 is ’n verstandhouding met Pretorius aangegaan dat die Adjunkraad van die Transvaalse Trekkers onder die oppergesag van die Natalse Volksraad sou staan. Hierdie feit dui ook aan dat Potgieter nie die eiegeregtige alleenheerser was waarvoor hy so dikwels aangesien word nie. Toe Natal egter in 1843 ’n Britse kolonie geword het, het Potgieter kommissaris Cloete in kennis gestel dat hy en sy volgelinge hulle nie gebonde ag deur die onderwerping van die Natalse Volksraad aan die Britse gesag nie. In 1844 is die Drie-en-dertig Artikels deur die Burgerraad opgestel, wat sedert 1842 die plek van die ou Adjunkraad ingeneem het. Van hierdie tydstip af is Transvaal dus ’n onafhanklike republiek.

 

 

As gevolg van die invloed van die nuwe intrekkers wat intussen uit Natal aangekom het, is ’n nuwe Volksraad ingestel as oppergesag naas Potgieter. Die botsing kon nie lank uitbly nie, en in 1846 het Potgieter die Volksraad afgeskaf en ’n nuwe regeringsvorm in die lewe geroep met homself as die hoof. Dit het byna tot ’n openlike stryd gelei, maar uiteindelik is die partye versoen en in 1847 is ooreengekom dat die twee partye onafhanklik langs mekaar sou bly voortbestaan. Waarskynlik omdat die koms van soveel nuwe intrekkers uit Natal sy invloed ondermyn het, maar gedeeltelik ook ter wille van beter weiveld, het Potgieter in 1848 na Soutpansberg getrek en daar op die mees noordelike punt van die Boerebeskawing die dorp Schoemansdal gestig. Potgieter wou hom ook nie inlaat met Pretorius se Warden en sir Harry Smith nie, wat uiteindelik op die slag van Boomplaats uitgeloop het. Maar ’n aanbod van sir Harry om hom aan die Engelse se kant te skaar, het die vryheidsliewende en ou Voortrekker botweg geweier.